فاجعه غرق شدن دست کم ۱۳۳ پناهجو در آب‌‌های جزیره جنوبی لامپه‌دوزای ایتالیا بزرگ‌ترین سانحه دریایی سال‌های اخیر پناهجویان را در آب‌های دریای مدیترانه رقم زده است. این جزیره بین اروپا و آفریقا واقع است.

به‌دنبال این سانحه انتقاد به سیاست‌های پناهندگی اتحادیه اروپا بالا گرفته است. فرانسیس کرپو، گزارشگر ویژه سازمان ملل متحد در امور پناهندگان می‌گوید: «کشته شدن این افراد قابل پیش‌گیری بود.»

وی در نشست سالانه مجمع عمومی سازمان ملل متحد در نیویورک گفت، با مهاجرت غیر قانونی نمی‌توان "تنها با اقدامات سرکوب‌گرانه" مبارزه کرد. به باور او، این رویکرد تنها قدرت قاچاقچیان دریایی را بیشتر خواهد کرد.

کرپو از جامعه بین‌المللی خواست، امکانات مهاجرت قانونی را گسترده‌‌تر کند. او می‌گوید:«تحریم‌ها نباید آوارگان و پناهجویان را هدف قرار دهد، بلکه به عنوان نمونه باید کارفرمایانی را نشانه گیرد که به مهاجران غیر قانونی کار می‌دهند.» کرپو معتقد است که اما این درست چیزی است که پاره‌ای از رویکردهای سیاسی مانع آن می‌شود. او می گوید که در کشورهای میزبان هم باید "تصور موجود از گونه‌گونی فرهنگ‌ها" تغییر یابد.

در پی این سانحه جورجو ناپولیتانو، رئیس‌جمهور ایتالیا درخواست کرد قوانین مهاجرت این کشور مورد بازبینی قرار گیرد. بنا بر گزارش خبرگزاری رسمی "آنسا"، ناپولیتانو در گفت‌‌وگو با رادیو واتیکان گفت که اگر لازم باشد برخی هنجارها و سیاست‌های پذیرش پناهجو در ایتالیا باید تغییر کرده یا لغو شود.

بنا به خواست رئیس‌جمهور ایتالیا، قوانین جاری باید در شأن ایتالیا بوده و با اصول بنیادین بشری و همبستگی انسان‌ها مطابقت داشته باشد.

مروری بر سانحه

روز پنج‌شنبه (۳ اکتبر/ ۱۰ مهر) دست کم ۱۳۳ پناهجو در جریان غرق یک کشتی در آب‌های جنوب ایتالیا جان خود را از دست دادند. گرو‌ه‌های نجات هنوز نتوانسته‌اند تعداد زیادی از پناهجویان را در آب‌های دریای مدیترانه پیدا کنند؛ به همین دلیل ممکن است شمار کشته‌شدگان از این هم بالاتر باشد.

این کشتی که از شمال آفریقا عازم جزایر جنوبی ایتالیا بود ابتدا آتش گرفت و سپس غرق شد. ۱۵۵ نفر توانستند با کمک گارد ساحلی نجات یابند. بقیه باید خود را به‌طریقی روی آب نگه می‌داشتند.

گزارش‌ها حاکی از آن است که مهاجران سوار بر این کشتی برای درخواست کمک پتویی را به آتش کشیدند تا دیده شوند ولی آتش گسترده و سرانجام کشتی واژگون شد.

وزارت کشور تونس اعلام کرد که این کشتی از لیبی به‌راه افتاده و در مسیر خود به لامپه‌دوزا از بندر اسفاکس تونس گذر کرده است.

پناهجویان به‌طور عمده از شهروندان سومالی و اریتره بودند. امدادگران می‌گویند، کشتی دو روز پیش از سانحه از شهر ساحلی مصراته لیبی حرکت کرده بود. روز دوشنبه (۲ اکتبر) ۱۳ مهاجر مصری نیز که در پی وقوع سانحه برای قایقشان تلاش داشتند خود را به خشکی برسانند در آب‌های جزایر سیسیل غرق شدند.

۴۵ میلیون آواره کشورهای دیگر

کمیسیاریای عالی امور پناهندگان سازمان ملل متحد شمار آوارگان در سال ۲۰۱۲ میلادی را ۴۵ میلیون نفر در سراسر جهان تخمین زده است. یکی از مقام‌های ایتالیایی نیز اعلام کرده‌است، در سپتامبر سال جاری تعداد مهاجران غیر قانونی که در آب‌های دریای مدیترانه غرق شدند به حدود هزار نفر رسیده است.

تصاویر تلویزیونی نشان‌دهنده اجسادی است که توسط تیم‌های امداد و نجات پیدا و در بندر کوچک لامپه‌دوزا کنار یکدیگر قرار داده شده‌اند. یکی از پزشکان محلی می‌‌گوید، به آمبولانس نیاز نیست، بلکه به تابوت نیاز است.

شهردار منطقه از واقعه‌ای "هراسناک" صحبت کرده و می‌گوید: «دائما جسد جدید پیدا می‌شود.»

وزیر کشور ایتالیا پس از دیدار با انریکو لتا، نخست‌وزیر این کشور وارد منطقه شد تا از نزدیک در جریان حوادث قرار بگیرد. لتا کشته شدن پناهجویان را "فاجعه‌ای سهمگین" نامیده است.

اعلام عزای عمومی

روز جمعه (۴ اکتبر) توسط نخست‌وزیر ایتالیا عزای عمومی اعلام شد و دانش‌آموزان مدارس سراسر ایتالیا نیز برای ادای احترام به قربانیان یک دقیقه سکوت کردند. روز جمعه تمامی کرکره‌های مغازه‌های لامپه‌دوزا برای اعلام همبستگی با قربانیان این حادثه به نشانه عزای عمومی پایین کشیده شد.

ابراز همدردی پاپ

پاپ فرانسیس، رهبر کاتولیک‌های جهان در توییتر نوشت: «برای قربانیان واژگونی غم‌انگیز کشتی لامپه‌دوزا دعا کنیم.»

او گفت، سانحه اخیر یک "رسوایی" است. او دو ماه پیش از لامپه‌دوزا دیدن کرده و در سخنان خود از سرنوشت پناهجویان به عنوان پیامدی از "جهانی شدن بی‌‌تفاوتی" یاد کرده بود.

یوهانس هان، کمیسر عالی سیاست منطقه‌ای اتحادیه اروپا با توجه به کشته شدن کودکان در این سانحه گفت: «این چیزی است که اروپا حقیقا باید در مورد آن غمگین شود و ما باید ببینیم، چگونه می‌توانیم اوضاع را بهتر کنیم.»

دادستانی ایتالیا تحقیقاتی را علیه قاچاقچیان انسان آغاز کرده است. یک مظنون در همین رابطه دستگیر شده است.

کمی پیش از وقوع این سانحه قایقی دیگر با ۴۶۳ مهاجر غیر قانونی در ساحل جزیره لامپه‌دوزا پهلو گرفت.

پناهجویان به هنگام مساعد بودن اوضاع جوی راهی سواحل اروپا می‌شوند اما اغلب، داستان سفر آنان بر قایق‌هایی که به هیچ عنوان مناسب سفرهای دریایی نبوده یا بیش از حد ظرفیت خود مسافر دارند با ماجرایی مرگبار پایان می‌یابد.