محسن غرویان معتقد است استدلالها برای لغو کنسرتها در مشهد پایه فقهی ندارند و قوانین باید در همه نقاط کشور معتبر باشند. پس از امام جمعه مشهد، شش امام جمعه دیگر هم به صورت تلویحی خواستار لغو کنسرت در شهرهایشان شدهاند.
تبلیغات
محسن غرویان از لغو برگزاری کنسرت در شهر مشهد انتقاد کرد. به نظر این استاد حوزه علمیه قم، استدلال مخالفان برگزاری کنسرت در مشهد "مبنای فقهی" ندارد.
غرویان که از شاگردان پیشین محمدتقی مصباح یزدی، از روحانیان تندرو است، میگوید: «اگر کنسرت و موسیقی از نظر شرعی و فقهی مجاز است در هر شهری حلال است. حلال و حرام خدا که استانی نیست.»
پس از آنکه اعلام شد وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی به خواست امام جمعه مشهد گردن نهاده و اعلام کرده که از این پس مجوز برگزاری کنسرت در این شهر صادر نمیشود، علی مطهری، نایبرئیس مجلس شورای اسلامی، از جمله افرادی بود که از این برخورد دوگانه انتقاد کرد. او با اشاره به اینکه ایران فدرالی اداره نمیشود، تأکید کرده بود که مجوز اجرای یک کنسرت باید در سراسر کشور معتبر باشد.
مطهری پیش از این هم "استدلالهای" مذهبی برای برگزارنشدن کنسرت در مشهد را نامعتبر خوانده بود.
احمد علمالهدی، امام جمعه مشهد، با استناد به یک حدیث میگوید تمام شهر مشهد حرم امام هشتم شیعیان است و به همین دلیل نباید کنسرتی در این شهر برگزار شود.
علی مطهری شهریورماه سال گذشته (۱۳۹۴) در گفتوگو با وبسایت خبری مجلس ("خانه ملت") این مدعا را فاقد "مبنای فقهی" برشمرده بود: «حدیثی هم که آقای علمالهدی به آن استناد کرده موثق نیست و هیچ محدث و فقیه معتبری به آن استناد نکرده است».
از "بوالهوسی و شهوترانی" تا "حرف دل مردم سیرجان"
همزمان امامان جمعه شش شهر دیگر ایران نیز خواستار محدودیت یا لغو کنسرتهای موسیقی در شهرهای خود شدهاند. به نوشتهی روزنامه شرق چاپ تهران، اسدالله ایمانی، امام جمعه شیراز، خطاب به علی جنتی، وزیر ارشاد گفته است: «اگر برگزاری كنسرت [...] حرام است و ضرر دارد، پس برای همه مسلمانان مضر است و حرام».
محمود حسینی، امام جمعه سیرجان، از تبلیغ کنسرتها در سطح شهر انتقاد کرده و صدور مجوز برگزاری کنسرت را وظیفه "مراجع تقلید" دانسته است. حسینی همچنین از "حرف دل" مردم سیرجان خبر داده است: «ما اینگونه کنسرت نمیخواهیم و مخالف اجرای آن به این سبک بیبرنامه هستیم».
حسن رمضانپور، امام جمعه خواف، هم با انتقاد از "برخی" که برای جلوگیری از برگزاری کنسرت در مشهد "جوسازی میکنند"، گفته است که برگزاری کنسرت "نیاز امروز جامعه اسلامی ما نیست". رضا سالاری، امام جمعه عنبرآباد (کرمان) هم معتقد است اجرای کنسرت "مشکل اصلی" جامعه نیست.
مهدی قریشی، امام جمعه ارومیه، از مسئولانی که برای "محافل مختلط" امنیت ایجاد میکنند انتقاد کرده و خواسته "از ایجاد بوالهوسی و شهوترانی" جلوگیری شود. او با انتقاد از علی جنتی و علی مطهری گفته است: «چرا برخی که علم فقاهت هم ندارند از این حرفهای پوچ میزنند».
امام جمعه رامسر هم میگوید: «نباید در برگزاری جشنها و کنسرتها افراط صورت گیرد».
کنسرت و حواشی کنسرت، مسافرت و حواشی مسافرت
اواخر مردادماه سال جاری پایگاه اطلاعرسانی نماینده علی خامنهای در استان خراسان رضوی به نقل از احمد علمالهدی نوشت: «بحث ما، موضوع موسیقی و کنسرت نیست بلکه بحث حواشی به وجود آمده در کنسرت است».
این موضعی است که رئیس کل دادگستری استان خراسان رضوی نیز از آن دفاع میکند. خبرگزاری "میزان" وابسته به قوه قضائیه جمهوری اسلامی، به نقل از علی مظفری مینویسد که لغو کنسرتها به دلیل "اظهارنظرهای شخصی" نیست، بلکه اقدامی است "کاملا قانونی و بر اساس خواست مردم".
به گفتهی مظفری، متولیان برگزاری کنسرتها حاضر نشدهاند "برای برپایی کنسرتی بدون مسائل اخلاقی تعهد بدهند" و به همین دلیل دادستانی خراسان رضوی دستور لغو کنسرتها را صادر کرده است.
این تنها وزارت ارشاد نیست که به پیروی از سیاستی دوگانه متهم میشود. رئیس شورای فرهنگی نهاد ریاست جمهوری معتقد است مخالفان برگزاری کنسرتها در مشهد صورت مسئله را پاک میکنند.
پایگاه اینترنتی "تابناک" به نقل از رضا اکرمی مینویسد: «آنهایی که هم وغمشان برای تعطیلی کنسرت در مشهد است، بروند و ببینند مسافران مشهد با چه شرایطی به لحاظ حجاب و پوشش در این شهر تردد میکنند. آن وقت است که متوجه میشوند به جای تعطیلی کنسرت، باید به کارهای فرهنگی و مهمتر فکر کنند».
گردهمایی چهرههای سرشناس موسیقی برای "درد مشترک"
چهرههای سرشناس موسیقی ایران در قالب کمپین "من از موسیقی حمایت میکنم" اعتراضشان به لغو سریالی کنسرتها را مطرح کردند. در این جلسه افرادی همچون شهرام ناظری، سالار عقیلی، علیرضا قربانی و عبدالحسین مختاباد حضور داشتند.
عکس: ANA
کمپین "من از موسیقی حمایت میکنم" از یک ماه پیش با نوشتهای از "کیهان کلهر" آهنگساز و نوازنده سرشناس کمانچه و با حمایت تعداد قابل توجهی از اهالی موسیقی فعالیت خود را آغاز کرد. به گزارش سایت "موسیقی ما" کلهر نوشته بود: «برای این که موسیقی قدرت و قوت بگیرد و مستقل باشد، نخستین قدم این است که چرخه مالی سالم و کارآمد فراهم شود. باید فرهنگ "به رسمیت شناختن حقوق صاحبان آثار" بین عموم مخاطبان جا بیفتد.»
عکس: Morgenland Festival Osnabrück
کلهر درباره کمپین "من از موسیقی حمایت میکنم" نوشته بود: «ابتدا باید از دانلود و کپی غیرقانونی موسیقی پرهیز کنیم. دوم به این کمپین بپیوندیم و سوم اینکه دیگران را به عضویت در آن تشویق کنیم تا به این طریق، دامنهی تأثیر آن گسترش پیدا کند و حرفها و هدفهایش با صدای بلندتر به گوش دیگران برسد. هر کاری از دستمان بر میآید بکنیم تا صدای موسیقی ایران بلندتر شود.»
عکس: ANA
سایت "موسیقی ما" مینویسد، پیش از این و در جریان "هفته موسیقی تهران" که شهریورماه امسال با اجرای هنرمندان و گروههای سرشناسی چون "کامکارها"، "همایون شجریان"، "علیرضا قربانی"، "گروه شمس" و "گروه پالت" در عمارت مسعودیه تهران برگزار شده بود، بیانیههای این کمپین قرائت شده و از بهمن ماه امسال زنگ آغاز فعالیتهای رسمی این کمپین به صدا در درآمد.
عکس: Arash Ashourinia
در برنامه کمپین حمایت از موسیقی که در روز یکشنبه ۱۷ اسفند / هشتم مارس برگزار شد، چهرههای سرشناس بسیاری در حوزه موسیقی شرکت کرده بودند که نسبت به لغو کنسرتهای موسیقی در کشور اعتراض کردند.
عکس: MEHR
"حمیدرضا نوربخش" مدیرعامل خانه موسیقی در این برنامه با اعلام اینکه اعضای خانه موسیقی برای یک درد مشترک گردهم جمع شدهاند تا خواستههای خود را بیان کنند، گفت: «متاسفانه امروز مصیبتهایی را تجربه میکنیم که در ۳۰ سال اخیر بیسابقه بوده است. هیچوقت فکر نمیکردیم با آغاز دولت "تدبیر و امید" موسیقیدانان اینگونه دچار یأس و ناامیدی شوند.»
عکس: MEHR
مدیرعامل خانه موسیقی با اشاره به مشکلاتی که برای موسیقی به وجود آوردهاند، ادامه داد: «مگر میشود در مملکتی زنان حق آموزش موسیقی داشته باشند اما حق اجرا نداشته باشند. متأسفانه دو اتفاق تلخ را در خراسان تجربه کردیم. "حریر شریعتزاده" را از روی صحنه پایین آوردند و کنسرت "علیرضا قربانی را لغو کردند" اما اوج فاجعه آنجا بود که به ساحت موسیقی توهین کردند.» (حریر شریعتزاده در کنار همسرش سالار عقیلی)
عکس: ANA
مدیر عامل خانه موسیقی همچنان با اشاره به اینکه "علیرضا قربانی" میتواند به صورت قانونی پیگیر لغو کنسرتش باشد، گفت: «اگر برنامهای طی یک مجوز قانونی لغو میشود، چه کسی درباره آن پاسخگو است؟ اینجا یک خسارت معنوی و یک خسارت مادی وارد شده است و فکر میکنم برخوردی که با آقای قربانی شد، میتواند پیگرد قانونی شود.»
عکس: YJC
سالار عقیلی هم درمورد حذف همسرش از کنسرت مشهد گفت: «به مسئولان گفتم که شما آبروی من را بردید، در رسانهها مطرح شده بود که باید با پایین امدن همسرم، کنسرت را لغو میکردم اما آن لحظه تصمیمگیری برایم سخت بود. ۱۲۰۰ نفر بلیت خریده بودند، شاید هم من اشتباه کردم که ادامه دادم اما واقعا نمیدانستم باید چه کنم. اگر این اتفاق دوباره تکرار شود، کنسرت را قطع خواهم کرد.» (سالار عقیلی و عبدالحسین مختاباد)
عکس: MEHR
"فردین خلعتبری" یکی از آهنگسازان به نام ایران هم که در این جلسه حضور داشت با اعلام اینکه "گفتهاند ما مطرب هستیم"، گفت: «دلم میخواهد امروز این را بگویم، اگر کاری که قربانی میکند مطربی است، پس مطربی خوب است و من هم یک مطرب هستم. اگر امروز به علیرضا قربانی توهین میشود، در واقع به من و اساتید من توهین شده است. خانه موسیقی و همه ۱۶ هزار عضو این خانه باید اعتراضشان را بیان کنند.»
عکس: MEHR
اعتراض "فردین خلعتبری" در این جلسه در پی اظهارات امام جمعه مشهد بود که اجرای کنسرت را "مطرببازی" خوانده بود. احمد علم الهدی، امام جمعه مشهد با استناد به روایات مذهبی یادآور شده بود که چون تمام شهر مشهد، حرم امام رضا محسوب میشود، برگزاری کنسرت و به زعم او "مطرب بازی" در این شهر، برگزاری کنسرت درحرم امام رضا است.
عکس: mashreghnews.ir
به پیشنهاد بسیاری از چهرههای سرشناس موسیقی که در اعتراض به لغو کنسرتها گرد هم آمده بودند، قرار شد همه اعضای خانه موسیقی در یک سالن رسمی مثل وزارت کشور گرد هم بیایند و اعتراضشان را بیان کنند. به گفته فردین خلعتبری، این حرکت اعتراضی اساسا سیاسی نیست و یک حرکت کاملا قانونمدار است که تنها هدفش پیگیری مطالبات قانونی است.
عکس: MEHR
"شهرام ناظری" از چهرههای سرشناس موسیقی که از برگزاری کنسرت او نیز اخیرا در هفته فرهنگی نیشابور جلوگیری شده بود هم در این جلسه حضور داشت. با کنسرت "شهرام ناظری" شورای تامین شهرستان نیشابور مخالفت کرده بود. سرپرست اداره فرهنگ و ارشاد نیشابور در اینباره گفته بود: «متاسفانه در کنسرتها حرکتهای زشتی صورت میگیرد. بدحجابی دیده شده است. ما قادر به برگزاری چنین کنسرتهایی نیستیم.»
عکس: YJC
پیش از این "علی جنتی" وزیر فرهنگ و ارشاد هم گفته بود: «ما برای صدور مجوز کنسرتها نهایت دقت را به عمل میآوریم تا قطعهای که قرار است اجرا شود، مخالف موازین اسلامی ما نباشد. بنابراین وقتی ارشاد با این حساسیت برخورد میکند، انتظار ما از مقامات قضایی که احیانا این کنسرتها را مخالف سلیقههای خود میدانند، این است که اجازه بدهند دستگاه مسئول، کار خودش را انجام دهد. کافی است تنها به ما تذکر بدهند.»
عکس: Isna
در ماههای اخیر کنسرتهای بسیاری با وجود داشتن مجوز لغو شده است. بسیاری از مسئولان فرهنگی دخالت نهادهای غیرمرتبط را عامل این مسئله دانستهاند. حالا اهالی موسیقی در پیگیری این حق پایمال شده، جدیتر شدهاند. پیش از این خانه موسیقی با انتشار بیانیهای پرسیده بود: «چرا در این معرکه و نمایش تأسف آوری که با سرنوشت هنرمندان به راحتی بازی میشود، آب از آب تکان نمیخورد و اساسا چرا هیچکس پاسخگو نیست؟»