افزایش مهاجرت از ایران در پی تشدید سرکوب و محدودیت اینترنت
۱۴۰۱ بهمن ۴, سهشنبه
به گفته مدیر رصدخانه مهاجرت ایران شواهد مستدلی، راه افتادن یک موج مهاجرت استارتاپها به کشورهای همسایه را تائید میکند. او میگوید، رویدادهای ماههای اخیر "به یقین" در افزایش شمار پناهجویان ایرانی هم تاثیر خواهد گذاشت.
تبلیغات
جنبش اعتراضی بیسابقه اخیر در ایران اواخر شهریور ماه آغاز شد و خیلی سریع به سرتاسر کشور گسترش یافت. واکنش حکومت به اعتراضهای مسالمتجویانه شهروندان سرکوب خشونتآمیز و بگیر و ببند است و اعمال محدودیتهای شدید بر اینترنت.
مدیر رصدخانه مهاجرت ایران میگوید، به دلیل محدودیتها و اختلالهایی که در بیش از چهار ماه گذشته در فعالیت اینترنت اعمال شده میل به مهاجرت در میان کسانی که فعالیتشان به این ارتباطها وابسته است افزایش یافته است.
بهرام صلواتی روز دوشنبه، سوم بهمن به سایت خبری انتخاب گفته است، "حکمرانی و مملکتداری، بیثباتی اقتصادی و فساد نهادینه در کشور، تحریم، نوسان قیمت ارز، تورم و شرایط اقتصادی" از عوامل اصلی مهاجرت از ایران هستند.
"مهاجرت عام و تودهوار"
به گفته صلواتی، اینها و عوامل دیگر باعث شده که در سال ۱۴۰۱ شاهد "مهاجرت عام و تودهوار ایرانیها" باشیم.
او افزوده است: «مهاجرت عام به این معنی است که بیشتر طبقات و اقشار اجتماعی یک جامعه تحت تاثیر قرار گرفته و در آینده شاهد بروز موجهای مهاجرتی در آن جامعه خواهیم بود.»
در سالهای گذشته گزارشهای زیادی درباره موج فزاینده مهاجرت "نخبگان" از ایران منتشر شده که مقصد اصلی آنها کشورهای اروپایی، آمریکا، کانادا و استرالیا بوده است.
کارگزاران جمهوری اسلامی برای مقابله با جنبش اعتراضی اخیر که با شعار "زن، زندگی، آزادی" فراگیر شد، در کنار سرکوب خشونتآمیز و قتل و بازداشت معترضان، تمام شبکههای اجتماعی و پیامرسانهای پرمخاطب خارجی را محدود و ارتباط کاربران با شبکه بینالمللی اینترنت را مختل کردند.
این اقدام بسیاری از کسب و کارهای مبتنی بر اینترنت را با چالش جدی روبرو کرد و شمار زیادی از فعالان این حوزه را به سمت مهاجرت سوق داد.
تغییر کشورهای مقصد مهاجرت
مدیر رصدخانه مهاجرت با بیان این که این مسئله باعث تغییر مقصدهای مهاجرت شده، به انتخاب گفت: «به دلیل اینکه میل به مهاجرت در داخل کشور افزایش پیدا کرده و از سوی دیگر ظرفیت کشورهای اروپایی یا مقاصد اصلی محدود است، بر این اساس مقاصد جدیدی همچون کشور ترکیه و کشورهای حوزه خلیج فارس شکل گرفته است که قسمتی از بار مهاجرتی ایران دارد در آنجا تخلیه میشود.»
او درباره مهاجرت گروهی استارتاپها از ایران به کشورهای همسایه میگوید، این کار به معنای "مهاجرت سرمایهگذار یا ایدهپرداز" برای کشورهای میزبان جذابیت دارد و از آن استقبال میکنند.
به گفته صلواتی مسئله اینترنت در خیلی از کشورها "امر پیش پا افتاده و ابتداییترین زیرساخت ارتباطی" است اما در ایران "شرایط ناپایدار اینترنتی و ارتباطی که منجر به آسیب دیدن بسیاری از کسب و کارها شده" در ماههای اخیر تشدید هم شده است.
آمار ارائه شده در سالنامه مهاجرت ایران در سال جاری که ۲۹ آذر منتشر شد حاکی است که مهاجرت استارتاپها و کسب و کارهای اینترنتی شتاب گرفته و به رکورد جدیدی رسیده است.
مدیررصدخانه مهاجرت میگوید در سالهای اخیر میانگین مهاجرت سالانه ۶۵ هزار نفر بوده اما پیشبینی میشود این رقم به زودی از مرز ۱۰۰ هزار نفر هم بگذرد.
مسئله مهاجرت نیروی کار متخصص و شهروندان تحصیلکرده از ایران موضوع تازهای نیست اما در دورههایی با افزایش تنشهای سیاسی، مانند جنبش اعتراضی به نتایج اعلام شده انتخابات ریاست جمهوری سال ۸۸، موج مهاجرت گسترش یافته است.
امنیت شغلی، چشمانداز زندگی در آسایش و آرامش بیشتر و درآمد بهتر از جمله انگیزههای مهاجرت نیروی کار آموزش دیده به شمار میروند.
پیشبینی موج گسترده مهاجرت خلبانان
سایت "فردای اقتصاد" در مطلبی زیر عنوان "موج مهاجرت خلبانان از ایران" که سوم بهمن منتشر شد به بررسی علتهای آن و چالشی که برای شرکتهای هواپیمایی داخلی ایجاد میکند پرداخت.
بنابر این گزارش با توجه به وضعیت اقتصادی و نوسانهای شدید بهای ارزهای معتبر خارجی شرکتهای هواپیمایی ایرانی بعید است بتوانند سال آینده حقوقی معادل بیش از هزار و ۲۰۰ دلار در ماه به خلبانان خود پرداخت کنند.
علی کجباف، کارشناس هوانوردی و نویسنده این گزارش با اشاره به این که خلبانان ایرانی میتوانند در شرکتهای هواپیمایی خارجی دستکم ماهی ۱۰ هزار دلار دریافت کنند، تحولات مربوط به خاتمه محدودیتهای کرونایی را هم در مهاجرت خلبانان موثر عنوان کرد.
او نوشت: «برعکس ایام کرونا که خلبانان ایرانی به علت تعدیل نیروی شرکتهای خارجی به کشور بازگشتند، سال آینده وضعیت متفاوتی تجربه خواهد شد و دوباره با سیل مهاجرت خلبانها مواجه خواهیم بود.»
جمهوری اسلامی امیدوار بود با احیای توافق هستهای و برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) اقتصاد فروپاشیده خود را سامان بدهد و از ادامه سقوط شدید ارزش پول ملی در برابر ارزهای معتبر خارجی جلوگیری کند.
در ماههای اخیر و به موازات تاریک شدن چشمانداز احیای برجام، سقوط ارزش ریال شتاب گرفته و با افزایش تورمی که در دی ماه از مرز ۵۰ درصد گذشت، قدرت خرید اکثریت شهروندان مدام کاهش مییابد و شمار بیشتری از شهروندان به زیر خط فقر میروند.
ریشه در ایران، موفق در آلمان
ایرانیها زمانی بعنوان پزشکان ماهر و قالیفروشان زبردست در آلمان شهرت داشتند. پس از انقلاب سال ۱۳۵۷ و در دهه ۱۹۸۰ موج مهاجران تحصیلکردهی ایرانی وارد آلمان شدند. دستچینی از مهاجران موفقی که ریشه در ایران دارند.
عکس: DW/G. Schließ
نوبی طلایی یازده ساله بود که با خانودهاش به آلمان آمد. او در آکادمی مد برلین "Esmod" تحصیل کرد. با ارائه اولین کلکسیون و کشف استعدادش به سرعت تحت "برنامه حمایتی شورای مد آلمان" قرار گرفت و حالا هفتهنامه معتبر اشپیگل در مورد این طراح ایرانی مینویسد: «نوبی طلایی نماینده جدید مد "Made in Germany" در دنیا است.
عکس: DW/G. Schließ
نوید کرمانی اندیشمند و شرقشناس مشهور از پدر و مادری ایرانی در شهر زیگن متولد شده و دوتابعیتی است. سخنرانی او در مجلس آلمان به مناسبت ۶۵ سالگی تدوین قانون اساسی این کشور تحسین فراوانی برانگیخت. کرمانی جوایز بسیاری دریافت کرده که "جایزه صلح انجمن نشر و کتاب آلمان" یکی از مهمترین آنهاست. مقالهها و آثار کرمانی مرتب در نشریات آلمانی به چاپ میرسند.
عکس: DW/J. Kürten
انیسه امانی کمدین مشهور آلمان، متولد سال ۱۹۸۵ در تهران است. پدر او ادبیات و علوم انسانی در دانشگاه تهران تحصیل کرده و مادرش نیز پزشک بود. او رشته علوم قضایی را رها کرد تا ادبیات بخواند و یک سال هم به عنوان مهماندار هواپیما کار کرد. برنده جایزه بهترین کمدین سال ۲۰۱۵ آلمان در شو تلویزیونی اختصاصی خود بر ایرانی بودنش تاکید بسیار دارد و گاهی هم "سربهسر" پدر و مادر چپگرایش میگذارد.
عکس: picture-alliance/dpa/Kaiser
امید نوریپور متولد ۱۹۷۵ در تهران است و در سال ۱۹۸۸ با خانوادهاش به آلمان مهاجرت کرد. او در رشتههای جامعهشناسی، فلسفه و اقتصاد تحصیل کرده و از سال ۱۹۹۶ به عضویت حزب سبزها درآمد. نوریپور از سپتامبر سال ۲۰۰۶ به جای یوشکا فیشر در لیست انتخاباتی سبزها به مجلس آلمان راه یافت.
عکس: picture-alliance/dpa
یاسمین طباطبایی متولد ۱۳۴۶ در تهران است که در پی انقلاب با خانواده به آلمان مهاجرت کرد. او خواننده، ترانهسرا و هنرپیشهایست که تاکنون در ۴۴ فیلم سینمایی ایفای نقش کرده. به او سه جایزه سینمایی اهدا شده و در سال ۲۰۰۸ نیز اسکار دوبله را دریافت کرده است.
عکس: picture-alliance/dpa/C. Jaspersen
آلکساندر نوری در سال ۱۹۷۹ در شهر "بوکستههوده" از پدری ایرانی و مادری آلمانی به دنیا آمد. او فوتبال را از سن ۶ سالگی در باشگاههای محلی تجربه کرد تا اینکه در سال ۱۹۹۴ در سن ۱۵ سالگی به تیم نوجوانان وردر برمن پیوست. او در لیگ دسته دوم آلمان توپ میزد و در تیم ملی نوجوانان آلمان نیز حضور داشت و بعنوان مربی ورددربرمن در بوندس لیگا نیز فعالیت کرده است.
عکس: picture-alliance/dpa/C. Jaspersen
گلینه عطایی در سال ۱۹۷۴ در تهران متولد شد و ۵ ساله بود که خانودهاش به آلمان مهاجرت کرد. گزارشگر ارشد شبکه اول تلویزیون آلمان تاکنون موفق به دریافت ۷ جایزه معتبر ژورنالیستی شده است. گلینه عطایی در سال ۲۰۱۴ به عنوان ژورنالیست برتر سال برگزیده شد.
عکس: picture-alliance/dpa/Daniel Bockwoldt
امیر روغنی یازده ساله بود که خانوادهاش او را تنها به آلمان فرستادند. او در پرورشگاه زندگی کرد، درس خواند و حالا صاحب یکی از بزرگترین شرکتهای تولید برق خورشیدی با فروش ۳۵ میلیون یورو در سال و ۱۵۴ کارمند است.
عکس: DW/H. Kermani
ایزابل شایانی از مادری آلمانی و پدری ایرانی که به عنوان پزشک در آلمان کار میکرد در سال ۱۹۶۷ در شهر اسن متولد شد. او تا سال ۲۰۱۵ گزارشگر ارشد شبکه اول تلویزیون آلمان در نیویورک بود. ایزابل شایانی از سال ۲۰۱۶ مسئول پروژه "WDRforyou" در شبکه سوم تلویزیون آلمان است.
عکس: picture-alliance/dpa/H. Ossinger
پدر نیما مواسات، مهندس و مادرش تکنسین رادیولوژی است. او متولد سال ۱۹۸۴ در شهر ووپرتال است. نیما مواسات در دانشگاه هاینریش هاینه دوسلدورف در رشته علوم قضایی تحصیل کرده و از سال ۲۰۰۹ به عنوان نماینده حزب چپهای آلمان به مجلس هفدهم این کشور راه یافت.
عکس: Imago/Metodi Popow
پگاه فریدونی متولد سال ۱۹۸۳ در تهران است که در برلین بزرگ شده. او در سال ۲۰۰۶ با ایفای نقش در فیلم تلویزیونی "ترکی برای افراد مبتدی" اولین جایزه خود را تصاحب کرد. پگاه فریدونی تاکنون در ۱۷ سریال تلویزیونی، ۱۱ فیلم تلویزیونی و ۷ فیلم سینمایی ایفای نقش کرده و همچنین در دو فیلم نیز گویندگی کرده است.
عکس: picture-alliance/Eventpress He
هادی تهرانی (عکس با پادشاه هلند) در تهران متولد شد. این آرشیتکت مشهور در دانشگاههای براونشوایگ و آخن تحصیل کرده است. آثار زیادی از او در آلمان ساخته شده که از میان آنها "کران هاوس" در کنار رود راین در شهر کلن، برج رقصان و ساختمان دفتری داکلند در هامبورگ را میتوان نام برد. طراحی آشپزخانه، مبلمان، طراحی دوچرخه برقی و همچنین دانشگاه زائد در ابوظبی نیز از دیگر کارهای او هستند.
عکس: picture-alliance/dpa/U. Perrey
شرمینه شهریور متولد سال ۱۹۸۲ است. او یک ساله بود که خانوادهاش (پدر خلبان و مادر پرستار) به آلمان مهاجرت کردند. شرمینه شهریور دانشجوی علوم سیاسی بود که در سال ۲۰۰۴ به عنوان ملکه زیبایی در آلمان و در سال ۲۰۰۵ به عنوان ملکه زیبایی اروپا انتخاب شد. او اکنون در عرصه مد و مدلینگ فعال است.
عکس: picture-alliance/dpa/dpaweb/F. Stevens
علی صمدی احدی در سال ۱۳۵۱ در تبریز زاده شده و تا ۱۳ سالگی در ایران زندگی کرده است. در زمان جنگ ایران و عراق به تنهایی از ایران گریخت و به آلمان مهاجرت کرد. او در آلمان در رشتههای جامعهشناسی، سینما و تلویزیون تحصیل کرد. از مهمترین فیلمهای او میتوان به سالامی علیکم (از فیلمهای پرفروش سال) و بچههای گمشده (برنده جایزه فیلم سال آلمان) اشاره کرد.
عکس: picture alliance/Geisler-Fotopress
یاسمین فهیمی، متولد سال ۱۹۶۷ در شهر هانوفر است. پدرش مهندس شیمی بود که قبل از تولد او در یک تصادف رانندگی کشته شد. فهیمی از رهبران سندیکایی است و تا سال ۲۰۱۵ دبیرکل حزب سوسیال دموکرات آلمان بود. او سپس معاون وزیر کار و امور اجتماعی شد که در ماه سپتامبر سال ۲۰۱۷ از این مقام کناره گرفت.
عکس: picture-alliance/dpa
ملیکا فروتن از مادری آلمانی و پدری ایرانی در سال ۱۹۷۶ در تهران متولد شده است. او نخست در دانشگاه کلن فلسفه و زبان انگلیسی تحصیل کرد و سپس در دانشگاه هنر برلین در رشته هنرپیشگی دانش آموخت. فروتن از سال ۲۰۰۰ در بسیاری از سریالها و فیلمهای سینمایی ایفای نقش کرده است. او برنده جایزه تلویزیون ایالت هسن در سال ۲۰۱۵ شده است.
عکس: picture alliance/dpa/J. Kalaene
شفق لقایی در ایران متولد و در برلین بزرگ شده و تحصیل کرده است. او گزارشگر ارشد شبکه یک تلویزیون آلمان است که از سال ۲۰۱۳ مسئولیت دفتر نایروبی در کنیا را برعهده دارد. شفق لقایی برنده جایزه بهترین گزارشگر سال ۲۰۱۶ در آلمان شد.