حتی در آسمان هم از شنود در امان نیستیم. مجله لوموند و وب‌سایت افشاگر «اینترسپت» در گزارش مشترکی بر اساس داده‌های افشا شده از سوی ادوارد اسنودن، اعلام کرده‌اند که آژانس امنیت ملی آمریکا (NSA) و همتای بریتانیایی‌اش (GCHQ) از سال ۲۰۰۵ برنامه مخصوصی در اختیار داشته‌اند که به آنها امکان شنود مکالمات و جاسوسی موبایل مسافران در حال پرواز را می‌دهد.

از زمانی که خطوط هوایی سیاست‌های سخت‌گیرانه درباره استفاده از موبایل در کابین هواپیما را کنار گذاشتند، این دو سازمان اطلاعاتی آمریکا و بریتانیا راهکاری موثر برای «شنود در ارتفاع» داشتند: «برای جاسوسی و شنود تلفن‌ها، کافی است هواپیما در ارتفاعی بالاتر از ۱۰ هزار پا در حال پرواز باشد. ایستگاه‌های مخفی متمرکز بر هوا و مستقر روی زمین، سیگنال‌ها را از مجرای ماهواره دریافت و تحلیل می‌کنند.»

اسناد افشا شده بار دیگر نشان داده که روشن بودن موبایل در ارتفاع بالا هم برای شنود آن کافی است. ایستگاه‌های جاسوسی حتی اگر فقط یک موبایل روشن در کابین هواپیما وجود داشته باشد، با استفاده از جی‌پی‌آراس همان تک‌موبایل می‌توانند موقعیت هواپیما، شماره پرواز و جزئیات هویتی سرنشینان آن را بیابند: «ارتباطات صوتی، دیتا، متادیتا و محتوای همه تماس‌های انجام‌شده در ارتفاع بالاتر از ۱۰ هزار پا، تقریبا به‌طور هم‌زمان (با تاخیر چند ثانیه‌ای) تحت کنترل بوده است.»

بیشتر بخوانید: افشاگری تازه‌‌ی اسنودن؛ همکاری آمریکا و بریتانیا در هک کردن میلیون‌ها تلفن همراه

این گزارش نشان می‌دهد که «ایرفرانس» از مهم‌ترین اهداف این شیوه پنهان جاسوسی بوده، اما از سال ۲۰۱۲ لوفت‌هانزا، امارات، بریتیش ایرویز و ۲۰ خط هوایی تجاری دیگر هم در بسیاری موارد تحت کنترل و شنود بوده‌اند. اینترسپت می‌گوید اسنادی یافته که نشان می‌دهند همه پروازهای ایرفرانس و ایرمکزیکو برای بیش از یک دهه برای یافتن «اهداف تروریستی احتمالی» تحت شنود این برنامه مخوف بوده‌اند.

برنامه ویژه جاسوسی در ارتفاع «Thieving Magpie» نام دارد. گفته شده این برنامه حتی پروازهای خصوصی را هم شنود کرده و می‌کند. با بهره‌گیری از این برنامه این سازمان‌های اطلاعاتی می‌توانستند وقتی افراد مظنون به فعالیت‌های تروریستی در میانه پرواز بودند، در فرودگاه مقصد برای بازداشت یا تعقیب آنها در موقعیت آماده‌باش قرار گیرند. این برنامه هنوز هم فعال است و استفاده از آن تا امروز ادامه یافته است.