وزارت نفت‌عراق از آماده شدن زمینه‌های بستن یک قرارداد ۱۷ میلیارد دلاری با شرکت‌های رویال داچ شل (فرانسوی – هلندی) و میتسوبیشی (ژاپنی) خبر داده است. هدف این قرارداد، بهره برداری از منابع گاز سه میدان در منطقه بصره است که گاز آن‌ها تاکنون هدر می‌رفته است.

برپایه برآورد کارشناسان انرژی، روزانه ۲۰ میلیون متر مکعب گاز میدان‌های حوزه بصره به دلیل فقدان زیرساخت‌ها و تاسیسات مناسب هدر می‌رود. مقامات عراق اعلام کرده‌اند که با بهره‌برداری از این منابع می‌توانند علاوه بر صدور گاز، مشکل کمبود برق عراق را نیز جبران کنند.

فرصت‌سوزی‌های جمهوری اسلامی

در طرح بهره‌برداری از سه میدان گازی بصره، ۵۱ درصد سهام به دولت عراق، ۴۴ درصد آن به رویال داچ شل و ۵ درصد آن به میتسوبیشی ژاپن تعلق خواهد داشت. روزنامه صبح "قانون" عقد این قرارداد را نشانه‌ای از فرصت سوزی برای ایران تلقی کرده و نوشته است که جمهوری اسلامی با توجه به پشتیبانی‌های سیاسی خود از دولت عراق، می‌بایست در این فعالیت‌های اقتصادی بزرگ سهمی می‌داشت، اما شرایط فعلی چنین امکانی را فراهم نمی‌کند.

روزنامه قانون از عراق به عنوان مستعدترین کشور همسایه ایران برای مشارکت در پروژه‌های نفتی نام می‌برد و مسئولان جمهوری اسلامی را متهم می‌کند که به جای توجه به این واقعیت، بیشتر شعار داده‌اند. این روزنامه اضافه می‌کند:«سهم ایران از مشارکت در پروژه‌های عراق بسیار ناچیز است. با توجه به آغاز بازسازی در آن کشور، زمینه‌های بسیاری برای مشارکت بیشتر شرکت‌های ایرانی در پروژه‌های مختلف عراق به ویژه در زمینه نفت و انرژی وجود دارد.»

در سال ۱۳۸۹ نماینده ویژه وزیر نفت جمهوری اسلامی پس از مذاکره با یک هیئت عراقی وعده داد که همکاری‌های نفتی ایران و عراق گسترش خواهد یافت. اما به گزارش روزنامه‌های داخلی، قراردادهای نفتی بزرگ عراق همچنان بدون مشارکت ایران با کشورهای دیگر بسته می‌شود.

میدان‌های نفتی مشترک

ذخائر نفتی عراق ۱۴۳ میلیارد بشکه و ذخائر گاز آن سه میلیارد و ۵۰۰ میلیون متر مکعب برآورد شده است. با توجه به تحریم نفت ایران از سوی بریتانیا و احتمال شرکت سایر کشورهای غربی در این تحریم، عراق می‌تواند در تامین انرژی جهان نقش فعال‌تری به عهده بگیرد.
هشت میدان نفتی دهلران، نفت‌شهر، پایدار غرب، آذر، آزادگان، یادآوران، آبان و اروند به‌طور مشترک به ایران و عراق تعلق دارند. ذخائر این هشت میدان‌۱۴ میلیارد بشکه برآورد می‌شود که برابر با ۹ درصد ذخائر نفت خام ایران است.

به‌گزارش تهران امروز، مسئولان وزارت نفت جمهوری اسلامی همواره ادعا کرده‌اند که در زمینه بهره‌برداری از میدان‌های مشترک عقب نمانده‌اند، اما کارشناسان متعدد می‌گویند که کشورهای همسایه، چون منع قانونی برای بهره‌برداری ندارند، در توسعه میدان‌های مشترک موفق‌تر بوده‌اند.

تقویت عراق در اوپک

وزارت نفت عراق اعلام کرده است که با توجه به قراردادهای بزرگی که میان عراق و شرکت‌های نفتی مهم جهان به امضا رسیده، تولید نفت این کشور ظرف ۳ سال آینده به روزانه ۱۱ میلیون و ۵۰۰ هزار بشکه خواهد رسید.

تهران امروز می‌نویسد که عراقی‌ها در این زمینه به عمد اغراق می‌کنند تا موقعیت بهتری در اوپک و منطقه پیدا کنند.

اما حتی اگر بخشی از این این ادعا درست باشد، تولید نفت عراق در آینده نزدیک بیش از ایران خواهد شد. در این صورت، عراق نیز مانند عربستان سعودی، در مقایسه با ایران، موقعیت ممتازتری در اوپک و بازارهای جهانی خواهد یافت.

JT/SJ