باراک اوباما، رئیس‌جمهور آمریکا روز جمعه (۲۷ مه/ ۷ خرداد) با حضور در پارک یادبود صلح در هیروشیما دسته گلی در پای مجسمه یادبود قربانیان بمباران اتمی این شهر قرار داد. او که برای شرکت در اجلاس "گروه هفت" در ژاپن حضور دارد، نخستین رئیس‌جمهور آمریکا است که پس از جنگ جهانی دوم به هیروشیما رفته است. واشنگتن و توکیو امیدوارند این اقدام نمایانگر اتحاد این دو کشور و تاکیدی دوباره بر تلاش برای جهانی عاری از تسلیحات اتمی باشد. هیروشیما اولین منطقه در جهان است که به آن حمله اتمی شده است.

اوباما روز جمعه پس از نهادن تاج گل بر مجسمه یادبود قربانیان بمباران اتمی هیروشیما و ناکازاکی گفت: «ما گرد هم آمده‌ایم تا درباره خشونت هولناکی که در گذشته نه چندان دور اتفاق افتاده است تعمق کنیم.» اوباما در این دیدار تاریخی ادامه داد: «گرد‌هم آمده‌ایم تا برای بیش از صد هزار زن و مرد و کودک ژاپنی، هزاران کره‌ای و ده‌ها زندانی آمریکایی که کشته شدند سوگواری کنیم. آن‌ها با روح خود با ما سخن می‌گوید.»

بیش‌تر بخوانید: دیدار اوباما از هیروشیما بدون عذرخواهی

او گفت: «ما از همه بی‌گناهان کشته‌شده در جرقه آن جنگ وحشتناک و جنگ‌های پیش و پس از آن یاد می‌کنیم.» او از "مسئولیت مشترک برای چشم ‌دوختن مستقیم در چشم‌های تاریخ" سخن گفت.

اوباما در این دیدار گفت یاد هیروشیما هرگز نباید محو شود و تاکید کرد: «این یاد هیروشیما است که تخیل اخلاقی را در ما تقویت می‌کند و به ما اجازه می‌دهد تا تغییر کنیم.»

او گفت که کشورهایی نظیر آمریکا که ذخایر اتمی دارند، "باید شجاعت گریز از منطق ترس را داشته باشند و به دنبال ساخت جهانی عاری از تسلیحات اتمی باشند."

مشاوران باراک اوباما می‌گویند حضور اوباما در هیروشیما برای تاکید دوباره بر سیاست او در ساخت جهانی بدون تسلیحات اتمی است که جایزه نوبل صلح ۲۰۰۹ را نیز از آن او کرد.

اوباما خود نیز در گفتگو با "آساهی"، یکی از ایستگاه‌های اصلی تلویزیونی توکیو، گفته بود که برای بررسی تصمیمی که منجر به بمباران اتمی هیروشیما و ناکازاکی شد به آن‌جا نمی‌رود، بلکه بازدید او از هیروشیما به همراه شینزو آبه، نخست وزیر ژاپن، نمایشگر "امکان آشتی" است، "که حتی دشمنان سابق هم می‌توانند به قوی‌ترین هم‌پیمانان تبدیل شوند.

اوباما همچنین در هنگام دیدار از موزه‌ای که به فاجعه هیروشیما تعلق دارد در دفتر یادداشت‌های بازدیدکنندگان موزه نوشت: «رنج جنگ را شناخته‌ایم، حالا بیایید با یکدیگر شجاعت ترویج صلح و پیگیری دستیابی به جهانی عاری از سلاح‌های اتمی را بیابیم.»

در این موزه عکس‌هایی از جراحات مردم و سوختگی‌های وحشتناک بدن‌هایشان بعد از حملات اتمی هیروشیما و ناکازاکی به نمایش گذاشته شده که در آن‌ها بقایای لباس‌ها و مجسمه‌هایی که مردم را در حالی که گوشت بدن‌شان در حال ذوب شدن است نشان می‌دهد دیده می‌شود.

بمباران اتمی هیروشیما در ۶ اوت سال ۱۹۴۵ انجام شد. بر اثر این حمله هزاران نفر درجا و ۱۴۰ هزار نفر تا پایان آن سال کشته شدند. پس از آن در تاریخ ۹ اوت ۱۹۴۵ به ناکازاکی حمله شد. ژاپن شش روز پس از این حمله از جنگ دست کشید.

بیش‌تر افراد در آمریکا به بمباران هیروشیما و ناکازاکی به عنوان نقطه‌ی پایانی بر جنگ جهانی دوم و حفظ جان نیروهای آمریکایی درگیر در جنگ می‌نگرند. اما در ژاپن بیش‌تر افراد همچنان بمباران‌های اتمی هیروشیما و ناکازاکی را ناموجه و جنایتی غیرضروری می‌دانند.

"نجات یافتم"

از نخستین روز اعلام برنامه اوباما برای بازدید از هیروشیما بحث‌های داغی در واشنگتن و توکیو ایجاد شد. در واشنگتن این نگرانی وجود داشت که این بازدید به عنوان عذرخواهی در نظر گرفته شود. در صورتی که بسیاری از ناظران صرف حضور اوباما حتی بدون عذرخواهی یا بازبینی تصمیم آمریکا برای حمله اتمی به ژاپن را برای ساخت جهانی عاری از سلاح‌های اتمی پراهمیت ارزیابی می‌کنند.

با این ‌همه بسیاری بخصوص آسیب‌دیدگان و بستگان قربانیان بمباران هیروشیما و ناکازاکی انتظار عذرخواهی دارند. یک قربانی ۷۳ ساله که هنگام این حمله کودکی نوپا بوده و اکنون به سه نوع سرطان مبتلاست به خبرگزاری رویترز گفته است: «من می‌خواهم که اوباما عذرخواهی کند. تنها در این صورت احتمال دارد دردهای من کمی آرام شود.»

همین فرد پس از آن‌که اوباما سخنرانی خود را ایراد کرد، گفت که اظهارات اوباما را به عنوان عذرخواهی در نظر گرفته است. او گفت: «فکرش را نمی‌کردم که او در اظهاراتش این همه پیش رود. حس می‌کنم به نوعی نجات یافته‌ام. برای من این بیش از کافی بود.»

اوباما بعد از سخنرانی‌اش با دو تن از جان‌ به‌دربردگان بمباران‌های اتمی هیروشیما و ناکازاکی صحبت کرد. او یکی از آن‌ها را که ۷۹ ساله است و هنگام صحبت به گریه افتاده بود در آغوش گرفت.

واکنش چین به دیدار اوباما

چین و کره جنوبی که در دوران جنگ از حملات ژاپن آسیب دیده‌اند شکایت دارند که ژاپن هیچ‌گاه به طور کافی رفتارهای خود را جبران نکرده است.

به گزارش رویترز، وانگ یی، وزیر امور خارجه چین، در پاسخ به دیدار روز جمعه اوباما، روز جمعه در جمع خبرنگاران گفت: «تمرکز بر هیروشیما با ارزش است اما مهم‌تر از آن این است که نانجینگ را فراموش نکنیم.»

چین می‌گوید در سال ۱۹۳۷ بر اثر حملات ژاپن به شهر نانجینگ، پایتخت پیشین چین، ۳۰۰ هزار نفر کشته شده‌اند. اما برخی شمار کشته‌شده‌ها را ۱۴۲ هزار نفر ارزیابی کرده‌اند. در عین حال برخی از سیاستمداران ژاپن و محققان اصولا وقوع چنین کشتاری را رد می‌کنند.

وزیر خارجه چین گفت که "قربانیان سزاوار همدردی هستند اما عاملان جنایت‌ها هرگز نمی‌توانند از مسئولیت خود بگریزند."