مذاکره بر سر مبادله مجرمان و افراد مظنون به ارتکاب جرم، پس از حملات تروریستی یازده سپتامبر سال ۲۰۰۱ میان ایالات متحده آمریکا و اتحادیه اروپا آغاز شد. این مذاکرات، سرانجام روز پنجشنبه (۲۹ اکتبر) به نتیجه رسید و قرارداد مربوطه میان دو طرف به امضا رسید.

اعدام ممنوع

برجسته‌ترین فراز قرارداد مبادله مجرمان و مظنونان، تحمیل اراده اتحادیه اروپا به آمریکا در زمینه مخالفت با مجازات اعدام است. ایالات متحده حق ندارد مجرمان، متهمان و افراد مظنونی را که از اتحادیه اروپا تحویل می‌گیرد، اعدام کند. مجازات اعدام در برخی از ایالت‌های آمریکا مجاز و در اتحادیه اروپا ممنوع است.

قرارداد استرداد مجرمان را اریک هولدر، وزیر دادگستری آمریکا، و خانم بئاتریس آسک، وزیر دادگستری سوئد، امضا کردند. سوئد در حال حاضر ریاست ادواری شورای اتحادیه اروپا را به عهده دارد. وزیر دادگستری سوئد از این قرارداد به عنوان یک پیمان تاریخی نام برد. وی گفت: «اتحادیه اروپا موفق شد این خواست را به کرسی بنشاند که افراد مظنون تحویل داده شده به آمریکا اعدام نشوند. اتحادیه اروپا در مورد حفظ کامل حقوق فردی عقب نشینی نکرد».

مبارزه با جرائم و آزادی مسافرت

نمایندگان آمریکا و اتحادیه اروپا در یک بیانیه مشترک اعلام کردند که هدف قرارداد جدید همکاری در عرصه مبارزه با معامله روی انسان‌ها، پورنوگرافی کودکان، قاچاق مواد مخدر، جرائم مالی، جرائم اینترنتی و فساد است. همچنین باید مبادله اطلاعات برای مبارزه با ترور تقویت شود. برای تحقق این هدف، فهرست اسامی مسافران پروازهای هوایی از این به بعد میان اروپا و آمریکا مبادله خواهد شد.

در جریان امضای قرارداد مبادله افراد مظنون، کمیسر داخلی اتحادیه اروپا خواستار تسهیل سفر شهروندان اتحادیه اروپا به آمریکا شد. وی به خبرنگاران گفت: «رویای من مسافرت بدون ویزای شهروندان اتحادیه اروپا به ماورای آتلانتیک است». در حال حاضر، شهروندان ۲۱ کشور عضو اتحادیه اروپا مجبورند برای سفر به آمریکا ویزا دریافت‌کنند. قرارداد امضا شده حل این مشکل را در اسرع وقت پیش‌بینی می‌کند.

کمک اروپا برای تعطیل گوانتانامو

در بخش دیگری از قرارداد مبادله مجرمان، کمک اداری اتحادیه اروپا برای بستن اردوگاه گوانتانامو پیش‌بینی شده است. برای تسریع این روند توافق شد که دو طرف بتوانند شهادت‌های ویدئویی را دریافت کنند.

اندکی پیش از امضای قرارداد تازه، باراک اوباما قانونی را امضا کرد که به موجب آن زندانیان گوانتانامو در محاکمات خود از حقوق بیشتری برخوردار می‌شوند.

باراک اوباما ساعاتی پس از آغاز ریاست‌جمهوری خود، دستور تعطیل دادگاه‌های نظامی مستقر در گوانتانامو را صادر کرد. هنوز بیش از ۲۲۰ مظنون به شرکت در عملیات تروریستی در گوانتانامو نگهداری می‌شوند.

JT/BB