رئیس جمهور امریکا تا کنون به ندرت با این لحن روشن از سردمداران اسرائیل انتقاد کرده بود. او وضعیت فلسطینی‌ها را ناعادلانه خواند و از جوانان اسرائیل خواست که با تمام نیرو در راه برقراری صلح تلاش کنند.

اوباما که شامگاه پنجشنبه (۲۱ مارس) در برابر صدها دانشجو در بیت‌المقدس سخن می‌گفت، اظهار داشت که صلح تنها امری خیرخواهانه نیست، بلکه امروزه یک ضرورت مبرم است. او گفت که به خاطر تحولات جمعیتی، یک اسرائیل دموکراتیک تنها در کنار یک کشور مستقل فلسطینی قابل دوام است.

رئیس جمهوری امریکا تا آنجا پیش رفت که به جوانان اندرز داد از فرمان دولتمردان محافظه‌کار اسرائیل سرپیچی کنند. او گفت: «سیاستمداران به دنبال آرای مردم هستند و تا روزی که مجبور نشوند به تصمیمات خطیر دست نمی‌زنند.» او تصریح کرد: «راه صلح دشوار و ناهموار است، اما مردم اسرائیل باید بدانند که نیرومندترین سلاح‌ها هم نمی‌تواند تمام خطرات را از آنها دور کند.»

اوباما با لحنی بی‌سابقه در انتقاد از سیاست شهرک‌سازی اسرائیل گفت: «مردم اسرائیل باید بدانند که ادامه شهرک‌سازی به سود امنیت آنها نیست. رفتار شهرک‌نشینان با فلسطینی‌ها ظالمانه است. این عادلانه نیست که خانواده‌های فلسطینی از زاد و بوم خود طرد شوند. اشغال و تبعید مردم راه حل نیست.»

اوباما از اسرائیل خواست که به اشغال کرانه باختری پایان دهد تا راه برای تشکیل دولتی مستقل در این منطقه هموار شود. جوانان دانشجو از اظهارات اوباما با کف زدن‌های پرشور استقبال کردند.

واکنش تند مقامات اسرائیلی

اوباما در سرآغاز نطق خود بار دیگر بر حمایت استراتژیک دیپلماسی ایالات متحده از دولت اسرائیل تأکید کرده بود، اما باز هم محافل و گروه‌های تندروی اسرائیلی به شدت از او انتقاد کردند.

بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر اسرائیل در واکنش به اظهارات رئیس جمهور امریکا با لحنی دیپلماتیک از تأکید بر "حمایت بی قید و شرط امریکا از اسرائیل" تشکر کرد.

نفتالی بنت، از سران حزب افراطی "خانه یهودی" در انتقاد از اوباما گفت که اسرائیل هیچ "سرزمین بیگانه"‌را اشغال نکرده است. او به این ادعای اشاره داشت که سرزمین‌های فلسطینی، طبق تورات، بخشی از "قلمرو بنی اسرائیل" به شمار می‌رود.

میری رگف، از نمایندگان وابسته به حزب لیکود در کنست، پارلمان اسرائیل، به خبرنگاران گفت که باراک اوباما با این نطق چهره واقعی ضداسرائیلی خود را به خوبی نشان داد. او گفت که سخنرانی اوباما می‌تواند این گونه تعبیر شود که او مردم و جوانان اسرائیل را به طغیان علیه دولت اسرائیل فرا خوانده است.

نگاهی تازه در اعراب

باراک اوباما خطاب به کشورهای عربی گفت که آنها باید در راه عادی‌سازی روابط خود با اسرائیل گام بردارند. او تصریح کرد که فلسطینی‌ها باید اسرائیل را به عنوان یک "دولت یهودی" به رسمیت بشناسند. تنها در این صورت است که آنها نیز از حق تشکیل دولتی مستقل برای خود برخوردار می‌شوند.

اوباما تأکید کرد که ایالات متحده، "حزب الله" لبنان را یک "تشکیلات تروریستی" می‌داند و از کشورهای جهان خواست که این جریان افراطی را به عنوان گروهی تروریستی محکوم کنند. این در شرایطی است که اتحادیه اروپا هنوز حزب الله را در لیست سازمان‌های تروریستی قرار نداده است.

آقای اوباما از برنامه هسته‌ای ایران انتقاد کرد. او گفت که ایران مجهز به سلاح اتمی، خطر تروریسم را بالا می‌برد، به مسابقه تسلیحاتی دامن می‌زند و امنیت منطقه را به خطر می‌اندازد. او گفت که ایالات متحده "به وظیفه خود عمل خواهد کرد" تا از دستیابی ایران به سلاح اتمی جلوگیری کند.

آقای اوباما پس از دیدار از کرانه باختری به خبرنگاران گفت که او ترجیح می‌دهد مناقشه هسته‌ای ایران از راه دیپلماسی، توأم با فشارها و تحریم‌های شدید و بنیادی، حل شود.

رئیس جمهور امریکا تأکید کرد که در مذاکره با ایران، به جمهوری اسلامی تا ابد وقت داده نمی‌شود و سرانجام زمان عمل فرا می‌رسد. او گفت که "تمام گزینه‌ها همچنان روی میز است". این گفته به معنای امکان استفاده از حمله نظامی است.

بحران سوریه

باراک اوباما در رابطه با جنگ داخلی سوریه گفت که به نظر ایالات متحده این بحران تنها با کناره‌گیری بشار اسد قابل حل است. او اظهار امیدواری کرد که با تشکیل دولتی تازه در سوریه، این کشور به سوی امنیت و آرامش گام بردارد.

اوباما همچنین گفت که با ادامه رژیم اسد، این خطر افزایش یافته که در سوریه از اسلحه شیمیایی استفاده شود. او به بشار اسد بار دیگر در استفاده از سلاح شیمیایی یا تحویل آن به گروه‌های شبه نظامی و تروریستی هشدار داد.

در سوریه هم رژیم و هم شورشیان ضددولتی یکدیگر را به استفاده از سلاح‌های شیمیایی متهم کرده‌اند. به ابتکار بان کی مون، هیئت مستقلی از سوی سازمان ملل متحد، سرگرم تحقیق در این باره است.

در همین حال سوزان رایس، سفیر ایالات متحده در سازمان ملل، از تصمیم دبیرکل سازمان ملل برای تحقیق و بررسی در باب مسئله حمله با سلاح شیمیایی در سوریه پشتیبانی کرد.

خانم رایس روز پنج‌شنبه، اول فروردین ۱۳۹۲، در بیانیه‌ای که از سوی دفترش صادر شد، گفت: «مسئله سلاح‌های شیمیایی و این که از آن علیه مردم سوریه استفاده شده، اتهامی جدی است و ما از تحقیق برای بررسی دقیق این مسئله مهم از سوی سازمان ملل استقبال و حمایت می‌کنیم.»

سفیر آمریکا در سازمان ملل گفت: «ما خواهان همکاری کامل به‌ویژه نظام حاکم در سوریه هستیم تا اجازه دسترسی کامل به مکان‌ها و افراد مرتبط را بدهند.»