انتقادهای شدید از آغاز غنی‌سازی اورانیوم در تاسیسات فردو
۱۳۹۰ دی ۱۹, دوشنبه
دوشنبه، ۱۹ دی ماه ۱۳۹۰، مقامات جمهوری اسلامی ایران از راه‌اندازی تأسیسات اتمی فردو در شهر قم خبر دادند. فریدون عباسی دوانی، رئیس آژانس بین‌المللی انرژی اتمی با اعلام این خبر، اضافه کرده است که این تأسیسات تازه توانایی تولید اورنیوم غنی‌شده ۲۰، سه و نیم و ۴ درصد را دارد.
ژیل تودور، سخنگوی آژانس بین‌المللی انرژی اتمی نیز در بیانیه‌‌ای خبر راه‌اندازی تأسیسات اتمی فردو را تأیید کرده است. بنا به این بیانیه «تمام فعالیت‌ها و تجهیزات این تأسیسات زیر نظارت و بازرسی آژانس خواهد بود.»
جمهوری اسلامی ایران اعلام کرده است که در این تأسیسات اتمی تازه تاسیس، اورانیوم را تا ۲۰ درصد برای استفاده در «تحقیقات پزشکی» غنی خواهد کرد. مقامات آژانس انرژی اتم با تاکید بر این‌که غنی‌سازی اورانیوم در تأسیسات اتمی فردو با مقاصد صلح‌جویانه انجام خواهد شد، اعلام کرده‌اند که خود خبر راه‌اندازی را به آژانس بین‌المللی انرژی اتمی ابلاغ کرده اند.
علی اصغر سلطانیه، نماینده‌ی ایران در آژانش بین‌المللی انرژی اتمی تاکید کرده است:«تمامی فعالیت‌های هسته‌ای ایران، از جمله غنی‌سازی اورانیوم در نطنز و فردو زیر نظارت آژانس صورت می‌گیرد.»
واکنش تند کشورهای غربی
کشورهای غربی نسبت به آغاز کار تاسیسات فردو موضعی به شدت انتقادآمیز گرفتند. ویکتوریا نولاند، سخنگوی وزارت خارجه آمریکا این اقدام ایران را نقض باز هم بیشتر تعهدات بین‌المللی این کشور و بی‌اعتنایی به قطعنامه‌های شورای امنیت توصیف کرد. در قطعنامه‌هایی که شورای امنیت از سال ۲۰۰۶ تا کنون صادر کرده از ایران خواسته می‌شود که غنی‌سازی اورانیوم را متوقف کند.
ویلیام هیگ، وزیر خارجه بریتانیا نیز آغاز به کار تاسیسات فردو را تحریک‌آمیز توصیف کرد و گیدو وستروله، وزیر خارجه آلمان آن را «گامی دیگر در جهت تشدید تنش» میان ایران و جامعه بین‌المللی خواند.
تأسیسات فردو و ابهامات و تردیدها
تأسیسات اتمی فردو در اعماق زمین احداث شده است و تحت تدابیر شدید امنیتی کنترل می‌شود. این ویژگی احتمال بمباران این نیروگاه را دشوارتر می‌کند.
آژانس بین‌المللی انرژی اتمی تنها زمانی از وجود تاسیسات اتمی فردو مطلع شد که نهادهای اطلاعاتی و امنیتی غربی و از جمله سازمان سیا به شواهدی دسترسی یافتند که از برنامه‌ی تاسیس این مرکز پرده برمی‌داشت.
جمهوری اسلامی ایران می‌گوید پروژه‌ی تاسیس این تاسیسات را از سال ۲۰۰۷ میلادی شروع کرده است؛ اما آژانس بین‌المللی انرژی اتمی معتقد است که ایران ساخت این پروژه را از اوایل سال ۲۰۰۶ میلادی شروع کرده است.
مذاکرات اتمی بین جمهوری اسلامی ایران و ۵ عضو دایم شورای امنیت سازمان ملل متحد و آلمان یک سال پیش به بن‌بست رسیده و متوقف شد. کشورهای غربی در تلاش هستند تا بار دیگر مذاکرات بر سر برنامه‌ی اتمی ایران را از سر گیرند. راه‌اندازی تاسیسات فردو می‌تواند اورانیوم را تا ۲۰ درصد غنی کند، امیدواری‌ها برای مذاکرات تازه را کمرنگ‌تر کرده و شروع دوباره‌ی مذاکرات را با چالش‌های تازه‌ای همراه می‌کند.
«ایران در برابر غرب، زانو نخواهد زد »
همزمان با اعلام خبر راه‌اندازی تأسیسات اتمی فردو، آیت‌الله خامنه‌ای، رهبر جمهوری اسلامی ایران در سخنرانی که از صداوسیمای جمهوری اسلامی ایران پخش شد، بار دیگر تاکید کرده است که ایران تسلیم فشارهای کشورهای غربی نشده و «در برابر غرب،زانو نخواهد زد.»
آیت‌الله علی خامنه‌ای در بخشی از سخنان خود گفته است:«جمهوری اسلامی به درستی می‌داند که چه می‌کند و راه خود را انتخاب کرده و بر موضع خود ایستاده است.»
رهبر جمهوری اسلامی ایران در صحبت‌های خود تاکید کرده است که تحریم‌ها تاثیری بر اداره‌ی کشور و زندگی مردم نگذاشته است. این در حالی است که مقام‌های اقتصادی ایران، از جمله مدیرکل بانک مرکزی و نیز نمایندگان مجلس در هفته‌های اخیر از تاثیر شدید تحریم‌ها بر اقتصاد ایران ابراز نگرانی کرده‌اند. شماری از کارشناسان افزایش کم‌سابقه نرخ ارز در ایران و توقف فعالیت شمار زیادی از شرکت‌های تولیدی و پروژه‌های نفت و گاز را ناشی از تحریم‌های یادشده می‌دانند.
با جدی‌شدن تحریم نفتی ایران، معاون رئیس‌جمهور تهدید کرد که در صورت اعمال چنین تحریمی جمهوری اسلامی تنگه‌ی هرمز که محل عبور نفت‌کش‌ها و نقل و انتقال یک پنجم کل نفت جهانی است را مسدود خواهد کرد.
پیش از این ایالات متحده‌ی آمریکا چنین اقدامی از سوی ایران را «عبور از خط قرمز» توصیف کرده و گفته بود در صورت چنین حرکتی، تنگه‌ی هرمز را مجدداَ « با هر وسیله‌ای که لازم باشد» باز خواهد کرد.
FS/FW