سودان برای نخستین بار پس از ۲۴ سال انتخاباتی برگزار می‌کند که در آن بیش از یک حزب شرکت دارند. ۱۶ میلیون نفر از مردم دارای حق رأی هستند که باید رئیس جمهور، اعضای مجلس و استانداران کشور را انتخاب کنند. عمر البشیر رئیس جمهور کشور، وعده داده است که انتخاباتی سالم و منصفانه برگزار شود، اما پنهان نمی‌کند که قصد دارد در آینده نیز همچنان زمام امور سودان را به دست داشته باشد.

ناظران بین‌المللی، نمایندگان ایالات متحده و اتحادیه اروپا از دولت سودان خواسته بودند که انتخابات را عقب بیندازد، زیرا به ویژه در مناطق دورافتاده و بحران زده‌ی کشور، تدارکات کافی انجام نشده است. دولت به این تقاضا توجه نکرد، و در نتیجه نمایندگان اتحادیۀ اروپا منطقه دارفور را ترک کردند.

هیئت کوچکی از ناظران بین‌المللی به ریاست جیمی کارتر، رئیس جمهور اسبق آمریکا بر روند انتخابات نظارت می‌کند. آقای کارتر گفته است تنها مشکل مشهودی که در برابر انتخابات وجود دارد، گرفتن آرای مناطق دورافتاده‌ی کشور است. به اهالی این مناطق سه روز وقت داده شده تا رأی خود را به صندوق بیندازند.

انتخابات با تدابیر شدید امنیتی شروع شده است. به گفته‌ی مقامات رسمی بیش از ۱۰۰ هزار مأمور انتظامی بر انتخابات نظارت خواهند داشت. نمایندگی‌های خارجی از اعضای خود خواسته‌اند در روزهای آینده با احتیاط بیشتری بیرون بروند و مواد غذایی ذخیره کنند.

دولت ایالات متحده با تکیه به گزارش‌های سازمان ملل انتقاد کرده است که دولت البشیر انتخابات را در فضایی ناسالم پیش می‌برد. در سودان آزادی بیان و گردهمایی سیاسی لگدمال می‌شود و دسترسی به صندوق‌های رأی به ویژه در منطقه بحرانی دارفور، مشکل است.

اتهام تقلب

آخرین انتخابات سراسری در سودان در سال ۱۹۸۶ برگزار شد و از آن زمان آشوب و جنگ داخلی میان شمال و جنوب حاکم بود. ناظران سیاسی و محافل بین‌المللی امید دارند که این انتخابات بتواند به نظام حاکم مبنا و مشروعیت دموکراتیک بدهد و کشور را به سوی ثبات و امنیت ببرد.

اما در آستانه‌ی انتخابات کنونی، احزاب مخالف دولت، "حزب کنگره ملی" به رهبری عمر البشیر را به تقلبات گسترده متهم کرده‌اند. آنها عقیده دارند که هدف دولت از برگزاری این انتخابات نه برقراری دموکراسی در کشور، بلکه تنها تحکیم نفوذ و قدرت عمر البشیر است.

به عقیده مخالفان دولت، رژیم البشیر اعضای کمیسیون انتخابات را از میان افراد وابسته و وفادار به حاکمیت دستچین کرده است. هیئت حاکمه برگه‌های اخذ رأی را در چاپخانه‌ای متعلق به دولت چاپ کرده است، که به آن اجازه می‌دهد به دلخواه آنها را دستکاری کند.

عمر البشیر که بیش از ۲۰ سال پیش قدرت را با کودتا در سودان به دست گرفت، نخستین رهبر یک کشور بود که در سال ۲۰۰۹ از جانب دادگاه بین‌المللی لاهه به ارتکاب جنایات جنگی متهم شد. به نظر نهادهای بین‌المللی از سال ۲۰۰۳ دستکم ۳۰۰ هزار نفر در منطقه دارفور جان خود را از دست دادند و میلیونها نفر آواره شدند. ایالات متحده عملیات نظامی علیه مردم دارفور را "نسل‌کشی" دانسته است.

انتخابات قرار است بامداد یکشنبه شروع شود، اما بسیاری از لایه های مردم به شرکت در انتخابات علاقه نشان نمی‌دهند. نیروهای سیاسی مخالف، انتخابات را تحریم کرده‌اند، چون آن را تنها نمایشی برای ابراز قدرت رئیس جمهور می‌دانند. صادق المهدی، نخست وزیر پیشین که قصد داشت با عمر البشیر رقابت کند، از شرکت در انتخابات انصراف داده است.

جریان سیاسی نیرومند "جنبش رهایی خلق سودان" نیز گفته است که تنها در مناطقی محدود در انتخابات شرکت می‌کند، که بتواند از سلامت رأی‌گیری مطمئن باشد. این جنبش عقیده دارد انتخابات نه تنها دموکراسی را در سودان تقویت نمی‌کند، بلکه می‌تواند زمینه‌ای برای بحران سیاسی و حتی جنگی تازه باشد. این جریان تلاش می‌کند در جنوب کشور حکومتی خودگردان تشکیل دهد، تا این که در آینده با همه‌پرسی استقلال منطقه از سودان به رسمیت برسد.

بازگشت شبح جنگ و خونریزی

عمر البشیر نه تنها از تحریم انتخابات توسط مخالفان ناراحت نیست، بلکه آن را فرصت مناسبی برای تحکیم قدرت خود می‌بیند. او که در صحنه بین‌المللی به انزوای کامل رسیده، می‌کوشد موقعیت خود را در داخل کشور تقویت کند، نه از راه برقراری دموکراسی، بلکه از راه تسلط نیروهای مسلح.

به عقیده ناظران سیاسی در کشوری که دهها سال میدان جنگ و خونریزی بوده، انتخاباتی شفاف بر پایه تعامل سیاسی می‌تواند وحدت ملی را در کشور تقویت کند، اما ظاهرا دولت به دنبال چنین گزینه‌ای نیست، و ترجیح می‌دهد سلطه خود را با گسترش قهر و خشونت تأمین کند. نیروهای مخالف دولت ابراز نگرانی می‌کنند که اگر انتخابات سراسری سودان در فضای اختناق‌آلود کنونی پیش برود، بحران در کشور شدت خواهد گرفت و نفاق و چندپارگی باز هم بیشتر خواهد شد.