اندکی پیش از پنجاهمین سالگرد حمله به المپیک ۱۹۷۲ مونیخ، دولت آلمان و خانواده‌های قربانیان اسرائیلی در مورد پرداخت غرامت پس از دهه‌ها اختلاف، بالاخره به توافق رسیدند.

اشتفان هبشترایت، سخنگوی دولت آلمان با اعلام این خبر گفته است: «با این توافق، آلمان اکنون مشتاق برگزاری بزرگداشتی در پنجاهمین سالگرد حمله به المپیک ۱۹۷۲ مونیخ است.»

در این مراسم که قرار است روز پنجم سپتامبر ۲۰۲۲ (۱۴ شهریور) برگزار شود، اسحاق هرتزوگ، رئیس جمهوری اسرائیل شرکت کند.

روز گذشته با اعلام این توافق، اسحاق هرتزوگ و همتای آلمانی‌اش، فرانک والتر اشتاین‌مایر در بیانیه مشترکی از دستیابی طرفین به توافق برای پرداخت غرامت ابراز خرسندی کرده بودند.

به کانال دویچه وله فارسی در تلگرام بپیوندید

دولت آلمان در پی اعلام این توافق همچنین اعلام کرده است: «این توافق نمی‌تواند همه زخم‌ها را التیام ببخشد اما دری را می‌گشاید. با این توافق، دولت آلمان مسئولیت خود را می‌پذیرد و رنج وحشتناک وابستگان این ورزشکاران را که قصد داریم طی مراسمی یاد آنها را گرامی بداریم، به رسمیت می‌شناسد.»

بر اساس گزارش خبرگزاری فرانسه، قرار است بیش از ۲۲ میلیون یورو از مبلغ کل غرامت که ۲۸ میلیون و یکصد هزار یورو است را دولت فدرال پرداخت کند. از سوی ایالت باواریای آلمان نیز قرار است پنج میلیون یورو غرامت پرداخت شود.

بیشتر بخوانید: سایه ترور بر رویدادهای ورزشی؛ مروری تاریخی

شهر مونیخ نیز که در ایالت باواریا قرار دارد و پیش از این مسئولیت خود در این رویداد را به رسمیت شناخته بود، ۵۰۰ هزار یورو باقی مانده را پرداخت خواهد کرد.

موافقت با پرداخت این غرامت پس از آن به دست آمد که بازماندگان ۱۱ ورزشکار اسرائیلی کشته شده در المپیک ۱۹۷۲  اعلام کرده بودند، از حضور در آئین یادبودی که دولت آلمان در پنجاهمین سالگرد حمله برگزار می‌کند، خودداری خواهند کرد.

دلیل عدم حضور خانواده‌های کشته‌شدگان نیز پیشنهاد غرامتی بود که چند هفته پیش از سوی دولت آلمان مطرح شد اما خانواده‌های اسرائیلی آن را ناچیز دانسته و مقامات این کشور را به پنهان کاری متهم کرده بودند. آنها در اعتراض به پیشنهاد اولیه دولت آلمان، خواستار غرامت کافی شده بودند.

المپیکی که به خون آغشته شد

ساعت ۴ و ۴۵ دقیقه بامداد پنجم سپتامبر سال ۱۹۷۲هشت مرد مسلح که خود را گروه فلسطینی "سپتامبر سیاه" معرفی کرده بودند، به اقامتگاه ورزشکاران اسرائیلی در مونیخ حمله کردند.

دو ورزشکار اسرائیلی موفق به فرار شدند؛ موشه واینبرگ، کشتی‌گیر، و یوزف رومانو، وزنه‌بردار اسرائیلی، مقاومت کردند، هدف شلیک مهاجمان قرار گرفتند و به نخستین قربانیان حادثه‌ای تبدیل شدند که به نام "کشتار مونیخ" در ذهن تاریخ ماندگار شد.

مهاجمان که ۹ گروگان اسرائیلی در اختیار داشتند، دو خواسته را مطرح کردند: آزادی ۲۰۰ فلسطینی در بند در اسرائیل و آزادی دو عضو آلمانی تشکیلات تروریستی "فراکسیون ارتش سرخ" از زندانی در آلمان.

تروریست‌ها تهدید کردند که در صورت برآورده نشدن خواسته‌ها، هر ساعت یکی از گروگان‌ها را خواهند کشت. دولت اسرائیل بلافاصله خبر داد که حاضر به مذاکره بر سر مطالبات نیست. طرف آلمانی هم سعی کرد با خریدن وقت بیشتر قائله را بدون خشونت به پایان برساند.

پس از حدود ۱۲ ساعت مذاکره با گروگان‌گیران، پلیس مونیخ مقدمات حمله‌ای غافلگیرکننده را فراهم کرد. جالب این که تلاش مأموران پلیس برای ورود به محل با دوربین‌های خبری رسانه‌های بین‌المللی به‌طور زنده به همه‌ دنیا مخابره می‌شد و  گروگان‌گیران نیز امکان دیدن این تصاویر را داشتند. لذا اولین نقشه شکست خورد.

هانس دیتریش گنشر، وزیر کشور وقت آلمان، برونو مرک، وزیر امور داخلی ایالت بایرن و مانفرد شرایبر، رئیس پلیس مونیخ، آمادگی خود را برای جایگزینی با گروگان‌ها اعلام می‌کنند. گروگان‌گیران اما ضمن رد این پیشنهاد، خواسته‌ جدیدی را مطرح کردند: پرواز به قاهره.

چند ساعت بعد، دو هلیکوپتر گروگان‌ها و گروگان‌گیران را به یک پایگاه هوایی در نزدیکی محل منتقل کردند، جایی که یک بوئینگ شرکت هوایی "لوفت‌هانزا" آلمان آماده‌ی پرواز بود.

تک‌تیراندازان پلیس آلمان مأمور شده بودند گروگان‌گیران را پیش از ورود به هواپیما هدف قرار دهند. پنج مأمور پلیس برای این منظور در سه نقطه‌ مختلف در نزدیکی هواپیما پنهان شدند. پس از فرود هلیکوپترها در نزدیکی هواپیما، دو تروریست از دیگران جدا شدند تا بوئینگ ۷۲۷ را کنترل کنند.

برخلاف خواسته‌ تروریست‌ها اما خلبان و خدمه برای پرواز حضور نداشتند. هنگامی که این دو خشمگین به سوی هلیکوپترها باز می‌گشتند، اوضاع از حالت "عادی" خارج شد، تک‌تیراندازان آتش گشودند و یکی از دو تروریست را از پای درآوردند. مهاجم دیگر خود را به هلیکوپتر رساند و شلیک‌های پراکنده ۸۰ دقیقه سکوت حاکم بر محیط را شکستند.

دویچه وله فارسی را در اینستاگرام دنبال کنید

در نخستین ساعات بامداد ششم سپتامبر و در حالی که یک زره‌پوش به هلیکوپترها نزدیک می‌شد، یکی از تروریست‌ها نارنجکی را به داخل یکی از هلیکوپترها پرتاب کرد و تروریست دیگر هم گروگان‌ها در هلیکوپتر دیگر را به گلوله بست و ماجرا پایان یافت.

سه تروریست دستگیر شدند. پنج تروریست دیگر، یک مأمور پلیس و هر ۹ گروگان هم جان خود را از دست دادند.

عملیات رهایی گروگان‌ها توسط پلیس مونیخ در آن زمان به طرز فاجعه‌باری شکست خورده بود. پس از آن تاکتیک پلیس و برخورد این نیرو با مسئله‌ای چنین حساس بارها مورد انتقاد قرار گرفت.

دست‌اندرکاران عملیات ادعا کرده بودند که نیروی لازم برای مقابله با چنین تهدیدهایی در آلمان غربی آن زمان وجود نداشته است.

یکی از مأموران پلیس حاضر در عملیات رهایی گروگان سال‌ها بعد گفت که "تروریسم" در زمان حادثه "واژه‌ای ناشناخته" بود: «ما چنین مفهومی را نمی‌شناختیم. وضعیتی پیش آمده بود که مدیریت آن فراتر از توان ما بود.»