نسل اول مهاجران ترک آلمان، اکنون به سن بازنشستگی رسیده است. نیازهای اجتماعی این گروه مسلمان، از جمله مراقبت‌های درمانی و بهداشتی و نیز مواظبت و سرپرستی از آنان، به تدریج به مسئله‌ای مهم بدل می‌شود. نهاد کلیسایی "آکادمی کاتولیک‌ها" در اشتوتگارت و چند انجمن غیرانتفاعی وابسته به "جنبش اسلامی گولن"، از نخستین نهادهایی هستند که این معضل را در دستور کار سمینار یک روزه‌ی خود قرار دادند و درباره‌ی نکات مهم آن از دیدگاه "مسیحیان" و "مسلمانان" به بحث نشستند.

فعالیت‌های داوطلبانه

بر اساس آماری که برای اولین بار درباره‌‌ی "جمعیت‌‌های اسلامی در آلمان" و فعالیت‌های آنان منتشر شده،‌ مساجد در کنار برگزاری مراسم مذهبی، جلسات دعا و نماز، بخش اعظم نیازهای اجتماعی اعضای خود را نیز تأمین می‌کنند. این آمار نشان می‌دهند که بیش از ۴۰ درصد این مساجد، خدمات اجتماعی و آموزشی و بیش از ۵۰ درصد آن‌ها، کمک‌های تحصیلی و پرورشی در اختیار اعضای خود قرار می‌دهند. این رقم در مورد خدمات درمانی و بهداشتی، به بیش از ۳۶ درصد می‌رسد.
بخش اعظم این فعالیت‌ها داوطلبانه و بدون چشم‌داشت مالی صورت می‌گیرد. این آمار نشان می‌دهند که در آلمان نهاد ویژه‌ای برای تأمین نیازهای اجتماعی خاص مسلمانان وجود ندارد.

نیازهای آتی مهاجران مسلمان

حوا انگین، استاد رشته‌ی آموزش و پرورش از مدرسه‌ی عالی هایدلبرگ در این سمینار، با تأکید بر گسترش دامنه‌ی نیازهای اجتماعی مهاجران مسلمان گفت، با وجود این که برای اغلب این مهاجران زندگی در "خانه‌ی سالمندان" غیرقابل تصور است، با این‌حال مسئله‌ی سرپرستی و مراقبت از این گروه در آینده، یکی از مشکلات اصلی خواهد بود. حوا انگین معتقد است که امر نگهداری و تأمین نیازهای روزمره‌ی مسلمانان مهاجر چنان گسترش یافته که دیگر نمی‌توان به صورت غیرحرفه‌ای و با کار داوطلبانه آن را انجام داد.

انگین، سپس به نحوه‌ی اداره‌ی سازمان‌های اجتماعی از سوی نهادهای کلیسایی مانند کاریتاس و دیاکونی پرداخت و گفت مهدکودک‌ها و خانه‌های سالمندان این دو نهاد، برای انجام وظایف و  فعالیت‌های خود از کمک‌های مالی دولتی استفاده می‌کنند. در حالی‌ که سازمان‌های اسلامی، از این پشتیبانی‌ها برخوردار نیستند.

در حال حاضر مهاجران مسلمان سالمند در ‌آلمان، برای رفع نیازهای خود یا به انجمن‌ها و جمعیت‌های اسلامی که شبکه‌های کمک‌رسانی مستقلی ایجاد کرده‌اند، مراجعه می‌کنند یا به کاریتاس و دیاکونی که به تدریج برای پاسخ‌گویی به مراجعه‌کنندگان مسلمان خود، کادر مسلمان نیز استخدام کرده است. به گفته‌ی نماینده‌ی دفتر مرکزی کاریتاس در برلین، کارمندان این نهادها هم‌چنین در حال حاضر در دوره‌های ویژه‌ی "آشنایی با فرهنگ‌های دیگر" شرکت می‌کنند تا شیوه‌ی برخورد و رفتار با مراجعه‌کنندگان مسلمان خود را با توجه به حساسیت‌های مذهبی و فرهنگی آنان فرا گیرند.


استخدام مهاجران
 
برخی از شرکت‌کنندگان در این سمینار، یادآور شدند که دیدن دوره‌های "آشنایی با فرهنگ‌های دیگر" لازم، ولی کافی نیست. بیلکای اونی، وزیر انتگراسیون ایالت بادن ورتمبرگ از حزب سوسیال دموکرات معتقد است که در این زمینه «باید کار را به دست مهاجران سپرد.» بیلکای اونی، از این رو برنامه‌ی ویژه‌ای برای استخدام مهاجران در این ایالت طرح‌ریزی کرده است.
نماینده‌ی دفتر مرکزی کاریتاس در این سمینار گفت که این نهاد تنها در "صورت نیاز"، مهاجران را به استخدام در می‌آورد. کاریتاس تا کنون تنها در بخش "مراقبت از سالمندان مسلمان" چند کادر مسلمان استخدام کرده است. این نماینده یادآور شد که کاریتاس برای استخدام بیشتر مهاجران مسلمان، باید ساختار و چند بند از اساسنامه‌ی خود را تغییر دهد: «بحث در این باره، فعلاً در دستور روز کاریتاس قرار ندارد.»