دولت افغانستان و شهروندان این کشور از عملکرد دولت جمهوری اسلامی ایران مبنی بر ممنوعیت ورود تانکرهای مواد سوختی در مرز افغانستان ابراز نگرانی می‌کنند و مدعی‌اند که دولت ایران روزانه تنها به ۴ تا ۶ تانکر حاوی مواد نفتی اجازه‌ی ورود به خاک افغانستان را می‌دهد.

این موضوع باعث شده که قیمت مواد نفتی در این کشور هر روز افزایش یابد، به طوری که هر لیتر گازوئیل در افغانستان معادل ۱۳۰۰ تومان و هر لیتر بنزین معادل ۱۲۰۰ تومان ایران است. این قیمت نسبت به گذشته تفاوت زیادی دارد.

در پی بالا رفتن قیمت مواد نفتی در افغانستان صدها تن از ساکنان شهر کابل دست به تظاهرات زدند و به جای خودرو از دوچرخه استفاده کردند . تظاهرکنندگان با رکاب زدن از مقابل سفارت ایران در کابل شروع به حرکت کردند و پس از گذشتن از چند خیابان دوباره در مقابل سفارت ایران به مسیر خود پایان دادند. شعار جوانان تظاهرکننده این بود که "ما نمی‌خواهیم مستعمره‌ی کشورهای همسایه باشیم" و "بدون نفت هم می‌توان زندگی کرد".

عملکرد دولت ایران مبنی بر متوقف کردن تانکرهای مواد سوختی اعتراضاتی را در افغانستان به وجود آورده تا جایی که تمام رسانه‌ها در این مورد بحث دارند و اکثر روزنامه‌ها نیز این موضوع را تحلیل کرده‌اند.

اعتراض‌ها

غلام محمد ییلاقی، معین وزارت تجارت افغانستان می‌گوید: «وزیر تجارت افغانستان با سفیر ایران در کابل ملاقات کرده و نگرانی رییس جمهور افغانستان و تصمیم اخیر شورای وزیران را به اطلاع وی رسانده است. وزیر تجارت به سفیر ایران گفته است که حداقل در زمستان باید این مشکل به وجود نمی‌آمد و حالا هم باید زودتر حل و فصل شود.»

ییلاقی گفت که مقامات ایرانی وعده داده‌اند که به این مسئله رسیدگی کنند اما نتیجه‌ی عملی و ملموسی دیده نشده است.

کارشناسان افغانستان نسبت به رویه‌ی دولت ایران به کنوانسیون کشورهای محاط به خشکه اشاره می‌کنند که ایران باید آن را رعایت کند. نصرالله استانکزای، استاد دانشکده‌ی حقوق و علوم سیاسی می‌گوید: «ایران بارها در ارتباط با کشورهای همسایه‌اش تعهدات خود را نقض کرده و تمام کنوانسیون‌ها را در سطح بین‌المللی رعایت نمی‌کند.» استانکزای می‌افزاید: «ایرانی‌ها می‌خواهند از این طریق باج‌گیری کنند، اما ایران در حدی نیست که بتواند تمام اعمال طفلانه‌ی خود را عملی کند.»

از سوی دیگر مسول گمرک هرات معتقد است که برخورد دولت ایران باعث شده تا عواید این گمرک روزانه صدهاهزار دلار کاهش یابد.

بر اساس گزارشها، حدود ۳۰ درصد سوخت مواد نفتی افغانستان از کشور ایران تأمین می‌شود. معین وزارت تجارت افغانستان می‌گوید: «کشور ایران با این کار اعتماد تاجران را نسبت به خود به کلی از بین برده است.»

KT/AJ