انتخابات مجلس خبرگان و تلاش برای کنار زدن هاشمی
۱۳۸۹ بهمن ۱۲, سه‌شنبه
«هویت هاشمی از این سایت حاصل نیامده که شما بخواهید سلبش کنید.» این جمله بخشی از جوابیه سایت هاشمی رفسنجانی به خبرگزاری فارس است. در این جوابیه از خبرگزاری فارس و روزنامه کیهان به‌شدت انتقاد شده است. در بخش‌هایی از این بیانیه به تیتر گزارشی در خبرگزاری فارس اشاره شده که در آن نوشته شده، «هاشمی، اکبر شاه است». خبرگزاری فارس یک‌شنبه ۱۱ بهمن ۱۳۸۹ در گزارشی از زبان یکی از مسئولان وزارت ارشاد ایران نوشته بود: «پايگاه اطلاعرسانی هاشمی فسنجانی فاقد هويت و مجوز است.»
همچنین با نزدیک شدن به انتخابات مجلس خبرگان در اسفند ماه، خبر از تلاش برخی اصولگرایان در راضی کردن آیت‌الله مهدوی کنی برای کاندید شدن در انتخابات خبرگان به گوش می‌رسد. قرار است در نماز جمعه هفته بعد تهران آیت‌الله خامنه‌ای حضور یابد. موضع آقای خامنه ای دراین‌باره چه خواهدبود؟ آیا او باز هم نظر خود را به نظر محمود احمدی‌نژاد نزدیک‌تر خواهد دانست؟ علیرضا نامور حقیقی، کارشناس مسائل ایران و استاد دانشگاه تورنتو در گفت‌و‌گو با دویچه وله از تلاش‌ها برای کنار زدن هاشمی رفسنجانی می‌گوید.
دویچه وله: آقای نامور حقیقی، وزارت ارشاد ایران سایت آقای هاشمی را به غیرقانونی بودن متهم کرده است. سایت آقای هاشمی هم جوابیه‌هایی منتشر کرده است. از جمله در یک جوابیه با عنوان «اگر نامه‌ی هاشمی نبود»، از سیاست‌های احمدی‌نژاد انتقاد کرده است. شاید مهم‌ترین بخش نامه عبارت «جا خالی دادن آقای احمدی‌نژاد برای خوردن ضربات به آقای خامنه‌ای» باشد. در این باره تحلیل شما چیست؟
علیرضا نامور حقیقی: هر دو طرف از ابزارهای خود علیه یکدیگر استفاده می‌کنند. دولت سعی می‌کند هر جا رد پایی از آقای رفسنجانی یا منافع ایشان یا ارتباطات گروهی ایشان وجود دارد را مورد ضربه قرار دهد. در مقابل آقای رفسنجانی معتقد است به‌خصوص بعد از انتخابات سال ۸۸ سیاست آقای احمدی‌نژاد در میدان نبرد این است که هر جا خطرات یا اتهاماتی متوجه نظام است، با جا خالی دادن این اتهام‌ها را متوجه آقای خامنه‌ای کند.
این‌که دولت احمدی‌نژاد می‌گوید، ما ۲۴ میلیون رأی داریم، دولت امام زمان هستیم و بیش از هر کسی در این نظام ما رأی آورده‌ایم، می‌‌خواهد رهبری را در ذیل خودش مطرح کند. این ادعایی‌ست که جناح آقای رفسنجانی دارد. البته دو طرف امکانات اطلاعرسانی استفاده می‌کنند. این منازعه ادامه خواهد داشت. تا حالا آقای خامنه‌ای سعی کرده است که این منازعه را محدود سازد و اجازه ندهد یک‌طرف، طرف دیگر را حذف کند.
قرار است امام جمعه‌ی این هفته‌ی تهران آقای خامنه‌ای باشند. فکر می‌کنید آقای خامنه‌ای چه موضعی ممکن است در این جریان بگیرد؟ ایشان قبلاً گفته بود نظرش به نظر آقای احمدی‌نژاد نزدیک‌تر است. فکر می‌کنید هنوزهم همین طور است؟
آقای خامنه‌ای زمانی آن صحبت را کرد که اختلاف میان آقای رفسنجانی و آقای احمدی‌نژاد بود. الان مسئله اختلاف نظر ایشان با حتی مجلس است. با توجه به این‌که رئیس مجلس از موضع‌گیری در این‌باره اظهارات آقای احمدی‌نژاد خودداری کرده است و آن را "حرام" دانسته است، این‌ها چیزهایی نیست که خوشایند رهبر ایران آقای خامنه‌ای باشد. ایشان معتقد است که نباید در تریبون‌های علنی نهادهای رسمی جمهوری اسلامی به‌وسیله‌ی مقامات رسمی متهم شوند. این سیاست کلی‌ست که آقای خامنه‌ای دارد. من فکر می‌کنم که در همین خط و خطوط هم حرکت کند، چون به‌هرحال مجلس و قوه قضاییه از ورود به این جدال پرهیز کرده‌اند.
با نزدیک شدن به انتخابات مجلس خبرگان، برخی اصولگرایان در راضی کردن آیت‌الله مهدوی کنی برای کاندید شدن در انتخابات خبرگان تلاش می‌کنند. با توجه به این شرایط پیش‌بینی شما از انتخابات خبرگان بعدی چیست؟
هنوز معلوم نیست که آقای مهدوی کنی به این تقاضاها پاسخ مثبت داده باشد. رقبایی که قبلاً آقای رفسنجانی با آن‌ها برای ریاست مجلس خبرگان وارد چالش آراء شده بود، آقای جنتی و آقای یزدی بودند. بعید می‌دانم که کاندیدای دیگری بتواند آقای رفسنجانی را مورد چالش قرار دهد. آقای مهدوی کنی هم محضوراتی دارد. او در نهایت اگر بین دیدگاه‌های رادیکال و دیدگاه‌های آقای رفسنجانی مجبور به انتخاب شود، دیدگاه آقای رفسنجانی را ترجیح می‌دهد. باید ببینیم چه قدر فشارهای مختلف روی ایشان مؤثر خواهد شد که ایشان کاندیدایی را قبول کند.
لطفا از سابقه‌ی تلاش‌ها برای کنارگذاشتن آقای رفسنجانی از مجلس خبرگان بفرمایید، فکر می‌کنید این بار فرقی با دفعات قبل دارد ؟
نهادهای قدرت مختلفی که در ایران هستند، مایلند نقش آقای رفسنجانی محدود شود. به‌خصوص بعد از انتخابات سال ۸۸ با مواضعی که ایشان گرفت، به‌خصوص نطق ایشان در نمازجمعه و مواضعی که اخیراً گرفته است، نشان‌دهنده‌ی این است که با سیاست‌های کلی نهادهای قدرت در ایران، ایشان نخواسته است کاملاً هماهنگ شود. طبیعی‌ست که آن‌ها هم در مقابل سعی خواهند کرد این امکان آقای رفسنجانی را محدود کنند. طرفداران دولت لابی‌هایی خواهند کرد، تبلیغاتی که در رسانه‌های طرفدار دولت یا برخی رسانه‌های اصولگرایان مطرح شده، همه حاکی از این است که می‌خواهند اعضای مجلس خبرگان را تحت تأثیر قرار دهند تا به کاندیدای دیگری رأی دهند. البته مهم است که چه کسی مقابل آقای رفسنجانی برای ریاست خبرگان کاندیدا شود. تنها شخصی که می‌تواند آرایی کسب کند، همین آقای مهدوی کنی است. اگر ایشان کاندیدا نشود، بعید می‌دانم ریاست آقای رفسنجانی در مجلس خبرگان مورد چالش واقع شود.
در صورت کنارگذاشته شدن آقای هاشمی از ریاست خبرگان چه مرزبندی جدیدی در گروه‌های سیاسی داخل ایران پدید خواهد آمد؟
نقش مجلس خبرگان در روابط سیاسی روزانه در ایران زیاد نیست. نقش مجلس خبرگان در لحظات تاریخی‌است. مثلاً سال ۶۸ رهبری جدید در ایران انتخاب کردند. اثر آن سالیان سال یا دهه‌ها باقی خواهد ماند. به همین خاطر مهم است. می‌خواهند از دامنه‌ی نفوذ آقای رفسنجانی و نگاه ایشان در مورد مسائل مختلف در مجلس خبرگان بکاهند تا اگر مجلس خبرگان نیازمند تصمیم‌گیری در مورد مسائل مربوط به جایگزینی رهبر باشد، فردی را انتخاب کنند که با نهادهای قدرت همخوانی بیش‌تری داشته باشد.
[برای شنیدن فایل صوتی گفت‌و‌گو با علیرضا نامور حقیقی، به لینک پایین صفحه مراجعه کنید!ِ]
حسین کرمانی
تحریریه: داود خدابخش