هفته گذشته وزارت کشور آلمان اعلام کرد که شمار پناهجویان در آلمان افزایش یافته است، از جمله در ماه گذشته، سپتامبر، ۶۶۹۱ نفر از اداره مهاجرت این کشور درخواست پناهندگی کرده‌اند. طبق آمار وزارت کشور آلمان، یک سوم این تعداد از مقدونیه و صربستان به آلمان آمده‌اند و بیشتر آنان هم متعلق به گروه قومی "روما" هستند.

"روما" قومی است که پیشینه آن به شبه‌جزیره هند بازمی‌گردد که در پی مهاجرت از قرن ۱۴ میلادی به بعد، به صورت اقلیت قومی بیش از دیگر مناطق در کشورهای جنوب شرقی اروپا، برخی کشورهای اروپای میانه و نیز در اسپانیا و فرانسه به سر می‌برد. این قوم به علت پیشینه و نیز وضعیت اجتماعی خود در بیشتر این کشورها در تبعیض و فقر زندگی می‌کند.

هانس پتر فریدریش، وزیر کشور آلمان، روز شنبه (۱۳ اکتبر / ۲۲ مهر) اعلام کرد که قصد دارد تدبیری فوری برای جلوگیری از "سوء‌استفاده" از حق پناهندگی در آلمان اتخاذ کند تا از شمار پناهجویان در این کشور کاسته شود. فریدریش که عضو حزب سوسیال مسیحی آلمان (CSU) است، گفت که می‌خواهد پناهجویانی را که دارای شرایط لازم برای برخورداری از پناهندگی در آلمان نیستند سریع‌تر به کشورهایشان بازگرداند.

وزیر کشور آلمان روز شنبه در گفت‌وگو با روزنامه آلمانی "بیلد" گفت: «نخست اینکه روند رسیدگی به درخواست‌های پناهندگی باید هر چه بیشتر شتاب پیدا کند، و دوم اینکه کسانی که حق‌شان نیست، فوری به کشورهای خود بازگردانده شوند. و سوم اینکه ما باید در سطح اروپا اقدام کنیم تا گرفتن روادید برای شهروندان دو کشور دوباره اجباری شود.»

فریدریش همچنین به رأی دادگاه قانون اساسی آلمان مبنی بر افزایش کمک به پناهجویان انتقاد کرد و گفت، این رأی آلمان را برای کسانی که به دلایل اقتصادی به آلمان پناه می‌آورند (پناهجویان اقتصادی) "جذابتر" کرده است. دادگاه قانون اساسی آلمان در ماه ژوئیه تصریح کرد که میزان کمک‌های نقدی و جنسی به پناهجویان در آلمان "درخور شأن انسانی نیست". فریدریش روز شنبه خواستار آن شد که پناهجویانی که از کشورهایی "امن" می‌آیند، تنها کمک جنسی دریافت کنند.

انتقادها به برنامه وزیر کشور برای پناهجویان

در پی انتشار سخنان وزیر کشور آلمان، خانم کلاودیا روت، رئیس حزب سبزها، به شدت از سیاست اعلام شده توسط وی انتقاد کرد و گفت، فریدریش به قیمت حقوق اقلیت‌ها افکاری "تند و مردم‌پسند" را بیان می‌کند. روت افزود: «در حالی که به اتحادیه اروپا به عنوان مکانی برای صلح، دمکراسی و حقوق، جایزه نوبل صلح اعطا شده، وزیر کشور آلمان مشغول آن است که دیوارهای جدیدی را بالا ببرد و دوباره سد بسازد.»

رئیس حزب سبزها افزود، وضعیت قوم "روما" که از مقدونیه و صربستان می‌گریزند و برای ادامه زندگی به آلمان پناه می‌آورند، به همه انسان‌ها مربوط است، اما وزیر کشور این‌افراد را می‌راند و به "جوی پرسش‌برانگیز" دامن می‌زند.

همچنین گونتر بورگهارت، رئیس سازمان مدافع حقوق پناهجویان در آلمان (پرو آزول)، گفت: «طوری صحبت می‌کنند که انگار خطری عظیم متوجه ماست. در حالی که این حرف مهمل است.» بورگهارت تاکید کرد که موضوع تنها بر سر چند صد نفر است. رئیس "پرو آزول" از وزیر کشور آلمان انتقاد کرد که از "سوء‌استفاده وسیع از حق پناهندگی" سخن گفته است. به نظر بورگهارت، چنین سخنانی "بازی کردن با پیشداوری‌های پنهان" است و موجب "وخامت جو" جامعه می‌شود.

هارتفرید وولف، کارشناس سیاست داخلی فراکسیون حزب دمکرات‌های آزاد (FDP)، روز یکشنبه در مصاحبه با روزنامه "تاگس اشپیگل ام زونتاگ" در انتقاد به نظر وزیر کشور آلمان در مورد کاهش کمک نقدی به پناهجویان گفت، کمک نقدی برای دولت آلمان ارزان‌تر است و کار اداری کمتری می‌برد. وی افزود: «کمک نقدی از کمک جنسی معقول‌تر است.» این سیاستمدار لیبرال همچنین گفت، معتقد است که آلمان بخاطر نیاز بالایی که به نیروی کار دارد، باید به پناهجویان از همان روز اول اجازه کار بدهد.

همچنین خانم بیرگیت نایوکز، رئیس شورای پناهجویان ایالت نوردراین وستفالن، به تصمیم‌های وزیر کشور آلمان انتقاد کرد و گفت، درست نیست به پناهجویانی که از کشورهای جنوب شرقی اروپا می‌آیند، فرصتی برای آن داده نشود تا درخواست‌هایشان بررسی گردد. وی افزود، بسیاری از افرادی که از دو کشور صربستان و مقدونیه در آلمان درخواست پناهندگی می‌کنند، متعلق به گروه قومی "روما" هستند و این گروه سال‌هاست که "به طور سیستماتیک مورد تبعیض‌اند" و در "فقر مطلق" به سر می‌برند. نایوکز در مصاحبه با خبرگزاری آلمان گفت: «نمی‌توان گفت که این گروه فقط از دست فقر گریخته‌اند. بیشتر آنان بخاطر چند یورو متحمل چنین راه و داستان و وضعیتی نمی‌شوند.»

تظاهرات در برلین علیه وضعیت حقوقی پناهندگان

به گزارش خبرگزاری آلمان، پس از انتشار خبر مربوط به تصمیم وزیر کشور آلمان در مورد پناهجویان در روز شنبه، بیش از ۳۰۰۰ نفر در برلین در اعتراض به محدود کردن حقوق پناهجویان به خیابان‌ها آمدند. عنوانی که سازمان‌دهندگان راهپیمایی برلین برای تظاهرات خود انتخاب کرده بودند، عبارت بود از "به برلین خوش آمدید! پیش به سوی اقامتی درخور شأن انسان در آلمان".

به گزارش پلیس برلین، شرکت‌کنندگان در تظاهرات با سوت، طبل و پلاکاردهای بزرگ در محله کرویتسبرگ برلین دست به راهپیمایی زدند. آنان شعار می‌دادند: "زنده باد همبستگی جهانی!" و "آزادی حرکت حق همه انسان‌هاست!" بر روی پلاکاردهایی که تظاهرکنندگان حمل می‌کردند، از جمله نوشته شده بود: "هیچ انسانی غیرقانونی نیست!" و "اخراج‌ها را متوقف کنید!"

به گفته سخنگوی پلیس برلین، تظاهرات طرفداران حقوق پناهجویان به آرامی برگزار شد. در ابتدا انتظار می‌رفت که تنها حدود ۸۰۰ نفر در این تظاهرات شرکت کنند. اما گرو‌ه‌های مختلف و شهروندان برلین به این تظاهرات پیوستند. از جمله گروهی از پناهجویان نیز به این تظاهرات ملحق شدند که پیشتر مسافتی حدود ۶۰۰ کیلومتر را پای پیاده از وورتسبورگ تا برلین پیموده بودند تا در برلین از جمله علیه قاعده‌ای موسوم به "وظیفه اقامت در مکانی معین" برای پناهجویان تظاهرات کنند. طبق این قاعده، پناهجویان موظف‌اند تنها در منطقه‌ای که به آنان گفته می‌شود اقامت داشته باشند.

در چند ماه گذشته حرکت‌های اعتراضی نسبت به وضعیت پناهجویان در آلمان بالا گرفته است. راهپیمایی بیش از ۵۰ پناهجو از کشورهایی چون ایران، افغانستان و غنا از وورتسبورگ به برلین یکی از آخرین حرکت‌های اعتراضی پناهجویان بود که انعکاس قابل‌توجهی در رسانه‌ها پیدا کرد. این پناهجویان با هدف جلب توجه افکار عمومی و دولت آلمان نسبت به شرایط زندگی پناهجویان، نداشتن حق کار و نداشتن اجازه خروج از محل اقامت خود، در روز هشتم سپتامبر از وورتسبورگ راه افتاده و در روز ۵ اکتبر وارد برلین شدند.