مدتهاست که دره‌ی سوات در شمال غربی پاکستان به تصرف گروه‌های مسلح اسلام‌خواه مشابه طالبان درآمده است. در این منطقه مدارس دخترانه را منفجر کرده‌اند، موسیقی و تلویزیون را ممنوع کرده‌اند، فروشنده‌ی سی-دی را اعدام کرده‌اند و تحمیل حجاب مطلق به زنان را نشان قدرت دین قرار داده‌اند.

تا کنون شریعت بر پایه‌ی قدرت سلاح به اجرا درمی‌آمد. این قدرت را حکومت مرکزی به رسمیت شناخته است. آتش‌بسی میان شریعت‌خواهان دره‌ی سوات و مقامات محلی منسوب دولت مرکزی پاکستان آتش‌بسی برقرار شده که یکی از مفاد آن به رسمیت‌شناسی اجرای احکام اسلامی در دره سوات است.

پاکستان، خود یک "جمهوری اسلامی" است. این "جمهوری اسلامی" دارای منطقه‌‌ی خودمختار اسلامی نیز شده است، منطقه‌ای که حاکمانش آن را امارت اسلامی سوات می‌خوانند و آن را با اجرای کامل احکام شریعت معرفی می‌کند.

بهشتی بر روی زمین

در بروشورهای توریستی دولت پاکستان دره‌ی سوات چنین معرفی می‌شود: بهشتی بر روی زمین. این دره بسیار زیبا است، تنها جایی در پاکستان است که در آن امکان اسکی وجود دارد، آن را "سوئیس آسیا" می‌خوانند. فاصله‌ی دره سوات تا اسلام‌آباد، پایتخت پاکستان ۱۶۰ کیلومتر است.

جنگ در افغانستان، جنگی که در دره‌ی سوات نیز محسوس است، تبدیل منطقه به منطقه‌ی جنگی و به هم ریختن شیرازه‌ی زندگی عادی، افول اقتصادی و گسترش فقر: همه‌ی این عامل‌ها به نفع شریعت‌خواهان تمام شده است. آنان به قدرت مطلق منطقه تبدیل شده‌اند.

آدم ملک، یک فعال مدنی ساکن کراچی می‌گوید که بی‌توجهی دولت مرکزی به فلاکت اقتصادی منطقه، باعث این وضعیت شده است. به گفته‌ی او «مدارس خالی‌اند، اما مکتب‌خانه‌های دینی پرند.» علت، از نظر او روشن است: «در مکتب‌خانه‌هایی بدون برق، بخاری، آب و توالت دست کم می‌شود چیزی خواند، اما در مدارسی بدون معلم نمی‌توان چیزی آموخت.»

اجرای احکام

رهبر شریعت‌خواهان، مولانا فضل الله است. این ملا اکنون دارای یک ارتش چند هزار نفره است. در این ارتش، شریعت‌خواهان ازبک و تاجیک و چچنی نیز خدمت می‌کنند.

آنان گام به گام شروع به اجرای شریعت کرده‌اند: شلاق زدن در میدان‌ها، تحمیل حجاب کامل به زنان، منفجر کردن مدارس دخترانه و ممنوعیت موسیقی. داشتن دستگاه تلویزیون را هم ممنوع کرده‌اند. در تابستان سال گذشته نقشی باستانی از بودا بر صخره‌ای در دره‌ی سوات را منفجر کردند و یادآور انفجار مجسمه‌ی عظیم بودا در بامیان به دست طالبان در آخرین سال حکومتشان در افغانستان شدند.

با قراردادی که مولانا فضل الله با استانداری سرحد شمال غربی پاکستان بسته است، این گونه اعمال دیگر صورت "رسمی" می‌یابند.

قرار داد اجرای شرع

خبر انعقاد قرارداد با طالبان سوات را افتخار حسین وزیر اطلاعات و مطبوعات و سخنگوی دولت ایالت سرحد، اعلام کرده است. قرار داد را از طرف طالبان سوات، مولانا صوفی محمد، داماد مولانا فضل الله امضا کرده است.

افتخار حسین در مورد وجه شرعی قرارداد به خبرنگاران گفته است: «همه‌ی قانون‌هایی که خلاف شرع باشند لغو می‌شوند و شریعت مبنای نظام قضایی می‌شود.»

وجه نظامی قراداد، توقف درگیری میان شریعت‌خواهان و ارتش است. به گفته‌ی افتخار حسین پس از "تصمیم تاریخی"‌ای که گرفته شد، دیگر کسانی که خواهان اجرای شریعت هستند، لازم نیست به درگیری با ارتش رو آورند.

جاوید اقبال، یک قاضی بازنشسته، در تلویزیون پاکستان گفته است، اینکه سوات اکنون دستگاه قضایی خود را دارد «به معنای این است که در کشور دیگر یک قانون یگانه فرمان نمی‌راند. با این وضع، وحدت از دست می‌رود. اگر شروع به امتیاز دادن کردید، دیگر ناچار می‌شوید مدام به این کار ادامه دهید.»