اوباما امروز پنجشنبه (۲۷ ژوئن/ ۶ تیر) در داکار با مکی سال، رئيس‌جمهوری سنگال دیدار و گفت‌وگو می‌کند. وی سپس از جزیره گور دیدن می‌کند که از طریق آن در طی صدها سال ده‌ها هزار برده آفریقایی به آمریکا برده شدند.

اوباما پس از سنگال همچنین از کشورهای آفریقای جنوبی و نیز تانزانیا واقع در شرق این قاره دیدن می‌کند. دیدار اوباما از قاره سیاه حدود یک هفته طول می‌کشد. مقامات آفریقای جنوبی روز جمعه در ژوهانسبورگ در انتظار اوباما هستند.

احتمال مرگ قریب‌الوقوع نلسون ماندلا، قهرمان ملی آفریقای جنوبی، بر این دیدار سایه افکنده است. البته دیداری با ماندلا برای اوباما پیش‌بینی نشده است، زیرا رهبر ۹۴ ساله سابق این کشور در بیمارستان با تنفس مصنوعی زنده است. با این همه دیپلمات‌های آمریکایی بیم آن دارند که با مرگ ماندلا برنامه دقیقا طرح‌ریزی شده این سفر نقش بر آب شود.

"شرکای استراتژیک"

در بیانیه‌ای که کاخ سفید به مناسبت سفر آفریقایی اوباما منتشر کرده، آمده است که هر سه کشوری که اوباما از آنها دیدن می‌کند "شریک استراتژیک" آمریکا و جزو "دمکراسی‌های تثبیت شده" در آفریقا هستند.

به گفته ناظران سیاسی، به همین دلیل اوباما از سفر به کنیا، زادگاه پدرش، خودداری کرده زیرا در ماه مارس در این کشور با اورو کنیاتا مردی به قدرت رسید، که دادگاه بین‌المللی لاهه وی را در رابطه با ناآرامی‌های سال ۲۰۰۷ در جریان انتخابات این کشور، مظنون به جنایت علیه بشریت می‌داند.

بن رودس، مشاور اوباما و عضو شورای امنیت ملی آمریکا گفت: «ما آفریقا را یکی از مناطق مهم و کوشا در جهان می‌دانیم، منطقه‌ای که ایالات متحده آمریکا در سال‌های آینده خود را در آنجا نیرومندتر متعهد خواهد ساخت».

از ترکیب همراهان اوباما معلوم می‌‌شود که اولویت‌های آمریکا در رابطه با قاره آفریقا در کجاست. در این سفر یک گروه ۵۰۰ نفره از حوزه‌ی اقتصاد رئيس‌جمهوری آمریکا را همراهی می‌کند. نمایندگان شرکت‌های آمریکایی می‌خواهند از اعتلای اقتصادی در آفریقا بی‌بهره نمانند.

به‌رغم انتخاب اوباما به عنوان نخستین رئیس جمهوری سیاهپوست آمریکا و امیدهای زیادی که قاره سیاه به این انتخاب داشت، آفریقا تا کنون جزو اولویت‌های دولت آمریکا نبود. در زمان بیل کلینتون و جرج دبلیو بوش دولت آمریکا توجه بیشتری به آفریقا داشت. هر دو رئيس‌جمهوری پیشین سفرهای بزرگی به این قاره داشتند.

رقابت با چین

به گفته کارشناسان، این موضوع که اوباما در دومین دور ریاست جمهوری خود سیاست واشنگتن را در رابطه با آفریقا تغییر داده است، با حضور همه‌جانبه چین در قاره سیاه بی‌ارتباط نیست. حجم مبادلات بازرگانی چین با کشورهای آفریقایی از ۱۰ میلیارد دلار در سال ۲۰۰۰ به ۱۶۶ میلیارد دلار در سال ۲۰۱۱ افزایش یافته است.

حتی قدرت‌های متوسطی مانند برزیل و ترکیه همواره بیشتر در آفریقا سرمایه‌گذاری می‌کنند. اکنون مدتهاست که موضوع دیگر فقط بر سر مواد خام مانند نفت، مس یا سنگ آهن نیست. موضوع اکنون بر سر فروش کالاهای مصرفی و تکنولوژی به این کشورهاست.

اعتلای اقتصادی سال‌های گذشته در کشورهای آفریقایی به پیدایش طبقه متوسطی در این کشورها انجامیده که از قدرت خرید خوبی برخوردار است و به مصرف علاقه زیادی نشان می‌دهد. چینی‌ها در این عرصه نیز پیشتاز هستند و بازار مصرف کشورهای آفریقایی را با کالاهای خود انباشته‌اند.

ولی افزون بر آن برای آمریکا موضوع تکامل دمکراتیک کشورهای آفریقایی هم اهمیت دارد. انتظار می‌رود که اوباما در مذاکرات خود با سران کشورهای آفریقایی، موضوعاتی مانند خطر فزاینده اسلام‌گرایان افراطی در این قاره را نیز مطرح کند.

گفته می‌شود که این سفر می‌تواند به پرهزینه‌ترین سفر اوباما تبدیل شود. روزنامه "واشنگتن پست" به نقل از محافل امنیتی آمریکا هزینه سفر اوباما به آفریقا را بین ۶۰ تا ۱۰۰ میلیون دلار ارزیابی کرده است. برای محافظت از اوباما صدها مامور امنیتی در این سفر وی را همراهی خواهند کرد.

کاروانی از خودروهای زرهی، هلیکوپترها و حتی هواپیماهای جنگی برای این سفر در ماموریت خواهند بود. حتی یک ناو هواپیمابر آمریکایی از روز دوشنبه در نزدیکی سواحل آفریقای جنوبی بسر می‌برد.