افزایش ۵۰ درصدی یارانه‌ها پیش از تصویب لایجه بودجه
۱۳۹۱ فروردین ۶, یکشنبه
دولت ایران یارانه نقدی ماهانه را با ۲۸ هزارتومان افزایش به حساب خانوارها واریز کرده است. البته، به گفته بهروز مرادی، مدیرعامل سازمان هدفمندی یارانه‌ها این مبلغ تا زمان اجرای مرحله دوم هفمندی قابل برداشت نیست.
بهروز مرادی در گفتگو با خبرگزاری مهر تأکید کرده است که واریز شدن این مبلغ به معنای آغاز مرحله دوم هدفمندی نیست و "مابه‌‌التفاوت دو مرحله" به شمار می‌رود. در مقابل، غلامرضا مصباحی مقدم، رئیس‌کمیسیون ویژه‌ی طرح تحول اقتصادی مجلس، اقدام دولت در واریز مبلغ افزایش یافته یارانه‌ها را "بدون بودجه و منبع مالی" دانسته که "تخلف آشکار و عبور از قوانین" است.
وی یک روز پس از واریز این مبلغ به حساب خانوارها، یکشنبه (۶ فروردین/ ۲۶ مارس) به خبرگزاری مهر گفت: «هنوز بودجه ۹۱ تصویب نشده است و میزان یارانه هایی که در دور دوم قرار است تقسیم و توزیع شود مشخص نشده، لذا این شتابزدگی دولت با هیچ منطقی توجیه ندارد.»
به گفته این نماینده مجلس، دولت در مرحله اول اجرای قانون هدفمندسازی یارانه ها با کسری بودجه مواجه بوده است. غلامرضا مصباحی مقدم اکنون این پرسش را مطرح کرده که دولت از کجا در پایان سال چنین وجوهی را به حساب خانوارها واریز کرده است.
«برخلاف قانون عمل کردن برای دولت عادت شده»
الیاس نادران، عضو کمیسیون اقتصادی مجلس نیز اقدام دولت را غیرقانونی خوانده است. وی تأکید کرده است که بر اساس مصوبه مجلس، دولت در دو ماه نخست سال نمی‌تواند وارد فاز دوم هدفمندی یارانه‌ها شود. به گفته الیاس نادران افزایش مبلغ یارانه‌ها غیرقانونی است.
وی در گفت‌وگو با خبرگزاری مهر تأکید کرده که دولت از جمله به دلیل مبهم بودن منابع تأمین مبلغ یارانه‌ها نتوانسته است مجلس را در مورد این طرح متقاعد کند و مجلس هشتم هم در دو ماه باقی‌مانده از کار خود به دولت اجازه نداده است که وارد مرحله دوم این طرح شود.
این عضو کمیسیون اقتصادی مجلس در عین حال تصریح کرده است: «از آنجا که مجلس در مقابل اقدامات دولت برخورد جدی نداشته لذا برخلاف قانون عمل کردن برای دولت به یک رویه و عادت تبدیل شده است.»
فاز دوم هدفمندی یارانه، طرحی با منابع مالی مبهم
مشخص نیست که دولت افزایش بیش از ۵۰ درصدی مبلغ یارانه را از چه منبعی تأمین خواهد کرد. دبیر ستاد هدفمندی سازی‌یارانه پایان سال ۹۰ اعلام کرده بود حدود ۱۰ میلیون نفر از دهک‌های بالای درآمدی در سال آینده از دریافت یارانه حذف می‌شوند.
به نقل از منابع رسمی در حال حاضر ۷۴ میلیون نفر از جمعیت ۷۵ میلیون نفری ایران ماهانه ۴۵ هزار و پانصد تومان یارانه دولتی دریافت می‌کنند.
روشن نیست که دولت بر اساس چه معیارهایی تصمیم دارد ده میلیون نفر را از این آمار حذف کند. سازمان هدفمندی‌سازی یارانه‌ها اواخر اسفندماه با ارسال پیامک برای سرپرست خانوارها از آنها دعوت کرد: «نظر به تمکن مالی، لطفا جهت انصراف از دریافت یارانه به سامانه refahi.ir مراجعه کنید.»
این درخواست درحالی مطرح شده که افزایش نرخ تورم قدرت خرید میلیون‌ها نفر از جمعیت ایران را به شدت تحت تأثیر قرار داده است.
به گفته مدیرکل اقتصادی بانک مرکزی ایران نرخ تورم در سال ۱۳۹۰ حدود ۲۱ درصد افزایش داشته است. این درحالی است به عقیده برخی از کارشناسان اقتصادی این رقم بسیار بالاتر است و به حدود دو برابر می‌رسد.
علاوه افزایش قیمت مواد خوراکی، بازار مواد سوختی نیز در ایران بسیار آشفته است. به عنوان مثال بنزین با سه نرخ متفاوت لیتری ۱۰۰، ۴۰۰ و ۷۰۰ تومان عرضه می‌شود و هزینه گاز تا ۵۰۰ درصد گرانتر شده است.
SB/SJ