امید قومیت‌ها به تحقق وعدههای حسن روحانی
۱۳۹۲ خرداد ۲۷, دوشنبه
کارشناسان و آگاهان مسائل قومیت‌ها و اقلیت‌های دینی بیانیه ۹ ماده‌ای حسن روحانی درباره‌ی حقوق اقوام را کارپایه‌ای برای اجرای سیاست راهبردی کشور در قبال قومیت‌ها توصیف کرده‌اند.
روحانی با صدور بیانیه‌ای اعلام کرد، به تبعیض‌ها پایان داده خواهد شد. وی در این رابطه روی "تدریس زبان مادری ایرانیان (کردی، آذری، عربی و...) بطور رسمی در سطوح مدارس و دانشگاه‌ها دراجرای کامل اصل ۱۵ قانون اساسی" تاکید می‌کند.
روحانی وعده داد قومیت‌ها در مدیریت‌های کلان کشور و تصدی در کلیه سطوح تا عضویت کابینه را خواهند داشت. در جای دیگر از این بیانیه، وی از "تغییر نگاه امنیتی نسبت به اقوام و فرهنگ‌های ایرانی و تبدیل ساختار و روش‌های سیاسی- امنیتی به نظام مدیریت علمی و کارآمد" صحبت می‌کند.
وعده روحانی برای ایجاد فرهنگستان زبان و ادب آذری
حسن روحانی در سفرهای خود به مناطق قومی کشور نیز وعدههای خود را تکرار کرد. وی در جمع مردم تبریز اعلام داشت که دولت‌های قبلی نیروهای قومی راکنارگذاشتند ولی او مخالف تمرکزگرائی است. وی تاکید کرد: «در دولت تدبیر شاهد تاسیس فرهنگستان زبان وادب آذری خواهیم بود.»
روحانی در جمع مردم ارومیه نیز گفت: «من اصل ۱۵ قانون اساسی را اجرایی خواهم کرد. این حق مردم است که بتوانند راجع به زبان مادری خود تصمیم بگیرند. من حقوق شهروندی را تدوین و اجرا خواهم نمود. درحقوق شهروندی اقلیت و اکثریت وجود ندارد. در حقوق شهروندی کرد، آذری زبان، ترکمن، بلوچ عرب و فارس یکسان خواهند بود.»
روحانی در سنندج: اصل ۱۵ قانون اساسی را اجرا می‌کنم
رئیس مرکز تحقیقات استراتژیک مجمع تشخیص مصلحت در سنندج نیز در مقابل رای دهندگان کرد چنین گفت: «ایمان واعتقاد من این است و قلبم گواهی می‌دهد که ایرانی، ایرانی است و هر کس بخواهد کرد و لر و بلوچ و آذری و ترکمن، عرب و فارس را جدا جدا ببیند او ایرانی نیست.»
به گزارش ایسنا در مراسم انتخاباتی روحانی مردم به زبان کردی شعار سر دادند و سید موسی حسینی از روحانیان برجسته سنندج نیز قبل از سخنرانی حسن روحانی به زبان کردی سخنرانی کرد.
روحانی: کشور متعلق به تمام افراد ایرانی است
روحانی در مقابل عرب‌های اهواز نیز ابراز داشت: «مفتخریم به اینکه از عشایر و اقوام مختلف هستیم و این تنوع را نعمت و زیبایی می‌دانیم و مردم ما در عمل عدل می‌خواهند، نه در شعار؛ چون کشور ایران متعلق به تمام افراد ایرانی است.»
پس از پیروزی روحانی همزمان با تهران موجی از شادی در نواحی و مناطق قومی کشور نیز آغاز شد. مولوی عبدالحمید، امام جمعه اهل سنت زاهدان جزو نخستین کسانی بود که به روحانی تبریک گفت.
پرویز بهادر زهی از مشاوران ارشد عبدالحمید و عضو سابق شورای شهر زاهدان نیز در نامه‌ای که به روحانی نوشته است، تصریح می‌کند که درجه‌بندی شهروندی از ذهن واندیشه اهل سنت وقوم بلوچ پاک خواهد شد.
روحانی: هیچ فرقی بین فارس و ترکمن وجود ندارد
روحانی در سفری که به استان گلستان داشت از مختوم‌قلی، شاعر بزرگ ترکمن نام برد و او را جزو مفاخر کشور دانست. روحانی گفت: «در دولت تدبیر و امید فرقی بین فارس و ترکمن وجود ندارد.»
وی متذکر شد: «در دولت تدبیر و امید حقوق شهروندی رعایت خواهد شد و آنگاه ترکمن، سیستانی، بلوچ، ترک، کرد، عرب و همه و همه که اقوام این سرزمین هستند از لحاظ حقوقی و شهروندی با یکدیگر برابر خواهند بود.»
آقای امان‌محمد خوجملی، نویسنده و تحلیل‌گر ترکمن امید زیادی به اجرای وعدههای روحانی دارد . وی یادآور می‌شود: «در زمان خاتمی حکومت نگذاشت برنامه‌های او پیاده شود، اما اکنون پس از ۸ سال حکومت دیگر تجربه کرده و به این نتیجه رسیده است که در مقابل اصلاح‌طلبان کارشکنی و بحران آفرینی نکند. حسن روحانی هم قصد دارد قانون اساسی را پیاده کند. بنابراین حکومت برای منتخب ملت این اجازه را بدهد که برنامه‌هایش را پیاده کند و این چیزی است که قومیت‌هاهم آن را درخواست می‌کنند.»
آقای خوجملی، تحلیل‌گر ترکمن به این پرسش دویچه‌وله که مشکلات قومیت‌ها تاچه حد اهمیت دارد، چنین پاسخ می‌دهد:«من فکر می‌کنم بحران‌زدائی در سیاست خارجی که باعث بوجود آمدن مشکلات داخلی هم شده و حل مشکلات اقتصادی اولویت‌های آقای روحانی خواهد بود و برنامه قومیت‌های آقای روحانی بعد از این اولویت‌ها قرار خواهد گرفت.»
روحانی ظرفیت اجرای شعارهای داده شده را دارد؟
حجت‌الاسلام عظیمی قدیم، یک روحانی آذری ساکن شهر قم در گفت و گو با دویچه‌وله از برنامه مربوط به قومیت‌های آقای روحانی انتقاد می‌کند:«این شعارهایی که آقای روحانی داده بر اساس اعتقادهای قبلی نبوده است. وقتی از زبان دکترعارف با صداقت این مسئله طرح شد و افرادای چون رضائی و دکتر ولایتی هم تکرار کردند، آقای روحانی هم تقریبا از قافله عقب نماند و این مسئله را مطرح کرد. وقتی در دوره‌ی قبل آقای کروبی که خدا آزادشان کند، این درخواست را مطرح کرد، آقای روحانی دبیر وقت شورای امنیت ملی ایران در آن زمان مخالف کرده بود. روزنامه رسالت در آن زمان با تیتر اول از قول روحانی نوشت «بامسئله قومیت‌ها بازی نکنید!»
حجت‌الاسلام قدیمی اما تاکید می‌کند آقای روحانی در مسئله قومیت‌ها از افکار محافظه‌کاری به سمت تفکرات اصلاح‌طلبانه سوق داده شد. وی اشاره می‌کند: «من فکر می‌کنم که کار آقای روحانی بسیار دشوار خواهد بود. وی باید به ارزش‌های دمکراتیک و آزادی‌خواهانه در مقابل تنگ‌نظری‌ها اصرار بورزد.»
پایبندی روحانی به وعدههای بیانیه اقوام و مذهب
حجت‌الاسلام عظیمی قدیم خاطرنشان می‌کند: «مهم‌ترین خواسته قومیت‌ها اجرای اصل پانزدهم قانون اساسی است. در راستای اجرای آن موانعی بوجود خواهد آمد. منتهی می‌توانند آن را اجرا بکنند. اگر نتوانستند در اوایل کار اجرا کنند حداقل می‌توان در صدا و سیما اعلام کنند که این قانون در شرف اجراست.»
عظیمی یادآور می‌شود: «جلوی برخی از قانون‌شکنی‌ها هم باید گرفته شود. مثلا در برخی ازشهرستان‌ها به چاپخانه‌ها تذکر داده‌اند که کارت دعوت‌های عروسی و اعلامیه‌های ترحیم را حق ندارند به زبان‌های غیر فارسی و به زبان‌های محلی چاب کنند. حالا همین اندازه هم شروع کنند و آزادی بدهند به چاپخانه‌ها و به روزنامه‌های محلی اجازه چاپ بدهند این نشان‌گر آن است که ایشان واقعا می‌خواهند اصل ۱۵ را اجرا کنند.»
برخی دیگر از کارشناسان امور اقوام و اقلیت‌های دینی به دویچه‌وله گفتند وعدههای حسن روحانی امید را در میان قومیت‌ها زنده کرده است. خود روحانی هم در سنندج در مقابل کردها اعلام کرد: «من به وعده‌ای که در بیانیه اقوام و مذهب به شما دادم پایبند هستم و به آن عمل می‌کنم.» وی تاکید کرده که حتی برای تحقق بندهای ۹ گانه "مسئوولیت برنامه‌ریزی و هماهنگی‌های لازم" را نیز به یکی از معاونان رئیس جمهور واگذار خواهد کرد.