امروز جمعه ۱۱ اسفندماه مراسم خاکسپاری الکسی ناوالنی، منتقد سرشناس پوتین در حوالی مسکو برگزاری می‌شود. گزارش‌ها حاکی از آن است که فشارها و تهدیدهای امنیتی بر این مراسم و عوامل اجرایی آن افزایش یافته است.

الکسی ناوالنی روز جمعه ۱۶ فوریه در زندانی در قطب شمال و در ۴۷ سالگی درگذشت. هنوز علت مرگ ناوالنی به طور رسمی اعلام نشده است. ناوالنی شناخته‌شده‌ترین چهره مخالف دولت در روسیه و یکی از سرسخت‌ترین منتقدان پوتین بود. مرگ ناگهانی او شوک و خشم جامعه جهانی را در پی داشت. شمار زیادی از سیاستمداران غربی رئیس‌جمهور روسیه را "مسئول مرگ ناوالنی" معرفی کرده‌اند.

گزارش‌ها از افزایش شمار نیروهای پلیس در اطراف محل برگزاری این مراسم خبر می‌دهند.

با وجود تشدید فشارهای امنیتی اما آنگونه که برخی خبرگزاری‌ها گزارش می‌دهند، از صبح امروز صدها نفر برای وداع با ناوالنی در محل برگزاری مراسم حاضر شده‌اند. در همین حال، شماری از تحلیلگران و مخالفان پوتین نسبت به احتمال بازداشت گسترده افرادی که در این مراسم حضور می‌یابند، هشدار داده‌اند.

این نگرانی‌ها پس از آن افزایش یافته که طبق گزارش‌ها از ساعت‌ها قبل در اطراف محل برگزاری این مراسم، پلیس و نیروهای امنیتی بدون ارائه دلیل مشخصی مدارک شناسایی حاضران در محل را مورد بررسی قرار می‌دهند.

نزدیکان ناوالنی و برخی از اعضای تیم اجرایی مراسم خاکسپاری این فعال سیاسی می‌گویند سردخانه‌ای که پیکر ناوالنی در آن قرار دارد، با تماس‌های تلفنی ناشناسی تهدید شده است. همچنین برای انتقال پیکر تا کلیسای محل برگزاری مراسم نیز کارشکنی‌ها و سنگ‌اندازی‌های پردامنه‌ای از سوی نهادهای دولتی در روسیه انجام شده است. تیم ناوالنی پیشتر گفته بود که یافتن مکانی برای برگزاری این مراسم کار آسانی نبوده است.

هوادارن ناوالنی از حامیان او که نمی‌توانند در مراسم خاکسپاری شرکت کنند، خواسته‌اند تا عصر امروز در نقاط مختلف مسکو و دیگر شهرها دور یکدیگر جمع شوند. در مقابل اما مقام‌های کرملین، این درخواست را "تحریک‌آمیز" توصیف کرده و افزوده‌اند که "پلیس طبق قانون برخورد خواهد کرد."

شمار زیادی از سیاستمداران غربی، رئیس‌جمهور روسیه را "مسئول مرگ ناوالنی" می‌دانند. یولیا ناوالنیا، همسر ناوالنی، ولادیمیر پوتین را به قتل همسرش‌ متهم کرده است. او چهارشنبه گذشته (۲۸ فوریه) در نطقی در پارلمان اروپا با تأکید بر اینکه پوتین قاتل همسرش است خطاب به نمایندگان پارلمان گفت، مرگ ناوالنی نشان داد که پوتین قادر به انجام هر کاری است و نمی‌توان با او مذاکره کرد.

ولادیمیر پوتین با کسب ۸۷ درصد آرا در انتخابات ریاست جمهوری روسیه در مقام خود ابقا شد؛ انتخاباتی که آن را نه عادلانه می‌توان نامید و نه آزاد. پوتین به این ترتیب تا سال ۲۰۳۰ میلادی همچنان زمام امور را در دست خواهد داشت. او که افسر سابق سازمان اطلاعات و جاسوسی روسیه (کا‌گ‌ب) است، در سال ۱۹۹۹ در این کشور به قدرت رسید و از آن زمان تا کنون اکثر منتقدان خود را حذف یا زندانی یا تبعید کرده است.

از نام این افسر سابق کا گ ب که صندلی ریاست جمهوری را به نفع خود مصادره کرده و با تجاوز نظامی به اوکراین، جهان را به لبه پرتگاه بحران خطرناکی سوق داده در آینده و تاریخ روسیه به نیکی یاد نخواهد شد. منتقدان می‌گویند که پوتین به شکلی غیردموکراتیک برای دورانی طولانی در قدرت مانده و نظام سیاسی روسیه را به یک سیستم اقتدارگرای غیردموکراتیک تبدیل کرده است.

ولادیمیر ولادیمیروویچ پوتین در روز ۷ اکتبر سال ۱۹۵۲ در سن پترزبورگ (لنینگراد سابق) متولد شد. او در این شهر به مدرسه رفت و در ۱۲ سالگی آموزش جودو و سامبو را آغاز کرد. او در سال ۱۹۷۰ در دانشگاه سن‌پترزبورگ در رشته حقوق آغاز به تحصیل کرد و در سال ۱۹۷۵ فارغ‌التحصیل شد. پوتین در آنجا با آناتولی سوبچاک، استادیاری که قانون تجارت تدریس می‌کرد آشنا شد که نقش مهمی در زندگی‌اش ایفا کرد.

پوتین به مدت ۱۶ سال به عنوان افسر اطلاعاتی خارجی سازمان جاسوسی شوروی (سابق) "کا گ ب" کار کرد و تا درجه سرهنگ دومی نیز رسید. او سپس در سال ۱۹۹۱ استعفا داد و وارد حرفه سیاست در سن‌پترزبورگ شد. (این کارت شناسایی برای پوتین زمانی که او در آلمان مستقر بود توسط سازمان امنیت آلمان شرقی "اشتازی" صادر شده است).

پوتین در سال ۱۹۸۳ با "لودمیلا اشکربنوا" ازدواج کرد. حاصل این ازدواج دو دختر است؛ مارینا در سال ۱۹۸۵ در سن پترزبورگ و کاترینا در سال ۱۹۸۶ در درسدن آلمان متولد شدند. مارینا ورونتسوا، حالا ریاست یک انستیتوی تحقیقات ژنتیک را برعهده دارد که با بودجه‌های میلیاردی دولتی فعالیت می‌کند. کاترینا نیز ریاست انستیتوی تحقیقات هوش مصنوعی با بودجه دولتی یک میلیارد و ۵۰۰ میلیون یورو را برعهده دارد.

سمت چپ این عکس، پوتین جوان دیده می‌شود که کنار آناتولی سوبچاک شهردار سن‌‌پترزبورگ ایستاده است. سوبچاک استاد پوتین بود و با انتصاب او به سمت مشاور روابط خارجی شهرداری، او را وارد عرصه سیاست کرد. بعدها با قدرت‌گرفتن پوتین، سوبچاک توانست با استفاده از نفوذ شاگرد خود از پرونده یک رسوایی مالی بگریزد. سوبچاک در سال ۲۰۰۰ درگذشت.

ژوئن سال ۲۰۰۰ میلادی بوریس یلتسین کناره‌گیری کرد و نخست‌وزیر او به طور موقت کرسی ریاست‌جمهوری را در اختیار گرفت. پوتین در انتخابات ریاست‌جمهوری روسیه کارزار موفقی به راه انداخت. در همین دوران برای نخستین‌بار اتها‌م‌های‌فساد مالی و رشوه‌خواری در زمان فعالیت پوتین در شهرداری سن‌پترزبورگ مطرح شد. مارینا سالی، نماینده‌ای که این اتهامات را مطرح کرده بود، مجبور به سکوت شد و از سیاست کناره‌گیری کرد.

مسیر سیاسی دمیتری مدودوف همچون پوتین از "حلقه" سن‌پترزبورگ آغاز می‌شود. او متولد این شهر و مشاور شهردار بود. او در سال ۲۰۰۰ رئیس ستاد انتخاباتی پوتین، مدتی رئیس شرکت گاز پروم و بعد هم در سال ۲۰۰۸ رئیس جمهور و از سال ۲۰۱۲ نخست وزیر روسیه شد. مدودوف در سال ۲۰۱۲ دیگر در انتخابات ریاست‌جمهوری روسیه شرکت نکرد تا راه را برای نامزدی ولادیمیر پوتین همراه کند. بسیاری مدودوف را عروسک پوتین می‌خوانند.

پوتین که از سال ۲۰۰۸ تا سال ۲۰۱۲ نخست وزیر مدودف بود در سال ۲۰۱۲ مجددا رئیس جمهور شد، در سال ۲۰۱۸ هم برای چهارمین‌بار در مسند خود ابقا شد و در آوریل سال ۲۰۲۱ با رفراندوم "اصلاحیه قانون اساسی" امکان یافت ریاست جمهوری‌اش را تا سال ۲۰۳۶ نیز ادامه دهد. در صورت زنده ماندن، پوتین در این سال ۸۴ ساله خواهد بود.

پایه‌های الیگارشی در دوران یلتسین گذاشته شد و افرادی که نزدیک به حلقه قدرت بودند با تصاحب اموال دولتی به سرمایه‌های هنگفتی دست یافتند. پوتین اما الیگارش‌ها را گوش بفرمان کرد و برخی را مانند میخائیل خودوروفسکی به زندان فرستاد. در روز ۲۴ فوریه وقتی پوتین در مقابل ۳۷ نفر از الیگارش‌ها و ثروتمندترین افراد روسیه از "لزوم انجام عملیات ویژه در اوکراین صحبت کرد"، حتی یک نفر هم جرائت مخالفت و انتقاد نداشت.

با فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی و باز شدن درهای تجارت جهانی بر روی روسیه، این کشور در دو دوره اول ریاست جمهوری پوتین دارای رشد اقتصادی بسیار بالایی بود که از فروش مواد خام، نفت و گاز و صادرات طلا و اسلحه بدست آمد. این ثروت اما به جیب الیگارش‌ها رفت و صرف خرید کالاهای مصرفی و لوکس بجای مدرنیزه کردن اقتصاد روسیه شد.

در طول دهه‌های گذشته چه در دوران اتحاد جماهیر شوروی سابق و چه در دوران ریاست جمهوری یلتسین و حتی مدودوف، چنین تصاویری از یک رئیس جمهور روسیه منتشر نشده است: پوتین در حال شکار، تیراندازی، اسب‌سواری، پرواز با درنا‌ها، سوار بر موتور هارلی دیویدسون، در حال مبارزه جودو، غواصی، نواختن پیانو و آواز‌خوانی، بازی هاکی روی یخ و پرواز با جت جنگنده تنها نمونه‌هایی از تصاویر هستند.

در سال ۲۰۰۸ برای نخستین بار روزنامه روسی "مسکوفسکی کورسپوندنت" از رابطه آلینا کابایوا، ستاره ژیمناستیک ریتمیک روسیه بعنوان معشوقه ولادیمیر پوتین خبر داد. مدتی بعد انتشار این روزنامه متوقف شد. پوتین در ماه آوریل سال ۲۰۱۴ در تلویزیون دولتی روسیه رسما خبر جدایی خود از لودمیلا را اعلام کرد. کابایوا که نماینده مجلس شده بود در همین سال ناگهان بدون هیچ تجربه‌ای رئیس "گروه رسانه ملی" شد.

در پی انقلاب سال ۲۰۱۴ اوکراین که در پی آن ویکتور یانوکوویج، رئیس جمهور طرفدار روسیه سرنگون شد و سیاستمداران طرفدار اروپا به‌ قدرت رسیدند، گروهی از روس‌تبارهای اوکراین در مناطق شرقی و جنوبی این کشور از جمله کریمه اعتراضاتی را علیه حکومت جدید ترتیب دادند. در روز ۲۶ فوریه نظامیان روسیه شبه جزیره کریمه را به تصرف خود درآوردند و ۱۶ مارس همان سال این شبه جزیره از طریق یک همه‌پرسی به روسیه الحاق شد.

ولادیمیر پوتین در روز ۲۴ فوریه سال ۲۰۲۲ رسما خبر عملیات نظامی علیه اوکراین را اعلام کرد. او گسترش ناتو را تهدیدی برای امنیت روسیه دانست و خواستار ممنوعیت قانونی پیوستن اوکراین به ناتو شد. متعاقب این حمله روسیه مورد تحریم کشورهای غربی قرار گرفت و موج کمک‌های مالی و تسلیحاتی این کشورها روانه اوکراین شد. تا کنون نزدیک به ۱۷ هزار غیرنظامی، از جمله صدها کودک در اوکراین در طی این جنگ کشته شده‌اند.