مبارزات انتخاباتی در آستانه‌ی گزینش نمایندگان پارلمان آلمان در روز ۲۷ سپتامبر از رونق و گرمی خاصی برخوردار نبوده است. کم نیستند کسانی که از خود می‌پرسند رفتن به پای صندوق‌های رای چه فایده‌ای دارد، وقتی که برنامه‌ها و شعارهای انتخاباتی احزاب بیش از پیش به هم نزدیک شده‌اند. به باور این عده، نبود اختلاف اساسی در دیدگاه‌ها و رویکردهای انتخاباتی بسیاری از احزاب سبب شده که مبارزات انتخاباتی هم حالت چندقطبی به خود نگیرد و رأی‌دهندگان هم شور و هیجانی برای شرکت در انتخابات نداشته باشند.

بحران و احتیاط‌کاری

بحران اقتصادی و افزایش کم‌سابقه‌ی تعهدات مالی و اجتماعی دولت برای سرپانگهداشتن نظام‌تولیدی، بانکی و اجتماعی سبب شده که احزاب در زمینه‌ی طرح شعارهایی همچون کاهش مالیات‌ها یا افزایش خدمات اجتماعی جانب احتیاط را نگه دارند و شعارهای چندان متفاوتی مطرح نکنند. به علاوه، حضور هر دو حزب عمده‌ی آلمان، سوسیال دمکرات‌ها و دمکرات‌مسیحی‌ها، در دولت در ۴ سال گذشته، مانع از آن است که یکی از این دو حزب بتواند برای کسب آرا بر این یا آن جنبه‌ی منفی وضعیت کنونی در زمینه‌های مختلف انگشت بگذارد و تقصیر آن را متوجه دیگری بکند. به عبارت دیگر، دو حزبی که معمولاَ نسبت به یکدیگر در موقعیت پوزیسیون و اپوزیسیون قرار داشته‌اند، در ۴ سال گذشته مشترکاَ در پوزیسیون (دولت) بوده‌اند و خوب و بد وضعیت کنونی کشور حاصل کار مشترک آنها است. این امر مانع از آن می‌شود که دو حزب بتوانند در مبارزات انتخاباتی از کارنامه‌ی یکدیگر ایراد بگیرند و این انتقادها را دستمایه‌ی حمله به رقیب و جذب آرا برای خود کنند.

انرژی اتمی، موضوعی برای مرزبندی و خط‌‌کشی

با این همه، موضوع انرژی و راهبردها و سیاست‌های مربوط به تأمین آن یکی از محورهایی است که احزاب آلمان در مورد آن دیدگاه‌های متفاوتی دارند. در این چارچوب، استفاده یا عدم استفاده‌ از انرژی اتمی نیز بحث مهمی را دامن زده است.

در زمینه‌ی انرژی اتمی، سبزها و سوسیال دمکرات‌ها معتقدند که قانون تصویب شده در سال ۲۰۰۲، یعنی در میانه‌ی دوره‌ی حکومت ائتلاف مشترکشان (۱۹۹۸-۲۰۰۵ ) باید همچنان رعایت شود. بنا به این قانون نیروگاه‌های اتمی آلمان به تدریج از مدار خارج می‌شوند، به گونه‌ای که سال ۲۰۲۱ سهم تامین انرژی از اتم در آلمان به صفر می‌رسد. خطرات انرژی اتمی برای محیط زیست، گران‌شدن تولید آن و به ویژه لاینحل ماندن یافتن جایگاه لازم برای انبار‌کردن زباله‌های اتمی که اخیراَ دوباره به بحثی داغ بدل شده، همه و همه موضوع‌هایی هستند که دو حزب یادشده با استناد به آنها درستی قانون یادشده را مورد تاکید قرار می‌دهند. حزب چپ آلمان نیز از همین نظر دفاع می‌کند.

نظر متفاوت لیبرال‌ها و محافظه‌کاران

این در حالی است که سه حزب دیگر آلمان که به اردوگاه محافظه‌کاران و لیبرال‌ها تعلق دارند، یعنی دمکرات مسیحی‌ها، سوسیال مسیحی‌ها و لیبرال‌های آزاد، معتقدند که انرژی‌های جایگزین آنچنان گسترده و قابل استفاده نیستند که استفاده از انرژی اتمی حتی در بلندمدت هم منتفی شود. آنها همچنین می‌گویند که کشورهای دیگر بهره‌گیری و توسعه‌ی تکنولوژی اتمی را دنبال می‌کنند و آلمان نباید به تنهایی از آن چشم بپوشد. از همین رو، این احزاب گر چه آشکارا از ساختن نیروگاه اتمی جدید در آلمان دفاع نمی‌کنند ولی ادامه‌ی کار نیروگاه‌های موجود ورای سال ۲۰۲۱ خواست محوری آنها را تشکیل می‌دهد. این موضع سبب شده که سوسیال‌دمکرات‌ها، سبزها و چپ‌ها، سه حزب یادشده را قسماَ به تأثیرپذیری زیاد از حد از لابی صاحبان تکنولوژی هسته‌ای متهم کنند و عدم پاسخ آنها به پرسش مربوط به لاینحل ماندن محل دفن زباله‌های اتمی را غیرمسئولانه بخوانند.

اختلاف بر سر ذغال سنگ و انرژی‌های تجدیدپذیر

ورای اختلاف بر سر میزان و زمان استفاده از انرژی اتمی، در زمینه‌ی استفاده از انواع دیگر انرژی نیز تفاوت‌های بارزی میان احزاب آلمان وجود دارد.

دمکرات مسیحی‌ها معتقدند که سهم انرژی‌های تجدید‌پذیر در کل تولید انرژی آلمان باید تا سال ۲۰۲۰ به ۲۰ درصد افزایش یابد و از پخش و نشر گازهای گلخانه‌ای نیز باید تا سال ۲۰۲۰ در قیاس با سال ۱۹۹۰، ۴۰ درصد کاسته شود.

سوسیال دمکرات‌ها در حالی که هنوز انصراف از ساختن نیروگاه‌های ذغال‌سنگی جدید را نمی‌پذیرند، ولی خواهان افزایش سهم انرژی‌های تجدیدپذیر به میزان ۳۵ درصد کل نیاز آلمان تا سال ۲۰۲۰ هستند.

لیبرال‌ها نیز خواهان ادامه‌ی استفاده از نیروگاه‌های ذغال‌سنگی هستند، ولی بسان دمکرات‌مسیحی‌ها و سوسیال دمکرات‌ها بر تسریع در پیشرفت تکنولوژی مربوط به ذخیره‌کردن دی اکسید کربن این نوع نیروگاه در محفظه‌های زیرزمینی تاکید دارند. آنها همچنین از کاهش مالیات غیرمستقیم بر مصرف انرژی دفاع می‌کنند.

حزب چپ آلمان خواهان سمت‌گیری هر چه سریعتر به سوی تأمین کل انرژی آلمان از منابع تجدید‌پذیر است و بر افزایش سهم این نوع انرژی در کل تولید انرژی به ۵۰ درصد تا سال ۲۰۲۰ تأکید دارد. این حزب در راستای کاستن از آلودگی هوا، محدودیت حداکثر سرعت در اتوبان‌ها و اختصاص ۵ / ۲ میلیارد یورو برای گسترش شبکه‌ی راه‌آهن را در برنامه‌ی انتخاباتی خود وارد کرده است.

از نظر حزب سبزها، حفاظت از جو زمین باید به عنوان یکی از اهداف دولت در قانون اساسی وارد شود. کل انرژی نیز باید تا سال ۲۰۳۰ از منابع تجدید‌پذیر تأمین گردد. توقف ساخت نیروگاه‌های ذغال‌سنگی، افزایش سهم اتوموبیل‌های برقی به میزان ۲ میلیون دستگاه و کاهش سرعت حداکثر در اتوبان‌ها به ۱۲۰ کیلومتر نیز از دیگر خواست‌های سبزها است.

هم سبزها و هم چپ‌ها از مخالفان سرسخت ادامه‌ی کار نیروگاه‌های ذغال‌سنگی یا ساخت تأسیساتی نوین از این دست هستند.

FW/KG