با گذشت یک روز از اجرای طرح هدف‌مندسازی یارانه‌ها در ایران و افزایش شدید قیمت سوخت، نرخ کرایه‌های تاکسی در ایران افزایش پیدا کرده‌ است. بنابر اطلاعیه ستاد هدف‌مندسازی یارانه‌ها، قیمت بنزین از ۱۰۰ تومان به هفتصد تومان رسیده است.

یک راننده تاکسی بعد از مشاهدات امروز (۲۹ آذر) خود در سطح شهر تهران از "حالت سردرگمی" بین مسافران و راننده‌های تاکسی و همین‌طور افزایش حداقل ۵۰ تا ۱۰۰ تومانی نرخ کرایه تاکسی‌ها خبر می‌دهد.

جلال صمصامی‌فرد درباره نرخ جدید تاکسی‌ها در تهران یک روز بعد از اعلام نرخ جدید بنزین می‌گوید: «امروز روز اول بعد از اعلام نرخ جدید بنزین بود، یک حالت سردرگمی‌وجود دارد. حتی یکی دو نفر در ماشین از خود من می‌پرسیدند. می‌گفتند این بنزین که قیمت آن چهارصد یا هفتصد تومان شده، چه‌طوری قرار است کرایه‌ها تغییر نکند؟ گفتم، حتما می‌خواهد معجزه‌ای اتفاق بیفتد که دریافتی‌ها ثابت بماند، ولی پرداختی‌ها افزایش پیدا کند و به این شکل تعادلی به‌وجود بیاید. همین الان هزینه حمل‌و‌نقل‌های عمومی مثل کامیون‌ها، تفاوت گازوییل‌شان مثلا برای مسیرهای طولانی چندین برابر می‌شود. گازوئیل لیتری ۱۶ تومان کجا، ۱۷۰ تومان کجا.»

این راننده تاکسی در مورد افزایش کرایه تاکسی‌ها پیش‌بینی می‌کند: « اگر به نسبت افزایش قیمت بنزین حساب کنیم صد تومان‌شده هفتصد تومان، افزایش نرخ تاکسی‌ها هم می‌شود هفت برابر. از طریق تعاون تاکسی‌رانی یک چیزهایی گفته‌‌شده است؛ این‌که احتمالا افزایش نرخ تاکسی‌ها در سال بعد اتفاق خواهد افتاد. سال دیگر هم احتمالا ۲۰ درصد افزایش نرخ حمل و نقل تاکسی و آژانس را خواهیم داشت. ولی به‌هرحال یک جور به‌هم‌ریختگی به‌وجود خواهد آمد و شاید خود مردم با هم سروکله‌هم بزنند تا به تعادل برسند ولی تا کرایه‌ها به تعادل برسد، به مردم فشار می‌آید.»

او می‌افزاید: «احتمالا طی یکی دو هفته این منازعات و درگیری‌ها بین مسافر و راننده خواهد بود. کشمکش بین مسافر و راننده که بعضی وقت‌ها ممکن است به درگیری‌های لفظی یا یدی هم بکشد و با ناله و نفرین همراه است اما بالاخره باید به یک تعادلی برسد.»

افزایش نرخ کرایه تاکسی

جلال صمصامی‌فرد معتقد است افزایش قیمت بنزین از لیتری ۱۰۰ تومان به ۷۰۰ تومان، تعداد استفاده کنندگان از تاکسی را در ایران کاهش خواهد داد: «ما اگر افزایش قیمت رسمی نداشته باشیم، در نهایت افزایش قیمت غیررسمی خواهیم داشت. اگر بناست یک راننده تاکسی که باک بنزین را که قبلا ۴ هزار تومان می‌خریده، حالا ۱۶ یا ۲۷ هزار تومان بخرد، بالاخره باید از یک محلی این مابه‌تفاوت را دریافت کند و چاره‌ای ندارد که این را از مسافردریافت کند. چون مرجع دیگری به او پول افزایش هزینه‌ها نسبت به درآمدش را پرداخت نمی‌کند.»

در همین زمینه کامران دادخواه، استاد اقتصاد دانشگاه "نورت استرن" در ایالت بوستون آمریکا می‌گوید که افزایش نرخ سوخت، شروع دور تسلسل افزایش قیمت‌ها خواهد بود: «وقتی قیمت سوخت و قیمت حمل و نقل گران شد، هر کالایی گران‌تر خواهد شد. چون هر کالایی باید از جایی به جای دیگر حمل شود. خود افراد باید سر کار بروند، دستمزدها باید بالا برود... در کوتاه‌مدت دولت یکسری تدابیر اندیشیده که این وضع را کمی ملایم کند، ولی مسلم است که قیمت‌ها بالا می‌رود. وقتی قیمت بنزین دو برابر می‌شود، در واقع درآمد راننده تاکسی کاهش پیدا کرده است. در نتیجه راننده دستمزدش را بالا می‌برد و این دور تسلسلی مفصل خواهد بود.»

افزایش ۵۰ تا ۱۰۰ تومانی نرخ کرایه‌تاکسی‌ها

اما امروز (۲۸ آذر) مسافران درباره اجرای طرح هدف‌مندسازی یارانه‌ها در تاکسی چه ‌گفته‌اند؟ جلال صمصامی‌فرد، راننده تاکسی می‌گوید: «برای همه‌شان خنده‌دار بود. بدون این‌که دریافتی آدم‌ها تغییر کند، به پرداختی‌هایشان اضافه شود. به‌هرجهت تعادل‌شان را به‌هم می‌ریزد. حالا با خنده و گلایه و بیشتر به صورت جوک می‌گفتند. حتی من خودم پریشب سخنرانی رئیس جمهور را از تلویزیون نگاه نکردم. خبر آن را مسافرها در تاکسی به من دادند. بین صحبت‌هایی که می‌کردند، می‌خندیدند به این‌که مثلا حالا این یارانه‌هایی که گفته‌اند می‌دهیم، چیز مقدسی است و برکت می‌دهد به زندگی. یکی می‌گفت نه که مثلا به جای ۴۰ هزارتومان ۵۰۰ هزارتومان داده‌اند. این ۴۰ تومان هزینه‌های حداقلی یک خانوار را برای افزایش انرژی‌های آب و برق و گاز هم پوشش نمی‌دهد، چه برسد به مواد غذایی یا سایر اقلام.»

این راننده تاکسی درباره افزایش حداقل ۵۰ تا ۱۰۰ تومانی نرخ کرایه تاکسی‌ها یک روز بعد از اجرای طرح هدفمندسازی یارانه‌ها چنین می‌گوید: «من فکر می‌کنم صد تومانی به نرخ مسیرها اضافه شود. مثلا مسیری که شما با ۴۰۰ تومان می‌رفتید، حداقل ۵۰۰ تومان خواهد بود. یا مثلا در تهران مسیرهای کوتاه که ۲۵۰ تومان نرخ آن بود، الان شده ۳۰۰ تومان. من مسیر هفت تیر - ولیعصر را می‌رفتم و۲۵۰ تومان می‌گرفتم اما امروز خود مردم ۳۰۰ تومان را راحت می‌دادند و دنبال بقیه‌اش نبودند. چون می‌دانند راننده که از جیب‌اش نمی‌تواند بگذارد، بالاخره باید بتواند زندگی‌اش را بالانس کند.»

حسین کرمانی

تحریریه: مهیندخت مصباح