انتقادها به ریاست عربستان بر "کمیسیون مقام زن" سازمان ملل
۱۴۰۳ فروردین ۹, پنجشنبه
قرار گرفتن عربستان سعودی بر ریاست "کمیسیون مقام زن سازمان ملل متحد" مدافعان حقوق بشر را شوکه کرد. آنها میگویند عربستان با تفسیری فوق محافظهکارانه از اسلام حکومت میکند و حقوق زن در آن پایمال میشود.
انتصاب عربستان سعودی به ریاست کمیسیون پیشرفت زنان سازمان ملل با انتقادهای زیادی روبرو شدعکس: Satura/IMAGO
تبلیغات
عربستان سعودی در آینده ریاست کمیسیون مقام زن سازمان ملل را بر عهده خواهد گرفت که از جمله اهداف خود را برابری جنسیتی و توانمندسازی زنان در سراسر جهان قرار داده است.
۴۵ کشور عضو "کمیسیون مقام زن سازمان ملل متحد" روز چهارشنبه (هشت فروردین) عبدالعزیز الوصل، سفیر عربستان سعودی را به عنوان رئیس دوره بعدی منصوب کردند. این انتصاب با مخالفت هیچ کشوری روبرو نشد. او یک سال در این مقام خواهد بود.
سازمانهای مدافع حقوق زنان و عفو بینالملل برگزیدن عربستان برای این مقام را محکوم کردند. آنها اشاره میکنند که عربستان سعودی یک سلطنت مطلقه است که در آن خانواده سلطنتی با تفسیری فوق محافظهکارانه از اسلام حکومت میکند.
این کشور در گزارش ۲۰۲۳ بنیاد مجمع جهانی اقتصاد (WEF) در مورد برابری جنسیتی، از بین ۱۴۶ کشور در رتبه ۱۳۲ قرار گرفت. اگرچه وضع در عربستان علیرغم این رتبه بسیار بد همچنان از ایران بهتر است. ایران در رتبه ۱۴۳ در جهان قرار گرفت. به عبارتی زنان تنها سه کشور الجزایر، چاد و افغانستان در وضعیت بدتری قرار دارند.
صرف پولهای زیاد برای تبلیغات
ناتالی ونگر، مسئول عربستان سعودی در سازمان عفو بینالملل درباره انتصاب عربستان برای این کرسی گفت: «این برای ما یک شوک است، اگرچه تعجبآور نیست». به باور فعالان حقوق زن، عربستان با صرف پولهای زیاد "یک کمپین ظاهری بهراه انداخته تا خود را به عنوان یک کشور مدرن معرفی کند".
اما به باور آنها آنچه در سطح میگذرد، "هیچ کیفیتی در محتوا ندارد و حقوق زنان در آنجا دائما نقض میشود." ونگر میگوید: «کشورهایی که چنین کرسیهایی را در کمیسیونهای سازمان ملل به عهده میگیرند باید به عنوان الگو عمل کنند. به همین دلیل است که ما این ریاست را بسیار تاسفآور میدانیم.»
موارد نقض حقوق زنان در عربستان بسیارند. عفو بینالملل به تازگی در گزارشی به پرونده مادر دو فرزند اشاره کرده است که حین انجام پایاننامه دکترای خود در پلتفرم اکس (توئیتر سابق) از حقوق زنان دفاع میکرد و به همین دلیل به حبس سنگین محکوم شد.
هیچ کشوری مخالفت نکرد
فیلیپین که ریاست فعلی را بر عهده دارد، عربستان سعودی را به عنوان تنها نامزد دور بعدی معرفی کرد. نماینده فیلیپین از ۴۵ کشور عضو پرسید: «آیا میتوانم فرض را بر این بگذارم که کمیسیون میخواهد جناب عبدالعزیز الواصل از عربستان سعودی را با تحسین به عنوان رئیس کمیسیون در شصت و نهمین جلسه خود انتخاب کند؟» و افزود: «من هیچ اعتراضی نمیشنوم. بنابراین تصمیم گرفته شده است.» به دنبال آن تشویق کوتاهی از سوی جمع ابراز شد.
دختری سعودی که اسلام را ترک کرد
03:31
This browser does not support the video element.
از سوی گروه "اروپای غربی و سایر کشورها" نیز مخالفتی وجود نداشت. این گروه در حال حاضر توسط اتریش، اسرائیل، لیختن اشتاین، هلند، پرتغال، اسپانیا، سوئیس و ترکیه در آنجا حضور دارند.
انتصابهای مناقشهبرانگیز
چنین انتصابهایی در مجامع حقوق بشری سازمان ملل بیسابقه نیست. سال گذشته نیز علی بحرینی، سفیر جمهوری اسلامی ریاستنوزدهمین اجلاس مجمع اجتماعی شورای حقوق بشر سازمان ملل را در دست گرفت. برگزیده شدن نماینده کشوری که شهروندان خود را با بیرحمی تمام سرکوب کرده است، با انتقادهای جدی روبرو گردید. نماینده دائم آمریکا در شورای حقوق بشر این انتخاب "شرمآور" و " توهین به وجدان جمعی جامعه جهانی" دانست.
عربستان سعودی از چندین سال پیش به این سو و به ویژه با پذیرش سند ۲۰۳۰ سازمان ملل که در ایران با مخالفت شدید علی خامنهای، رهبر جمهوری اسلامی روبرو شد، تلاش کرده است به تدریج چهرهای متفاوت از چهره خشن سنتی گذشته از خود نشان دهد. مخالفت خامنهایاز جمله با "برابری جنسیتی" در این سند بود.
دستاوردهای زنان عربستان سعودی در گذر زمان
زنان عربستان سعودی از سال ۲۰۱۸ حق حضور در سه ورزشگاه کشور را دارند. در اواخر سپتامبر نیز ملک سلمان، پادشاه این کشور ممنوعیت رانندگی زنان را لغو کرد. نگاهی میاندازیم به دستاوردهای دیگر زنان عربستان طی دهههای اخیر.
عکس: Getty Images/AFP/F. Nureldine
۱۹۵۵: اولین مدرسه دختران، ۱۹۷۰: اولین دانشگاه زنان
دختران عربستان نخستین بار در سال ۱۹۵۵ حق رفتن به مدرسه را پیدا کردند. ثبت نام در مدرسه دخترانه "دارالحنان" برای اولین بار در همین سال انجام شد. کالج آموزشی ریاض اولین موسسه آموزش عالی برای زنان عربستان بود که در سال ۱۹۷۰ آغاز به کار کرد.
عکس: Getty Images/AFP/F. Nureldine
۲۰۰۱: صدور کارت هویت برای زنان
در اوایل قرن ۲۱ زنهای عربستان توانسنتد برای اولین بار کارت هویت دریافت کنند. کارت هویت تنها راه اثباتکننده هویت آنها در مسائل مناقشهبرانگیزی مانند ارث و مالکیت است. این کارتها قبل از آن تنها در صورت اجازه قیم زن صادر و به او داده میشد. در سال ۲۰۰۶ بود که زنها توانستند بدون اجازه قیم کارت هویت را دریافت کنند.
عکس: Getty Images/J. Pix
۲۰۰۵: پایان ازدواج اجباری ـ دست کم بر روی کاغذ
عربستان سعودی در سال ۲۰۰۵ ازدواج اجباری را ممنوع اعلام کرد. با وجود این پیمان عقد همچنان میان داماد و پدر عروس بسته میشود نه خود عروس.
عکس: Getty Images/A.Hilabi
۲۰۰۹: یک زن در مقام معاونت وزیر
در سال ۲۰۰۹ ملک عبدالله، پادشاه وقت عربستان نوره الفائز را به معاونت وزارت آموزش و پرورش منصوب کرد. او معاون امور زنان در این وزارتخانه شد.
عکس: Foreign and Commonwealth Office
۲۰۱۲: اولین وزرشکاران زن در المپیک
عربستان سعودی برای اولین بار موافقت کرد که زنان ورزشکار تیم ملی این کشور در رقابتهای المپیک شرکت کنند. یکی از آنها سارا عطار بود که در حالی که روسری به سر داشت در مسابقه دو ۸۰۰ متر در سال ۲۰۱۲ در رقابتهای المپیک لندن شرکت کرد. قبل از شروع بازیها گفته میشد چنانچه عربستان سعودی اجازه شرکت زنان را ندهد ممکن است به دلیل تبعیض جنسیتی از حضور در مسابقات منع شود.
عکس: picture alliance/dpa/J.-G.Mabanglo
۲۰۱۳: دوچرخهسواری و موتورسواری زنان
عربستان سعودی دوچرخهسواری و موتورسواری زنان را برای اولین بار در سال ۲۰۱۳ مجاز شمرد، اما تنها در مکانهای تفریحی و به شرط حفظ پوشش اسلامی و حضور یکی از مردان خانواده.
عکس: Getty Images/AFP
۲۰۱۳: اولین زنان در شورا
در فوریه سال ۲۰۱۳ ملک عبدالله ۳۰ زن را به عضویت شورای مشورتی عربستان درآورد. بعد از آن بود که زنان توانستند خود را برای عضویت در شورا نامزد کنند.
عکس: REUTERS/Saudi TV/Handout
۲۰۱۵: زنان میتوانند رأی بدهند و انتخاب بشوند
در سال ۲۰۱۵ زنان توانستند در انتخابات شهرداری رأی دهند و خود نیز برای آن نامزد شوند. تنها برای مقایسه میتوان یادآور شد که این حق را زنان نیوزلند و آلمان برای اولین بار بهترتیب در سالهای ۱۸۹۳ و ۱۹۱۹ پیدا کردند. در انتخابات عربستان در سال ۲۰۱۵، ۲۰ زن برای مقامهایی در شهرداری این کشور انتخاب شدند.
عکس: picture-alliance/AP Photo/A. Batrawy
۲۰۱۷: اولین زن در صدر بورس اوراق بهادار
در فوریه سال ۲۰۱۷ برای اولین بار یک زن مدیرعامل بورس اوراق بهادار عربستان سعودی شد. سارا السحیمی این سمت را بر عهده گرفت.
عکس: pictur- alliance/abaca/Balkis Press
۲۰۱۸: زنان حق رانندگی پیدا کردند
در ۲۶ سپتامبر ۲۰۱۷ عربستان سعودی اعلام کرد که زنان به زودی از حق رانندگی برخوردار میشوند. آنها از اول ژوئن ۲۰۱۸ دیگر برای دریافت گواهینامه به اجازه قیم مرد خود نیاز ندارند و میتوانند بدون حضور یکی از مردان خانواده در اتومبیل رانندگی کنند.
عکس: picture-alliance/AP Photo/H. Jamali
۲۰۱۸: زنان اجازه حضور در استادیومها را یافتند
در ۲۹ اکتبر سال ۲۰۱۷ اداره کل ورزش عربستان سعودی اعلام کرد، زنان برای اولین بار اجازه خواهند یافت در استادیومهای ورزشی حضور داشته باشند. از آغاز سال ۲۰۱۸ سه ورزشگاه که پیش از این تنها صحنه حضور مردان بود میزبان تماشاچیان زن نیز خواهد شد.