اوجی: به جاهایی نفت فروختیم که آمریکا فکرش را هم نمی‌کند
۱۴۰۰ اسفند ۲۹, یکشنبه
وزیر نفت ایران ادعا می‌کند، این کشور با وجود تحریم‌ها نفت و گاز خود را می‌فروشد و تمام درآمد آن را وصول می‌کند. مطابق شواهد، ایران نفت خود را با تخفیف می‌فروشد و پول آن را از راه‌های غیرقانونی و هزینه‌بر دریافت می‌کند.
عکس: mehrnews.com
تبلیغات
جواد اوجی، وزیر نفت دولت سیزدهم در یک گفت‌وگوی مفصل تلویزیونی به تشریح اقدام‌های وزارت نفت در دوران تحریم و برنامه‌های آن برای دوران پس از احیای برجام و لغو یا کاهش احتمالی تحریم‌ها پرداخت.
به گزارش خبرگزاری دولتی ایرنا که متن این گفت‌وگو را یکشنبه ۲۹ اسفند منتشر کرد، اوجی می‌گوید امروز ظرفیت تولید نفت خام ایران روزانه بین سه میلیون و ۸۰۰ تا ۹۰۰ هزار بشکه است.
ایران بیش از چهار دهه قبل و پیش از تاسیس جمهوری اسلامی ظرفیت تولید نفت خود را به روزی شش میلیون بشکه رسانده بود.
رویای بازگشت به پیش از انقلاب ۵۷
سیاست‌های غرب‌ستیزانه جمهوری اسلامی که با تحریم‌های شدیدی در دوره‌های مختلف پاسخ داده شده، در کنار فساد، ناکارآمدی، سوءمدیریت و کاهش چشمگیر سرمایه‌گذاری‌های خارجی باعث شده که دست یافتن به ظرفیت‌های تولید در چهل و چند سال پیش به رویای دور از دسترس کارگزاران حکومت تبدیل شود.
اوجی در این باره گفته است: «ظرفیت تولید روزانه نفت خام و میعانات گازی ما در سال‌های آینده دیگر عدد ۴ میلیون بشکه نخواهد بود و با برنامه‌ریزی انجام‌شده این رقم به روزانه پنج میلیون و ۷۰۰ هزار بشکه می‌رسد که بخشی از این ظرفیت در بخش پالایشی و بخشی نیز برای حفظ بازار صادراتی ایران در نظر گرفته خواهد شد.»
به این ترتیب اگر برنامه‌ریزی‌های وزارت نفت با موفقیت پیش روند جمهوری اسلامی "در سال‌های آینده" هم به ظرفیت تولید نفت پیش از انقلاب ۵۷ نخواهد رسید.
افزون بر این، رشد چشمگیر جمعیت و مصرف طی چهار دهه گذشته باعث افزایش شدید مصرف داخلی نفت و گاز شده که به نوبه خود امکان صادرات و فروش آن را محدود می‌کند.
در این میان جهش قیمت نفت در بازارهای جهانی باعث شده جمهوری اسلامی، به خصوص در صورتی که تحریم‌ها مانع نشوند، با صادرات کمتر هم بتواند هزینه‌های خود را تا حدود زیادی تامین کند.
۸۷ میلیون بشکه میعانات روی آب
وزیر نفت در گفت‌وگوی دیگری که خبرگزاری فارس ۲۷ اسفند منتشر کرد مدعی شد، جمهوری اسلامی با وجود تحریم‌ها نفت را به جاهایی انتقال داده که "آمریکایی‌ها فکرش را هم نخواهند کرد".
اوجی ادعا کرد: «از ابتدای دولت سیزدهم هم از نظر حجمی و هم از نظر ارزش و وصول درآمدها، وضعیت صادرات نفت ایران بسیار بهبود پیدا کرده است. از نظر حجمی صادرات میعانات گازی ما سه برابر شده است و حتی برخی ماه‌ها تا چهار برابر نیز صادرات افزایش یافته است.»
اظهارات اوجی در این زمینه ضد و نقیض به نظر می‌رسد. او در گفت‌وگوی تلویزیونی گفته است: «روزانه ۸۶۰ هزار بشکه میعانات گازی در کشور تولید می‌شود، اما به‌دلیل اینکه در سال ۹۹ در زمینه مصارف داخل و صادرات میعانات گازی اقدام‌های مؤثری انجام نشده بود، در شهریورماه ۱۴۰۰ نزدیک به ۸۷ میلیون بشکه میعانات روی آب و در ذخیره‌سازی‌های خشکی داشتیم.»
ذخیره نفت و میعانات گازی که امکان صادرات آن وجود ندارد یکی از اقدام‌هایی است که هزینه‌های زیادی دارد و در مجموع به کاهش درآمدها منجر می‌شود.
یکی از راهکارهای جمهوری اسلامی برای مقابله با محدودیت صادرات میعانات گازی فراهم کردن زمینه مصرف بیشتر آن در داخل، از جمله به عنوان خوراک پتروشیمی‌ها و پالایشگاه‌ها بوده است.
فروش نفت با "تخفیف تحریمی"
جمهوری اسلامی در سال‌های اخیر بخش بزرگی از محصولات نفتی خود را به صورت غیرقانونی و از طریق دور زدن تحریم‌ها فروخته که علاوه بر هزینه‌های اضافه از جمله برای انتقال کشتی به کشتی محموله‌ها، به اجبار با تخفیف‌های قابل توجهی همراه بوده است.
مسئولان وزارت نفت بارها ارائه تخفیف و شرایط ویژه برای مشتریان نفت تحریمی ایران را منکر شده‌اند اما شواهد زیادی این مسئله را تائید می‌کنند و برخی کارگزاران حکومتی هم به آن اشاره کرده‌اند.
حشمت‌الله فلاحت‌پیشه، رئیس پیشین کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس به تازگی در یک پیام توئیتری به اشاره، به احتمال موفقیت مذاکرات احیای برجام از پایان دوره "تخفیف تحریمی" خبر داد.
انتقال درآمدها از طریق "شبکه پولشویی حکومتی"
یکی دیگر از معضلات تحریم‌ها عدم دسترسی جمهوری اسلامی به مبادلات بانکی بین‌المللی است که باعث بلوکه شدن میلیاردها دلار در کشورهایی نظیر کره جنوبی، ژاپن و عراق شده است.
جواد اوجی در گفت‌وگو با خبرگزاری فارس می‌گوید، در دولت سیزدهم نه تنها درآمدهای حاصل از فروش نفت و گاز "تمام و کمال" وصول می‌شود بلکه بخشی از درآمدهای سابق هم وصول شده است.
وزیر نفت درباره چگونگی دریافت این درآمد با وجود قطع ارتباط‌های بانکی و مالی جمهوری اسلامی با بانک‌ها و موسسه‌های مالی و اعتباری معتبر بین‌المللی توضیح بیشتری نداده است.
روزنامه وال استریت ژورنال روز جمعه ۲۷ اسفند به نقل از یک دیپلمات غربی نوشت، جمهوری اسلامی برای مدیریت منابع حاصل از معاملات مشمول تحریم‌ها یک شبکه مالی و بانکی مخفی و غیرقانونی ایجاد کرده است.
این روزنامه از قول یک مقام غربی که نامش فاش نشده استفاده حکومت ایران از این شبکه مخفی را ''یک عملیات پولشویی حکومتی بی‌سابقه'' توصیف کرد.
خروج از برجام و معاملاتی که دود می‌شوند
با امضای دونالد ترامپ، آمریکا از برجام خارج شد. سال گذشته شرکت‌های آلمانی ۵/ ۳ میلیارد یورو به ایران و ۱۱۱ میلیارد یورو به آمریکا صادر کردند. معاملاتی که با خروج آمریکا از برجام به خطر افتاده‌اند در این گزارش تصویری:
عکس: Reuters/J. Ernst
با این امضای دونالد ترامپ، دولت آمریکا نه تنها از توافقنامه اتمی "برجام" خارج شده، بلکه می‌خواهد تحریم‌های اقتصادی علیه جمهوری اسلامی را نیز بار دیگر از سر گیرد. بدین ترتیب هر شرکتی که با آمریکا و با دلار در سطح جهانی معامله می‌کند در صورتی که با ایران معامله کند، می‌تواند مشمول جریمه سنگینی بشود.
عکس: Reuters/J. Ernst
بسیاری از شرکت‌ها و بخصوص بانک‌ها معنی نقض تحریم‌ها را بخوبی می‌دانند. کومرتس بانک آلمان در سال ۲۰۱۴ مجبور به پرداخت یک میلیارد و پانصد میلیون دلار و گروه "بی ان پی پاریبا" فرانسوی حتی ۹ میلیارد دلار جریمه پرداخت کرد.
عکس: picture-alliance/dpa
به گزارش اتاق بازرگانی آلمان، ده هزار شرکت آلمانی با ایران رابطه تجاری دارند و ۱۲۰ شرکت این کشور حتی با نیروی کار خود در ایران حضور دارند. آلمان در سال گذشته ۳ و نیم میلیارد یورو به ایران صادرات داشته درحالیکه ارزش صادرات آن به آمریکا بالغ بر ۱۱۱ میلیارد یورو بوده است.
عکس: picture-alliance/dpa/F. Motahari
ایرباس بزرگترین بازنده خروج آمریکا از برجام است. در ژانویه سال ۲۰۱۷ ایران سفارش خرید یکصد فروند هواپیمای ایرباس را به ارزش ۲۳ میلیارد یورو داد. سه فروند هواپیما به ایران تحویل داده شد و حالا آمریکا اجازه صادرات این هواپیما به ایران را لغو کرده است. کمپانی اروپایی ایرباس بخشی از تولیدات خود را در آمریکا تامین می‌کند.
عکس: FARS
کمپانی آمریکایی بوئینگ دو قرارداد با شرکت‌های ایرانی آسمان برای فروش ۳۰ عدد هواپیما به ارزش ۳ میلیارد دلار و نیز قرارداد فروش ۸۰ فروند هواپیما با شرکت ایران ایر به ارزش ۱۶ میلیارد دلار امضا کرد. این سفارش‌ها هیچگاه در تولید لحاظ نشدند و حالا هم دنیس مویلنبرگ، مدیریت بوئینگ، اعلام کرده است که "ما پیرو سیاست دولت آمریکا هستیم".
عکس: picture-alliance/dpa/Stringer
تاریخ اولین حضور زیمنس در ایران به کشیدن خط تلگراف لندن – بمبئی در ۱۵۰ سال پیش برمی‌گردد. جو کایزر، مدیر کمپانی زیمنس، از نخستین مدیران آلمانی بود که در آغاز سال ۲۰۱۶ به ایران سفر کرد و قراردادهای میلیاردی فروش توربین‌های گازی و مدرنیزه کردن قطارهای ایران را به امضا رساند.
عکس: picture-alliance/dpa/T. Hase
کمپانی هنکل هیچگاه از بازار ایران خارج نشد و به همین دلیل جایگاه قدرتمندی در صنایع تولید شوینده و چسب دارد. "کاسپار رورستد"، مدیر پیشین این کمپانی، در سال ۲۰۱۵ و قبل از "برچیده شده تحریم‌ها" گفته بود: «فروش میلیونی ما در بازار ایران (سه رقم دارد) و به افزایش آن هم خوشبین هستیم.» این کمپانی سال گذشته ۲۰ میلیارد یورو فروش داشته که یک درصد آن از بازار ایران است.
عکس: picture-alliance/dpa/M. Hitij
کمپانی دایملر، ایران خودرو و ماموت در ماه دسامبر سال ۲۰۱۷ قرارداد طولانی مدت تولید کامیون در ایران را به امضا رساندند. دایملر آلمان در سال ۲۰۱۰ سهم خود را در خودروسازی ایران واگذار کرده بود.
عکس: MEHR
کمپانی خودروسازی فولکس واگن هم تصمیم داشت از اواسط سال ۲۰۱۷ میلادی با کمک ایران خودرو و ماموت با مدل‌های تیگوان و پاسات وارد بازار ایران شود. این خودروها در نمایشگاه بین‌المللی خودرو تهران در سال گذشته نیز عرضه شدند.
عکس: jamejamonline
بازار خودروی ایران بصورت "سنتی" در دست صنایع خودروسازی فرانسه است. این صنایع از آنجایی که با آمریکا رابطه‌ای ندارند، دستشان برای سرمایه‌گذاری در ایران بازتر است. کمپانی "PSA" در سال ۲۰۱۶ قرارداد همکاری برای تولید سه مدل پژو را در سال ۲۰۱۶ با ایران خودرو به امضا رساند. این سرمایه‌گذاری ۴۰۰ میلیون یورویی هنوز به نتیجه و سودی نرسیده و طرف ایرانی هم توان مالی ندارد.
عکس: Tasnim
خودروساز فرانسوی رنو در سال ۲۰۱۷ اعلام کرد یک سرمایه‌گذاری بزرگ به همراه خط تولید در ایران خواهد داشت. کارلوس غُصن (یا به فرانسوی گون- Carlos Ghosn) مدیر اجرایی شرکت‌های خودروسازی رنو در آن زمان گفته بود که "بازار ایران دارای پتانسیل بی‌نظیری است".
عکس: IRNA
بازار و صنایع نفت و گاز ایران یکی از بازارهای جالب توجه برای شرکت‌های بین‌المللی است. شرکت ایتالیایی "سایپم" (Saipem) که در عرصه تولید خط لوله و پایانه‌های نفت و گاز فعال است قرادادی به مبلغ ۳ میلیارد و پانصد میلیون یورو با ایران امضا کرده است.
عکس: Mehr
رئیس کمپانی نفتی اِنی (Eni)، کلادیو دسکالزی هم جزو اولین مدیرانی بود که با پایان تحریم‌ها راهی تهران شد. دو طرف تمایل به همکاری داشتند اما قراردادها در حد "مطالعات برای توسعه میدان کیش و فاز سوم میدان دارخوین" باقی ماند. از سوی دیگر انی از ایران طلبکار است که به دلیل تحریم‌ها امکان پرداخت بدهی برای ایران وجود نداشت.
عکس: picture-alliance/AP Photo/A. Medichini
برخلاف کمپانی ایتالیایی انی، کمپانی بریتانیایی – هلندی "شل" سال‌ها به دلیل تحریم‌ها راهی را پیدا نمی‌کرد تا بتواند بدهی دو میلیارد دلاری خود به ایران را پرداخت کند. کمپانی نفتی شل سفارش جدید دیگر به ایران نداده و قراردادهای جدید هم در حد "مطالعه برای توسعه میادین آزادگان جنوبی، یادآوران و کیش" است.
عکس: FARS
کمپانی فرانسوی توتال اعلام کرد که پنج میلیارد دلار در میدان پارس جنوبی سرمایه‌گذاری می‌کند. دولت آمریکا در مورد این سرمایه‌گذاری "استثنا" قائل شد و اجازه آن را صادر کرد. حال امکان دارد با تحریم‌های جدید این اجازه هم لغو شود. پاتریک پویان، مدیرعامل توتال، در ماه مارس ابراز امیدواری کرد تا اجازه آمریکا به‌قوت خود باقی بماند. او گفت در غیر این صورت ما بار دیگر برای دریافت اجازه تلاش خواهیم کرد.
