انجمن خانواده‌های جانباختگان پرواز PS752 با انتشار بیانیه‌ای حکم "دادگاه نمایشی" قوه قضائیه جمهوری اسلامی در رابطه با پرونده کشته شدن ۱۷۶ سرنشین هواپیمای اوکراینی با شلیک موشک‌های سپاه پاسداران را محکوم و اعلام کرد: «ما به هیچ عنوان صلاحیت این دادگاه را نپذیرفتیم و نخواهیم پذیرفت، چه برسد که بر حکم آن تن دهیم.»

این انجمن در بیانیه خود که روز یکشنبه (۲۷ فروردین) منتشر شد، با بیان اینکه دادگاه "فرماندهان و متهمین اصلی جنایت را مورد تعقیب قرار نداده" و تنها "ده متهم را بدون احراز هویت معرفی کرده‌اند" نوشت: «جلساتی را در خفا شکل دادند، به خانواده‌هایی که در جلسات شرکت کرده بودند اهانت کردند و نهایتا بدون انجام تحقیقات بی‌طرفانه با حکمی صوری به این نمایش خاتمه دادند تا سناریوی از پیش تعیین شده خود را اجرا کنند.»

به گفته این انجمن بیش از هفتاد نفر از اعضای خانواده‌هایی که شکایت کرده بودند، "در مراحل مختلف دادگاه از شکایت خود انصراف دادند و پیش از صدور رأی، صلاحیت این دادگاه را به رسمیت نشناختند."

بخوانید: سرنگونی هواپیمای اوکراینی؛ ختم دادرسی، سرخوردگی شاکیان

قوه قضائیه جمهوری اسلامی روز یکشنبه (۲۸ فروردین) بعد از سه سال رسیدگی، برای فرمانده سامانه دفاعی "تور ام یک" که متهم ردیف اول این پرونده معرفی شده بود، حکم ۱۳ سال زندان را صادر کرد  که ده سال آن قابل اجراست. ۹ متهم دیگر این پرونده به یک تا سه سال زندان محکوم شده‌اند. همچنین اعلام شد که برای هر جان‌باخته مبلغ ۱۵۰ هزار دلار غرامت در نظر گرفته شده که به خانواده این افراد تعلق می‌گیرد.

در جریان رسیدگی به این پرونده، برگزاری دادگاه و در نهایت در گزارش قوه‌ قضائیه اشاره‌ای به هویت و اسامی متهمان نشده است؛ امری که پیشتر نیز شکایت خانواده‌ها را به همراه داشت. این خانواده‌ها همواره تأکید کرده‌اند که نه به دنبال غرامت، بلکه به دنبال دادخواهی برای عزیزان خود هستند.

انجمن خانواده‌های جانباختگان پرواز هواپیمای اوکراینی در بیانیه خود گفته‌اند که پرونده "این جنایت، پرونده‌ای باز در پیشگاه مردم ایران است" و تأکید کرده‌اند که با این حال "مسئولیت از شانه چهار دولت درگیر که شهروندان خود را از دست داده‌اند کم نخواهد شد."

این هواپیما که سحرگاه ۱۸ دی سال ۱۳۹۸ سرنگون شد، علاوه بر مسافران ایرانی که شمار زیادی از آنان تابعیت کانادا را نیز داشتند، مسافرانی از اوکراین، افغانستان، بریتانیا و سوئد نیز داشت.

کانادا، اوکراین، بریتانیا و سوئد مهرماه سال گذشته همزمان با هزارمین روز سرنگونی این هواپیما اعلام کردند که در کنار خانواده‌های داغدار می‌ایستند و درخواستشان از ایران را برای "عمل کردن به تعهدات بین‌المللی خود و تضمین شفافیت و عدالت" تکرار می‌کنند.

در بیانیه انجمن خانواده‌های جانباختگان پرواز PS752 از این چهار کشور خواسته شده تا "شکایت از جمهوری اسلامی در تاریخ مقرر یعنی ۲۸ ژوئن ۲۰۲۳" را در "دیوان بین‌المللی دادگستری به طور رسمی" به ثبت برسانند و از "شکایت انجمن خانواده‌ها در دیوان بین‌المللی کیفری حمایت کنند."

طبق این بیانیه خواسته‌های دیگر خانواده‌های جانباختگان "قرار گرفتن سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در لیست گروه‌های تروریستی" و "گشودن پرونده جنایی توسط پلیس فدرال کانادا برای بررسی جنایت PS752" عنوان شده است.

انجمن خانواده‌های جانباختگان پرواز PS752 با تأکید بر اینکه "از دادخواهی خسته نخواهیم شد" نوشته‌اند: «جان‌های زیبایی از دست رفت، حقیقت نامعلوم ماند و عدالت اجرا نشد... ما تا روشن شدن حقیقت و اجرای عدالت ادامه خواهیم داد و هرگز نه فراموش می‌کنیم و نه می‌بخشیم.»

تحقیقاتی به دور از "بیطرفی و استقلال"

پس از اعلام حکم ده متهم پرونده هواپیمای اوکراینی، گوندوز مامدوف، معاون دادستان کل اوکراین طی سال‌های ۲۰۱۹ تا ۲۰۲۱ با انتشار توییتی یادآور شد که "استقلال و بیطرفی" تحقیقات جمهوری اسلامی در رابطه با این پرونده "بارها مورد تردید" واقع شده است. او تأکید کرد با توجه به همین امر "تحقیقات مستقل بین‌المللی با مشارکت اوکراین حائز اهمیت است."

کوروش دوست‌شناس، سخنگوی انجمن نیز با تأکید بر به رسمیت نشناختن حکم دادگاه در توییتی نوشت خانواده‌های جانباختگان هواپیمای اوکراینی "خواستار روشن شدن حقیقت و اجرای عدالت در دادگاهی بی‌طرف و بین‌المللی" هستند.

حامد اسماعیلیون، از اعضای هیئت مدیره انجمن خانواده‌های جانباختگان نیز در واکنش به حکم "دادگاه نمایشی" در حساب شخصی‌اش در اینستاگرام نوشت: «دادگاه واقعی پرواز PS752 روزی با نشستن علی خامنه‌ای، حسین سلامی، امیرعلی حاجی‌زاده، علی شمخانی، باقری، جواد ظریف و دیگر شرکای جرم بر نیمکت متهمین برگزار خواهد شد.»