آلمان در سال‌های گذشته پذیرای شمار زیادی پناهجو از سراسر جهان بوده است که صدها تن از آنان را نوجوانان زیر سن قانونی تشکیل می‌دهند.

بیشتر این نوجوانان تنها و بدون داشتن شخص همراه پا به خاک آلمان می‌گذارند و هیچ مدرک شناسایی که نشان‌دهنده سن واقعی آنان باشد، به همراه ندارند.

وظیفه تشخیص سن این گروه از پناهجویان بر همین اساس بر عهده پزشکان است.

بیشتر بخوانید: آلمان بیشترین شمار پناهجویان را می‌پذیرد

در برلین و هامبورگ، دو ایالتی که از مقصدهای اصلی پناهجویان به شمار می‌روند، روش‌هایی که از سوی پزشکان برای تشخیص این امر به کار برده می‌شوند، معاینه اندام‌های جنسی، فک، استخوان‌های مچ دست و نوک پستان‌ها با استفاده از پرتونگاری است؛ روشی که موجب بلند شدن صداهای مخالف بسیاری در جامعه آلمان شده است.

یک نظرسنجی که از سوی خبرگزاری آلمان انجام شده‌، نشان می‌دهد به جز دو ایالت نام‌برده هیچ‌کدام از دیگر ایالت‌های این کشور از این روش‌ها برای تشخیص سن استفاده نمی‌کنند.

سخنگوی وزارت جوانان ایالت تورینگن در توضیح عدم استفاده از چنین روش‌هایی در این ایالت به روزنامه "تاگس اشپیگل" گفته است: «حتی بهترین بررسی‌های پزشکی نیز درصد خطایی بالغ بر دو تا سه سال دارند.»

برخی از اعضای جامعه پزشکی آلمان نیز با رد چنین روش‌هایی به تبعات روانی که این معاینات روی این نوجوانان باقی می‌گذارد، اشاره می‌کنند. به گفته این گروه، اکثر این پناهجویان از کشورهایی می‌آیند که در فرهنگ آنها اندام‌های جنسی موضوعی "تابو" شمرده می‌شود.

زندگی سخت آنان در زادگاه‌شان و نیز راه دشوار رساندن خود به آلمان، به باور این صاحب‌نظران فشار روانی کافی بر این نوجوانان وارد می‌کند و انجام چنین معایناتی در خاک آلمان موجب می‌شود تا این فشار سنگین‌تر شود.

گروه دیگری از مخالفان برهنه کردن کودکان و معاینه اندام‌های جنسی را "خدشه‌دار کردن عزت کودک" و "تحقیرکننده" می‌خوانند.

هامبورگ و برلین چه می‌گویند؟

مسئولان در ایالت هامبورگ اما نظر متفاوتی دارند. سنای هامبورگ در پاسخ به روزنامه "تاگس اشپیگل" با دفاع از این اقدام اعلام کرده که این معاینات "بر پایه استانداردهای علمی استوار هستند". به ادعای سنا، درصد خطای حاصل از این معاینات اندک بوده است.

اداره تأمین اجتماعی هامبورگ نیز این معاینات را داوطلبانه خوانده و گفته است که اگر پناهجوی نوجوان از انجام آنها سرباز بزند، به این معنا نخواهد بود که مسئولان او را از نظر قانونی بالغ به شمار آورده و در رده سنی بزرگسالان دسته‌بندی خواهند کرد.

مسئولان کلینیک دانشگاهی "شریته" در برلین نیز گفته‌اند که "معاینه کامل بدنی" را برای تشخیص سن پناهجویان به کار می‌برند، هر چند "معاینه ویژه اندام‌های جنسی" در دستور کار قرار ندارد.

چرا تشخیص سنی پناهجویان تا این اندازه مهم است؟

طبق قانون، نحوه اسکان پناهجویان پس از ورود به آلمان به سن آنها بستگی دارد. پناهجویان بالاتر از سن قانونی به اقامتگاه‌ها و کمپ‌ها منتقل می‌شوند، در حالی که پناهجویان کم‌تر از سن قانونی نزد خانواده‌های داوطلب یا در اقامتگاه‌های مخصوص نوجوانان اسکان داده می‌شوند. حالت دوم علاوه بر آنکه دشواری‌ها و پیچیدگی‌های خاص خود را دارد، از نظر هزینه‌های مالی نیز برای اداره مهاجرت گران‌تر تمام می‌شود.

بیشتر بخوانید: قانون اقامت خارجی‌ها در آلمان تصویب شد

در ایالت‌های دیگر آلمان نظیر زارلند، راینلند فالتس، شلسویگ هولشتاین و براندنبورگ کار تشخیص سنی پناهجویان کم‌سال از طریق گفتگوهای روانشناسان با تجربه و مددکاران اجتماعی ماهر با آنان صورت می‌گیرد. در این میان از مترجمان نیز برای برقراری ارتباط بهتر با پناهجویان استفاده می‌شود.

یک سخنگوی اداره تأمین اجتماعی شهر کارلسروهه واقع در ایالت بادن وورتمبرگ به روزنامه "تاگس اشپیگل" گفته است: «در حالت کلی وقتی پناهجویان نوجوان سن‌شان را می‌گویند، به گفته آنها اعتماد می‌شود.»

او اضافه کرده، اگر مسئولان نسبت به سن اعلام شده شک داشته باشند، آن وقت از طریق گفتگو سعی می‌شود تا سن واقعی پناهجو تشخیص داده شود.