پرونده جابر البکر نشان داد که ماموران امنیتی ضدترور آلمان زیر فشار فزایندهای هستند. آنها باید ۵۰۰ "اسلامگرای خطرناک" را زیر نظر داشته باشند. آیا کنترل کامل و همهجانبه ماموران بر این افراد امکانپذیر است؟
تبلیغات
آلمان در مرکز توجه تروریستهای اسلام گرا قرار گرفته و ماموران امنیتی ضدترور در این کشور زیر فشار فزایندهای قرار دارند. همواره خبرهایی از سوی شهروندان و دیگر سازمانهای امنیتی داخلی و خارجی مبنی بر طرح اقدامات تروریستی در گوشهای از کشور به دست ماموران میرسد.
هانس گئورگ ماسن، رئیس سازمان امنیت داخلی آلمان (اداره حفاظت از قانون اساسی) در این باره میگوید: «تنها در سال جاری میلادی حدود ۸۰۰ خبر از مردم کشورمان دریافت کردهایم». این تعداد خبر نسبت به سال ۲۰۱۲ افزایشی هشت برابر را نشان میدهد.
اولویت اخبار پراهمیت
خبرهایی از این دست در سازمان امنیت داخلی آلمان (اداره حفاظت از قانون اساسی) جمعآوری و ارزیابی میشوند. مشکل ماموران امنیتی ضدترور در حال حاضر این است که در این رابطه چه خبرهایی را در اولویت قرار دهند و اقدامات پیشگیرانه را با تمام قوا آغاز کنند و چه خبرهایی را به بعد موکول کنند.
رئیس سازمان امنیت داخلی آلمان در ادامه میگوید: «اخباری که بسیار حاد و پراهمیت هستند را باید به سرعت رسیدگی کنیم.» در چنین شرایطی باید تشخیص داد که چه اخباری پراهمیتتر از بقیه هستند.
بورکهارت فرایر، یکی از کارمندان سازمان امنیت داخلی آلمان، شعبه ایالت نورد راین وستفالن، در این باره میگوید وقتی خبر رسیده در باره "خشونت و ترور باشد" از اولویت بیشتری برخوردار خواهد بود.
در این راستا عاملان خشونت و ترور نیز پیش از اقدام ماموران امنیتی طبقهبندی میشوند و هر چه فردی خطرناکتر باشد "شبکه کنترل او نیز وسیعتر خواهد شد". سپس تصمیم گیری خواهد شد که آیا ضروری است شبکه ارتباطات اینترنتی این فرد کنترل شود یا اینکه او باید ۲۴ ساعته تحت مراقبت ماموران قرار گیرد.
تصمیمگیری در باره کنترل تمام وقت افراد باید با دقت انجام شود، زیرا چنین اقدامی نیازمند نیروی بسیار زیاد ماموران است. برای کنترل تمام وقت یک فرد احتیاج به در خدمت گرفتن تا ۳۶ پرسنل است.
در چنین شرایطی ضرورت افزایش پرسنل برای کنترل افراد مظنون در حالی است که نیروهای امنیتی در شرایط کنونی از کمبود نیرو مینالند و خواستار افزایش ماموران مجرب امنیتی هستند. میشل فلدر، رئیس پلیس جنایی شهر اشتوتگارت در این باره میگوید ماموران زیر فرمان او به خاطر کمبود نیرو در مجموع ۹ هزار ساعت اضافه کاری کردهاند.
«همسایهام بمب میسازد»
بورکهارت فرایر، یکی از کارمندان سازمان امنیت داخلی آلمان، شعبه ایالت نوردراین وستفالن، بر این نظر است که اگر در گذشته اخبار رسیده از سوی مردم به سازمانهای امنیتی آلمان کلی بودند، اکنون این اخبار بسیار مشخصتر و "پرارزشتر" شدهاند.
بورکهارت فرایر به طور نمونه میگوید اگر پنج سال پیش خبرها مثلا در این رابطه بود که "همسایه من سلفی است"، اکنون به طور مشخص اعلام میشود: "همسایهام بمب میسازد".
یوآخیم لندرز، یکی از مسئولان سندیکای پلیس آلمان در باره اقدامات بعدی پلیس پس از رسیدن خبر در باره یک اقدام تروریستی میگوید نخستین اقدام "حمله نخستین" پلیس است. این حمله برای دستگیری مظنون و جستوجوی خانه او انجام میشود.
با دستگیری فرد مظنون، کار اصلی ماموران امنیتی آغاز میشود. آنها باید مشخص کنند که خبر رسیده در باره اقدام تروریستی مظنون صحت داشته یا واقعیت ندارد. در صورت واقعیت این خبر باید مشخص شود که آیا مظنون میخواسته به تنهایی دست به اقدامات خشونتبار بزند یا همدستهایی نیز داشته است.
نیاز مبرم به نیروهای امنیتی متخصص
تنها استخدام افراد در سازمانهای امنیتی مشکلات این سازمانها را برطرف نمیکند. این سازمانها خواستار نیروهای متخصص هستند، مثلا متخصصان کامپیوتر برای کنترل شبکههای ارتباطی مظنونان، یا اسلامشناسانی برای فهم شرایط اجتماعی در کشورهای اسلامی.
فلوریان پَیل، یکی از مأموران پیشین سازمانهای امنیتی و مشاور کنونی این سازمانها در این باره میگوید: «مردی که از منطقه زیر کنترل جریان تروریستی دولت اسلامی بازمیگردد، ضرورتا سوءقصدکننده بعدی نخواهد بود. او اما میتواند جوانها را به چنین اقداماتی تهییج کند.»
رد پای حملات تروریستی اسلامگرایان در اروپا به روایت تصویر
پس از سوءقصدهای تروریستی ۱۱ سپتامبر ۲۰۰۱ در نیویورک کشورهای اروپایی نیز بارها هدف خشونت و حملات خونین اسلامگرایان قرار گرفتهاند. روایتی تصویری از رد پای خشونت و ترور در اروپا از سال ۲۰۰۳ به این سو.
عکس: Fotolia/kebox
حمله با خودرو به مردم، لندن (۳ ژوئن ۲۰۱۷)
در ساعتهای پایانی شنبه شب، سوم ژوئن خودرویی روی پل مشهور لندن دهها عابر را زیر گرفت. در همان نزدیکی به عدهای از شهروندان با چاقو حمله شد. پلیس بریتانیا این حملهها را تروریستی عنوان کرد. ۷ نفر در جریان این حملهها کشته و دهها نفر مجروح شدند. رستورانها و بارهای این منطقه از مراکز محبوب گردشگران و ساکنان لندن محسوب میشوند و به ویژه در شب تعطیل آخر هفته شلوغ و پر رفت و آمد هستند.
عکس: Picture alliance/Zumapress/V. Flores
انفجار انتحاری در یک کنسرت در منچستر (۲۲ مه ۲۰۱۷)
بر اثر انفجار یک بمب در کنسرتی در شهر منچستر دستکم ۲۳ نفر کشته و ۱۲۰ تن زخمی شدند. بسیاری از قربانیان این حمله تروریستی کودک هستند. این شدیدترین حمله تروریستی در بریتانیا پس از سال ۲۰۰۵ به حساب میآید.
تیراندازی مرگبار در شانزه لیزه پاریس (۲۰ آوریل ۲۰۱۷)
حوالی ساعت ۲۱ پنجشنبه (۲۰ آوریل/ ۳۱ فروردین) یک مهاجم مسلح در خیابان شانزه لیزه پاریس خودروی پلیس را زیر رگبار گرفت. در این حمله یک مامور پلیس جان باخت و یک مامور پلیس دیگر نیز مجروح شد. فرد مهاجم نیز هدف قرار گرفت و کشته شد. فرانسوا اولاند، رئيس جمهور فرانسه حادثه را یک اقدام تروریستی ارزیابی کرد.
عکس: Reuters/C.Hartmann
حمله با کامیون به مردم، استکهلم (۷ آوریل ۲۰۱۷)
در روز جمعه (۷ آوریل) یک کامیون نخست شماری از رهگذران را در مرکز استکهلم زیر گرفت و سپس وارد یک فروشگاه شد. استفان لوون، نخستوزیر سوئد اعلام کرد که این کشور مورد "حمله" تروریستی قرار گرفته است. در این حادثه ۵ نفر کشته و ۱۵ نفر دیگرمجروح شدند.
عکس: Reuters/TT News Agency/J. Gow
حمله به مردم، پل وستمینستر، لندن (۲۲ مارس ۲۰۱۷)
حادثه روز چهارشنبه (۲۲ مارس/ دوم فروردین) ساعت چهارده و چهل دقیقه به وقت لندن بر روی پل وستمینستر در نزدیکی پارلمان بریتانیا رخ داد. در اثر این حمله تروریستی دستکم ۴ نفر کشته و بیش از ۲۰ نفر زخمی شدند. عامل این حمله تروریسی توسط ماموران امنیتی بریتانیا کشته شد.
عکس: Reuters/S. Wermuth
حمله به یک سرباز در فرودگاه اورلی پاریس (۱۸ مارس ۲۰۱۶)
یک مرد در فرودگاه اورلی پاریس، پایتخت فرانسه به ضرب گلوله مأموران امنیتی کشته شد. او در حالی که در سالن فرودگاه تلاش داشت سلاح یک سرباز زن را بگیرد هدف آتش دو سرباز دیگر قرار گرفت و کشته شد.
عکس: Getty Images/AFP/C. Simon
حمله با کامیون به مردم در بازار کریسمس برلین (۱۹ دسامبر ۲۰۱۶)
شامگاه دوشنبه (۱۹ دسامبر) یک کامیون با سرعت وارد بازار کریسمس در مرکز برلین شد و فاجعه آفرید. دراین حادثه دستکم ۱۲ نفر کشته و ۵۰ نفر زخمی شدهاند. پلیس این حادثه را اقدامی تروریستی خوانده است.
عکس: Reuters/H. Hanschke
حمله با کامیون به مردم نیس در جنوب فرانسه (۱۴ ژوئیه ۲۰۱۶)
در جریان جشن ویژه روز ملی فرانسه کامیونی در شهر نیس در جنوب فرانسه به جمعیت یورش برد. این کامیون باز زیر گرفتن جمعیت حاضر در پیادهروی ساحلی دستکم ۸۴ نفر از جمله چند کودک را کشت و شمار زیادی را زخمی کرد. این سوءقصد لحظاتی پس از مراسم آتشبازی به مناسبت جشنهای ویژه روز ملی فرانسه، صورت گرفت. مأموران پلیس عامل این حمله را که یک فرانسوی تونسیتبار بود، به ضرب گلوله از پای درآوردند.
عکس: Getty Images/AFP/V. Hache
حمله به فرودگاه آتاتورک در استانبول (۲۸ ژوئن ۲۰۱۶)
سه مهاجم انتحاری در ترمینال پروازهای بینالمللی فرودگاه آتاتورک در استانبول خود را منفجر کردند. در این حملات دستکم ۴۱ تن کشته و ۲۳۹ تن مجروح شدند. ۱۳ تن از کشتهشدگان اتباع کشورهای دیگر بودهاند. یکی از قربانیان نیز ایرانی بوده است. به گفته شاهدان عینی یکی از این سه مهاجم که کلاشنیکف همراه خود داشت، جمعیت را به گلوله بست. سپس او و دو مهاجم دیگر خود را منفجر کردند.
عکس: Reuters/M. Sezer
حمله به فرودگاه یک ایستگاه مترو در بروکسل (۲۲ مارس ۲۰۱۶)
وقوع دو انفجار پیاپی در فرودگاه بروکسل و انفجاری در یک ایستگاه مترو در نزدیکی ساختمانهای اتحادیه اروپا، جان بیش از سی نفر را گرفت و حدود دویست نفر را زخمی کرد. انفجارها در صف "چکاین" دو شرکت هواپیمایی "بروکسل ایرلاین" و "امریکن ایرلاین" رخ داد. طبق تحقیقات دادستانی بروکسل عاملان این حملات با ترورهای ماه نوامبر ۲۰۱۵ پاریس در ارتباط بودند. گروه "دولت اسلامی" مسئولیت این حملات را بر عهده گرفت.
عکس: picture-alliance/dpa/D. Waem
بمبگذاری در مرکز استانبول (۱۲ ژانویه ۲۰۱۶)
در یک انفجاری انتحاری در مرکز شهر استانبول ۱۲ نفر کشته شدند که یازده نفر آنان گردشگر آلمانی بودند. این سوءقصد که شمار زیادی زخمی نیز به جا گذاشت، در میدان سلطان احمد روی داد که به دلیل جذابیتهای تاریخی از جمله وجود مسجد ایاصوفیه و مسجد سلطان احمد، روزانه شمار زیادی از گردشگران از آن دیدن میکنند. طبق اعلام ترکیه عامل این سوقصد از اعضای "دولت اسلامی" بوده است.
عکس: Reuters/K. Aslan
باز هم پاریس (۱۳ نوامبر ۲۰۱۵)
چندین سوءقصدهماهنگشده در نقاط مختلف پاریس به کشته شدن دست کم ۱۲۸ نفر و زخمی شدن حدود ۳۰۰ تن انجامید. گروه "دولت اسلامی" (داعش) مسئولیت این حملات را بر عهده گرفت. عاملان این سوءقصدها بطور همزمان در کافهها، رستوارنها، یک مرکز خرید و یک سالن برگزاری کنسرت دست به کشتار زدند.
عکس: Getty Images/AFP/K. Tribouillard
حمله به آزادی بیان (۷ ژانویه ۲۰۱۵)
سال ۲۰۱۵ میلادی با شوکی تروریستی آغاز شد. دو فرد مسلح به دفتر نشریه طنز شارلی ابدو در پاریس یورش برده و ۱۲ نفر را به قتل رساندند. در یک سوپرمارکت یهودی در پاریس نیز یک گروگانگیری صورت گرفت و به مرگ چهار نفر انجامید. تمامی عاملان این حملات در نهایت به ضرب گلوله نیروهای امنیتی کشته شدند.
عکس: Reuters/S. Lam
قتل طنزپرداز هلندی (۲ نوامبر ۲۰۱۴)
تئو ونگوک (تصویر)، فیلمساز، روزنامهنگار و طنزپرداز معروف هلندی پس از پخش فیلم "تسلیم" که او در آن به مسئله سرکوب زنان در اسلام پرداخته مورد تهدید قرار گرفت و در آمستردام در ملاء بطرز فجیعی به دست یک اسلامگرای مراکشیتبار به قتل رسید.
عکس: imago/BrunoPress
سوءقصد به موزه یهودیان (۲۴ مه ۲۰۱۴)
در ماه مه ۲۰۱۴ مردی مسلح در موزه یهودیان در بروکسل چهار نفر را کشت. او پیشتر در دوران حبس در زندان به جمع هوداران اسلامگرایان پیوسته و یک سال نیز در سوریه به عنوان جهادگرا جگنیده بود.
عکس: Reuters
قتل سرباز بریتانیایی در ملاء عام (۲۲ ژوئیه ۲۰۱۳)
دو مهاجم سیاهپوست اسلامگرا در حالی که شعارهای اسلامی سر میدادند٬ یک سرباز انگلیسی را در خیابانهای لندن با ضربات قمه و ساطور به قتل رساندند. آنها به جای گریز از محل سوءقصد، رهگذران را خطاب قرار دادند و پیش از رسیدن نیروهای پلیس اعتقادات افراطی خود را فریاد میزدند.
عکس: Reuters
رد پای ترور در بلغارستان (۱۸ ژوئیه ۲۰۱۲)
در ژوئیه سال ۲۰۱۲ یک اتوبوس حامل گردشگران یهودی در بورگاس در بلغارستان مورد سوءقصد قرار گرفت. در جریان این حمله هفت نفر کشته و ۳۰ نفر زخمی شدند. چندی بعد حزبالله لبنان مسئول این سوءقصد اعلام شد.
عکس: Reuters
ضربه مجدد به تولوز (۱۹ مارس ۲۰۱۲)
در ماه مارس شهر تولوز بار دیگر شاهد سوءقصدهای مرگبار بود. یک سوءقصدکننده انتحاری در جلوی یک مدرسه یهودیان خود را منفجر کرد و یک معلم و سه دانشآموز این مدرسه را در کام مرگ فرو برد. فرد مهاجم که از هواداران سلفیها بود، خود را "جنگجوی خدا" و اقدام خود را خواست القاعده خوانده بود.
عکس: Reuters
قتل سربازان در فرانسه (۱۱ و ۱۵ مارس ۲۰۱۲)
در شهر تولوز در فرانسه یک سرباز با تیری که هدفمند به سرش شلیک شده بود، کشته شد. چهار روز بعد چند قتل دیگر به همین شیوه صورت گرفت. عاملی که مسئولیت این قتلها را برعهده گرفت، با انتشار نامهای گفت که با این اقدام قصد داشته، انتقام حضور سربازان فرانسوی در افغانستان را بگیرد.
عکس: picture-alliance/dpa
باز هم طنز (۲ نوامبر ۲۰۱۱)
نشریه طنز شارلی ابدو در پی انتشار کاریکاتورهایی درباره اسلام مورد حمله گرفت. افرادی ناشناس شبانگاه با کوکتل مولوتف به دفتر این نشریه حمله کردند. این سوءقصد تنها خسارات مالی به بار آورد و فردی در جریان آن زخمی نشد.
عکس: picture-alliance/abaca
ترور سربازان آمریکایی (۲ مارس ۲۰۱۱)
ارید اوکا (تصویر)، یک جوان ۲۱ ساله کوسووتبار با حمله به اتوبوسی در فرودگاه فرانکفورت سربازان غیرمسلح آمریکایی هدف گلوله قرار داد. دو سرباز به قتل رسیده و سه سرباز دیگر نیز زخمی شدند. این نخستین سوءقصد مرگبار اسلامگرایانه در آلمان محسوب میشود.
عکس: picture alliance / dpa
وحشت از ترور در سوئد (۱۱ دسامبر ۲۰۱۰)
در دسامبر سال ۲۰۱۰ یکی خودروری بمبگذاریشده در یکی از خیابانهای مرکز شهر استکهلم منفجر شد و لحظاتی بعد نیز یک سوقصدکننده انتحاری در نزدیکی محل واقعه خود را منفجر کرد. این حملات اگر چه تنها زخمی به جای گذاشت، اما پایتخت سوئد را در ترس و وحشت فرو برد.
عکس: AFP/Getty Images/J. Nackstrand
حمله به فرودگاه گلاسکو (۳۰ ژوئیه ۲۰۰۷)
یک روز پس از آنکه پلیس برتیانیا موفق به خنثی کردن دو عملیات بمبگذاری در لندن شده بود، فرودگاه گلاسکو مورد حمله قرار گرفت. دو مهاجم با سرعت تمام با یک خودروی شاسیبلند بمبگذاریشده به درون سالن تحویل چمدان در این فرودگاه حمله کردند. این خودرو آتش گرفت و یکی از مهاجمان در پی سوختگی شدید، جان خود را از دست داد. پنج نفر نیز در جریان این سوءقصد زخمی شدند.
عکس: picture-alliance/dpa
ضربه تروریستی به لندن (۷ ژوئیه ۲۰۰۵)
چهار سوءقصدکننده بهطور تقریبا همزمان دست به انفجار چندین بمب در متروی و اتوبوسهای لندن کردند. آنان این بمبها را در کولهپشتی خود حمل میکردند. این حملات خونین ۵۲ نفر را در کام مرگ فرو برده و صدها نفر را زخمی کردند. سه فردی که به همدستی با عاملان متهم شده بودند، در نهایت تبرئه شدند.
عکس: picture-alliance/AP Photo/D. Martinez
حمله به قلب اسپانیا (۱۱ مارس ۲۰۰۴)
در ماه مارس سال ۲۰۰۴ اسپانیا یکی از سنگینترین حملات تروریستی بود. انفجار ده بمب که در چندین قطار مسافربری پر از سرنشین کارگذاری شده بود، جان ۱۹۱ نفر را گرفت و بیش از ۱۸۰۰ نفر را زخمی کرد. شبکه تروریستی القاعده مسئولیت این سوءقصد را برعهده گرفت. دادگاهی در اسپانیا ۲۱ تن از ۲۸ عامل این بمبگذاریها را به مجموعا ۴۰ هزار سال حبس محکوم کرد.
عکس: AP
حمله به نمایندگیهای بریتانیا در استانبول (۲۰ نوامبر ۲۰۰۳)
چند روز پس از سوءقصدهای انتحاری به کنیسههای استانبول نگذشته بود که ترور بار دیگر بر این کلانشهر ترکیه سایه انداخت. در پی بمبگذاری در کنسولگری بریتانیا و همچنین یک بانک بریتانیایی در استانبول ۳۳ نفر کشته و بیش از ۴۰۰ نفر زخمی شدند. ۷۳ اسلامگرا به عنوان عاملان این سوقصد شناسایی شدند و ۴۰ تن از آنان که از بمبگذاریها جان سالم بدر برده بودند، محاکمه و مجازات شدند.
عکس: AFP/Getty Images/I. Uncuoglu
حمله به کنیسه استانبول (۱۵ نوامبر ۲۰۰۳)
در نوامبر سال ۲۰۰۳ دو کنیسه بزرگ استانبول مورد سوءقصدهای انتحاری قرار گرفتند. این حملات ۲۳ نفر در کام مرگ فرو برد. همزمان با این سوءقصدهای انتحاری چند خودروی بمبگذاریشده نیز در یکی از خیابانهای پررفتوآمد شهر به انفجار رسیده و باعث زخمی شدن حدود ۳۰۰ نفر شدند.
عکس: Getty Images
عکس 271 | 27
بورکهارت فرایر، یکی از کارمندان سازمان امنیت داخلی آلمان، شعبه ایالت نوردراین وستفالن، نسبت به افزایش خشونتهای راستگرایان، چپگرایان و اسلامگرایان افراطی هشدار میدهد و بر این نظر است که این خشونتها راه را برای افرادی باز میکند که تاکنون از خشونت برای رسیدن به اهداف خود استفاده نمیکردند.
یکی دیگر از مشکلات بزرگ سازمانهای امنیتی آلمان در حال حاضر اخبار جعلیای است که جریان تروریستی "دولت اسلامی" زیر نام شهروندان آلمان به سازمانهای امنیتی ارسال میکند و این سازمانها پس از واکنشهای اولیه به جعلی بودن خبر پیمیبرند. به این ترتیب جریان تروریستی "دولت اسلامی" به هدف خود میرسد و بدین گونه از توانمندی سازمانهای امنیتی کاسته میشود.