الکسی ناوالنی، شهروند ۴۵ ساله روس که در حال سپری کردن حبس سه سال و نیمی خود است، جایزه حقوق بشری پارلمان اروپا در سال ۲۰۲۱ را می‌گیرد. او در اوت ۲۰۲۰ در جریان سفری هوایی از سیبری به مسکو مسموم شد و به کما رفت. معالجه چند ماهه او در بیمارستان شاریته برلین نشان داد که عامل مسمومیت او سم اعصاب نوویچوک است که تنها در اختیار دولت مسکو قرار دارد.

 سازمان منع سلاح‌های شیمیایی نیز این نتیجه را تایید کرد. پس از آن اروپا تحریم‌هایی اقتصادی علیه روسیه به جریان انداخت. کرملین نیز با رد هرگونه دخالت در این امر، کشورهای غربی را به دخالت در امور داخلی روسیه متهم کرد.

دویچه وله فارسی را در اینستاگرام دنبال کنید

ناوالنی پس از بهبودی، به کشورش برگشت اما به محض ورود بازداشت شد و پس از محاکمه، به اتهام اختلاس حکم گرفت. ناوالنی پرونده‌ای مفتوح در دستگاه قضایی روسیه داشت و به طور موقت و به شرط عدم خروج از کشور آزاد شده بود. دادگاه او را به اتهام نقض قوانین محاکمه کرد.

در بیانیه پارلمان اروپا که در توییتر منتشر شده، آمده است: «ناوالنی به شکلی خستگی ناپذیر با فساد پوتین مبارزه کرده است. این مبارزه به قیمت آزادی او تمام شده و نزدیک بود جان او را هم بگیرد. جایزه امروز، به پاس شجاعت بی‌نظیر او داده می‌شود و ما بار دیگر بر خواست آزادی فوری او تاکید می‌کنیم.»

جایزه ۵۰هزار یورویی (۵۹هزار دلاری) ساخاروف، به یاد آندره ساخاروف، دانشمند ناراضی شوروی سابق نام‌گذاری شده و به افرادی تعلق می‌گیرد که برای حقوق بشر و دمکراسی تلاش کرده‌اند.

این جایزه در سال ۲۰۱۲ به طور مشترک به نسرین ستوده، وکیل زندانی و جعفر پناهی فیلمساز ممنوع‌الکار در ایران اهدا شد.

نلسون ماندلا، رئیس جمهور سابق آفریقای جنوبی، ملاله یوسف زی، کنشگر مدنی پاکستانی و اپوزیسیون ونزوئلا از جمله دریافت‌کنندگان قبلی این جایزه هستند.

دیگر کاندیداهای نهایی این جایزه، گروهی از زنان افغان بودند که برای کسب حقوق خود در برابر طالبان ایستادند. رئیس دولت سابق بولیوی، ژانین آنز نیز که به اتهام رهبری کودتا در سال ۲۰۱۹ به زندان افتاده، دیگر نامزد دریافت این جایزه بود.

الکسی ناوالنی برای جایزه نوبل صلح سال ۲۰۲۱ نیز نامزد شده بود.

جایزه ساخاروف ۱۵ ماه دسامبر و طی مراسمی ویژه در جلسه عمومی پارلمان اروپا در استراسبورگ اعطا خواهد شد.