بعد  از ماه‌ها گمانه‌زنی و مذاکره، بالاخره تاسیسات راداری هشداردهنده‌ی ناتو در خاک ترکیه استقرار پیدا کرد. این تاسیسات بخشی از سپر دفاع موشکی پیمان آتلانتیک شمالی «ناتو» به شمار می‌رود.

رهبران کشورهای عضو ناتو در اجلاس سال گذشته‌ی این پیمان در پرتغال درباره‌ی استقرار این تاسیسات در ترکیه برای مقابله با تهدید موشکی ایران توافق کردند.

 ترکیه در مذاکرات لیسبون خواسته بود در هیچ کجای متن مذاکرات و قرارداد، نامی از ایران به عنوان عامل تهدیدکننده‌ی ثبات منطقه و کشورهای عضو پیمان آتلانتیک شمالی برده نشود. در اسناد قرارداد، دلیل استقرار تاسیسات موشکی در ترکیه، ایجاد سپر دفاعی برای حفاظت از قلمرو کشورهای عضو ناتو ذکر شده است.
 
این تاسیسات راداری به ناتو این امکان را می‌دهد که موشک‌هایی را که به سمت هدف‌های مورد حفاظت ناتو پرتاب شده است، ردگیری و قبل از اصابت به هدف منهدم کند.

بالا گرفتن تنش‌های میان اسرائیل و ترکیه

در اولین واکنش به این خبر، احمد وحیدی، وزیر دفاع دولت دهم با انتقاد از استقرار تاسیسات راداری در ترکیه، ناتو و این  تاسیسات را عامل بی‌ثباتی در منطقه دانسته و گفته بود:«ما حضور امریکایی‌ها و غربی‌ها در کشورهای اسلامی را همواره یک عنصر مزاحم، مخل امنیت و آسیب‌زا در کشورهای اسلامی می‌دانیم.»

دولت ترکیه درحالی خبر از  استقرار تاسیسات راداری هشداردهنده‌ی ناتو در دیاربکر این کشور داد که هم‌چنان مذاکرات میان ناتو و ترکیه در جریان بود و استقرار این تاسیسات زودتر از زمانی که احتمال آن می‌رفت صورت گرفته است.

 برخی کارشناسان براین نظر هستند که انتخاب این زمان زودهنگام از سوی ترکیه، بی‌ارتباط با تنش‌های میان این کشور با اسرائیل نیست که در هفته‌های اخیر به اوج خود رسیده و اتحاد استراتژیک دیرینه این دو کشور را به شدت متشنج کرده است.

روز چهارشنبه، ۶  سپتامبر ۲۰۱۱، رجب طیب اردوغان نخست‌وزیر ترکیه اعلام کرد که ترکیه همه‌ی روابط دفاعی و امنیتی خود با دولت اسرائیل را قطع می‌کند. یک روز بعد  نیز دولت ترکیه از قصد خود برای اعمال  تحریم‌های بیشتری علیه دولت اسرائل خبر داد.

تنش های میان ترکیه و اسرائیل سال گذشته و  بعد از اینکه کشتی حامل فعالان صلح که برای کمک‌رسانی به ساکنان غزه راهی نوار غزه بودند از سوی اسرائیل مورد حمله قرار گرفت، بالا گرفته است. در میان سرنشیان این کشتی ۹ شهروند ترک هم بودند که همگی به دست نیروهای اسرائیلی کشته شدند. ترکیه تهدید کرده است که این پرونده را به دادگاه عالی لاهه خواهد کشاند.

«تاسیسات موشکی ناتو تداوم پروژه‌ی مشکوک آمریکا در اروپای شرقی است»
 
پنج‌شنبه، ۱۷ شهریورماه ۱۳۹۰، دولت ایران به خبر استقرار تاسیسات راداری هشداردهنده‌ی ناتو در ترکیه واکنش رسمی نشان داد. رامین مهمان‌پرست، سخنگوی وزارت امور خارجه‌ی جمهوری اسلامی ایران، ضمن انتقاد از استقرار این تاسیسات در خاک ترکیه گفت:«ایران هرگونه اقدامی را که منجر به نظامی شدن فضای بین‌المللی و در نتیجه ایجاد رقابت‌های تسلیحاتی در سطح جهان و منطقه شود، به زیان امنیت بین‌المللی دانسته و آن را تقبیح می‌کند.»

مهمان‌‌پرست با تاکید بر اینکه واشنگتن با عملیاتی کردن این طرح در پوشش ناتو، همان سیاستی را که درطول جنگ سرد دنبال می‌کرد را پیش می‌برد، گفته است: «تاسیسات سپر موشکی ناتو تداوم همان پروژه‌ی مشکوک آمریکایی است که مدت‌ها در اروپای شرقی مورد پیگری قرار می‌گرفت.»

سخنگوی وزارت امورخارجه با ذکر اینکه تقویت تداوم حضور ناتو در منطقه خود  ایجاد ناامنی است، از ترکیه و دیگر کشورهای همسایه‌ی ایران خواسته است تا هوشیاری بیشتری به خرج دهند و «با در نظر گرفتن مصالح امنیتی منطقه، زمینه‌ساز پیشبرد سیاست‌های تنش‌آفرین که پیامدهای پیچیده‌ای دارند» نشوند.

برخی کارشناسان منطقه بر این باورند که تصمیم دولت ترکیه برای پذیرش استقرار تاسیسات راداری هشداردهنده‌ی ناتو در خاک این کشور، ارتباطی به تنش‌های روزافزون این کشور با اسرائیل ندارد و ترکیه با پذیرش استقرار این تاسیسات، اهداف دیگری را دنبال می‌کند. اهدافی که به اعتراض‌های گسترده سوریه و حمایت همه‌جانبه‌ی ایران از رژیم بشار اسد مرتبط است و این سپر .دفاعی ناتو، در عمل به نفع اسرائیل است و در نهایت حتا به سپر دفاعی اسرائیل در برابر ایران نیز تبدیل خواهد شد

ایران به دلیل روابط به شدت متشنج خود با کشورهای عضو ناتو، بیش از دیگر همسایگان ترکیه از استقرار تاسیسات راداری هشداردهنده‌ی ناتو احساس خطر می‌کند و اتحاد و گسترش روابط میان ترکیه و ناتو می‌تواند در آینده پیامدهای جدی برای ایران به همراه داشته باشد.

FS/FW