افزایش نرخ بیکاری در میان دانش‌آموختگان در ایران
۱۳۸۷ آبان ۲, پنجشنبه
محمد مدد، رئیس مرکز آمار ایران از افزایش نرخ بیکاری تا ۲ / ۱۰ درصد در تابستان امسال خبر داد. به گزارش خبرگزاری "مهر"، رئیس مرکز آمار ایران، نرخ بیکاری در میان دانش‌آموختگان، از۶ / ۱۴ درصد در سال ۸۵ به ۴ / ۱۵ درصد در سال ۸۶ افزایش یافته است. بر اساس این گزارش سهم عمده‌ی بیکاری مربوط به زنان است.
از سوی دیگر به گفته‌ی علیرضا زاهدیان، معاون مرکز آمار ایران، متولدین سال‌های ۶۰ تا ۶۵ که بالغ بر ۹ میلیون نفر هستند هم به سن اشتغال رسیده‌اند. این گروه سنی، به اعتقاد زاهدیان، موج دوم تقاضا در بازار کار را تشکیل می‌دهند. بنا بر گزارش‌های مرکز آمار ایران، جمعیت ۲۴ ساله‌ها در ایران در سال‌های ۸۵ تا ۸۹ به یک میلیون و ۹۰۰ هزار نفر خواهد رسید که این رشد نسبت به سال‌های گذشته بی‌سابقه است. معاون مرکز آمار ایران می‌گوید، ۳۱ درصد از کل جمعیت در سال ۹۳ را ۲۴ ساله‌ها تشکیل خواهند داد. در ادامه‌ی گزارش مرکز آمار ایران آمده است که شمار ورودی‌ها به دانشگاه در سال ۸۵ به ۷۳۰ هزار نفر رسیده که نسبت به سه سال گذشته افزایشی ۵۰ درصدی را نشان می‌دهد. این رقم بنا بر گزارش مرکز آمار در سال ۸۶ به بالاترین میزان یعنی یک میلیون نفر رسیده است.
به این ترتیب ایران در ۴ سال آینده با یک میلیون نفر تحصیل‌کرده‌ی جوینده‌ی کار مواجه خواهد بود. به اعتقاد زاهدیان، کاهش نرخ بیکاری با توجه به ورود این نسل به بازار کار تنها با ایجاد یک میلیون و دویست هزار شغل در سال مسیر است. به گزارش سایت "کارگزاران" در صورت عدم توقف روند افزایشی نرخ بیکاری، پیش‌بینی‌های اکونومیست از افزایش نرخ بیکاری ایران به ۵ / ۱۲ درصد در سال جاری، به واقعیت نزدیک می‌شود.
علت رشد نرخ بیکاری در ایران چیست؟
وزیر کار و امور اجتماعی می‌گوید، "سیاست انقباضی بانک مرکزی" عامل اصلی نرخ بیکاری دورقمی در ایران است. جهرمی در گفت‌وگو با سایت "کارگزاران" کمک و حمایت بانک‌ها از اشتغال و تولید را باعث ایجاد رونق اقتصادی و کاهش تورم می‌داند. وزیر کار و امور اجتماعی اظهار امیدواری کرده است، در سال جاری با سیاست‌های جدید اتخاذشده از سوی بانک مرکزی و بانک‌های عامل، مشکلات اعطای تسهیلات به کل بنگاه‌های اقتصادی و از جمله بنگاه‌های زودبازده حل شود.
گسترش بنگاه‌های کوچک اقتصادی زود بازره و کارآفرین توسط برخی وزارتخانه‌ها در ایران یکی از راه‌هایی است که مسئولان برای جلوگیری از افزایش نرخ بیکاری به آن اندیشیده‌اند. به گفته‌ی رئیس مرکز آمار ایران، این بنگاه‌ها در کاهش نرخ بیکاری تأثیر داشته‌اند.
رئیس مرکز آمار ایران دلیل افزایش نرخ بیکاری را خشکسالی و بیکاری حدود ۴۰۰ هزار زن روستایی عنوان کرده است.
محمد حسین صالحی، مدیر اشتغال اتباع خارجی وزارت کار ایران، اما در مصاحبه‌ای با "مهر"، اتباع خارجی را عامل اصلی "اشغال اشتغال" در ایران و افزایش روند بیکاری ایرانیان عنوان کرده است. به گفته‌ی صالحی در حال حاضر "افاغنه" مشاغل تخصصی را در انحصار خود درآورده‌اند. منظور او از مشاغل تخصصی "صنعت ساختمانی و بخش خیاطی و صنعت کفش" است. او خواستار لزوم طی مراحل قانونی برای اشتغال اتباع بیگانه شده است.
علت بیکاری در میان قشر تحصیل‌کرده
ابتدایی‌ترین دلیلی که در این رابطه به ذهن می‌رسد، اشباع بازار کار و حجم انبوه دانش‌آموختگان است.
برای اشتغال و به کارگیری نیروی تحصیل‌کرده در برخی شهرهای ایران، با همکاری سازمان کار و امور اجتماعی، طرح جذب نیروی کارورز به اجرا گذاشته شده است. بر اساس این مدل، دانش‌آموختگان مقاطع کارشناسی و کارشناسی ارشد به صورت کارورز جذب واحدهای تولیدی می‌شوند. مبلغ حقوق پرداختی به این نیروها ۷۰ تا ۹۰ درصد حداقل حقوق به تصویب رسیده در این واحدهاست.
علت دیگر رشد نرخ بیکاری در میان تحصیل‌کردگان، متناسب نبودن رشته‌ی تحصیلی دانش‌آموختگان با نیازهای بازار کار است. گزینش از طریق کنکور و متناسب نبودن رشته‌ی انتخابی با علایق و توانایی‌ها، دلیل دیگر بیکار ماندن پس از تحصیل است. ولی دلیل دیگری که سهم بسیار زیادی در بیکاری نیروی تحصیل‌کرده بازی می‌کند، نبود آموزش مهارت ضمن تحصیل به منظور برخورداری از مهارت و توانایی کافی پس از تحصیل است. کارورزی در حین تحصیل که در کشورهای غربی جایگاه ویژه‌ای دارد، به دانشجو کمک می‌کند که از یک سو آموخته‌های خود را در رشته‌ی خود به طور عملی به کار بندد و از سوی دیگر دست به بازبینی توانایی‌های خود و انطباق آنها با رشته‌ی تحصیلی بزند. ایجاد شبکه‌های ارتباطی که به دانشجو پس از تحصیل در پیدا کردن شغل کمک می‌کنند، یکی دیگر از مزایای کارورزی در حین تحصیل است.
الف/ مهر، کارگزاران، ایسنا، سایت وزارت کار و امور اجتماعی