آمارهای مختلفی که در سطح جهان در مورد وضعیت ژورنالیست‌ها منتشر شده‌اند نشان‌دهنده آن‌اند که در سال گذشته میلادی اوضاع ژورنالیست‌ها به نسبت قابل توجهی در مقایسه با سال‌های قبل از آن بدتر شده است.

انستیتوی تحقیقاتی "خانه آزاد" که مرکز آن در شهر واشنگتن آمریکا قرار دارد، اعلام کرده است که از هر شش ساکن کره زمین فقط یک نفر می‌تواند ادعا کند در کشوری زندگی می‌کند که در آنجا مطبوعات آزادند.

به نظر می‌رسد که آزادی مطبوعات در شمال آفریقا و خاورمیانه به شدیدترین وجهی نقض می‌شود. "کمیته حمایت از خبرنگاران" اعلام کرده است که در جریان جنبش‌های آزادی‌خواهانه در کشورهای شمال آفریقا و خاورمیانه بیش از ۵۰۰ بار به خبرنگاران حمله شده است. این کمیته اما در ادامه خاطر نشان می‌کند که جابجایی قدرت در مصر و تونس به آزادی بیشتر مطبوعات در این دو کشور منجر شده است.

توسعه روزافزون اینترنت و دستیابی شهروندان کشورها به اخبار اینترنتی عرصه را بر رژیم‌های خودکامه تنگ کرده است. آنها دیگر نمی‌توانند به راحتی جلوی رسانه‌های آزاد را بگیرند، آن گونه که مثلا تا ده سال پیش قادر به انجام آن بودند.

ایران و چین، رهبران نقض آزادی مطبوعات

به گزارش روزنامه "استاندارد" اتریش، ایران یکی از بدترین شرایط را در رابطه با آزادی مطبوعات دارد. ناظران امور مطبوعات ایران گزارش داده‌اند که در سال گذشته میلادی ۳۵ ژورنالیست در این کشور دستگیر شده‌اند و این رکورد در سراسر جهان بی‌سابقه بوده است.

بی سبب نیست که یونسکو، سازمان آموزشی، علمی‌و فرهنگی سازمان ملل متحد، "جایزه جهانی مطبوعات آزاد" را به احمد زیدآبادی، روزنامه نگار دربند ایرانی، اهدا کرده است.

چین نیز در دستگیری و اذیت و آزار ژورنالیست‌ها همگام با ایران می‌تازد. مقامات چین از آغاز سال جاری میلادی فشارهای خود بر روزنامه‌نگاران مستقل و آزاد را افزایش داده‌اند.

نقض آزادی مطبوعات در اروپا

اما در بعضی کشورهای اروپایی نیز آزادی مطبوعات نقض می‌شود. یکی از مهم‌ترین نمونه‌های نقض آزادی مطبوعات کشور بلاروس است. دنیا میاتوویچ، نماینده امور آزادی مطبوعات در سازمان امنیت و همکاری اروپا، در مورد این کشور به خبرنگار خبرگزاری آسوشیتدپرس گفته است: «دولت نه تنها آزادی بیان و آزادی ژورنالیست‌ها را محدود کرده، بلکه روزنامه‌ها را نیز توقیف می‌کند.»

ترکیه نیز یکی دیگر از کشورهای اروپایی به حساب می‌آید که در آن آزادی مطبوعات نقض می‌شود. در این کشور بسیاری از ژورنالیست‌های ترک به دلایلی عجیب و غریب دستگیر و زندانی می‌شوند.

اعلامیه جهانی حقوق بشر بر این امر تاکید می‌کند که هر کس از نظر قانونی حق ابراز نظر بدون هیچ گونه مداخله‌ای را دارد. در کشورهای توسعه یافته آزادی مطبوعات و رسانه‌ها بر این امر تاکید می‌کند که تمام مردم حق ابراز نظر، گفتن و نوشتن در رسانه‌ها را دارا هستند. این حقوق در بسیاری از کشورها به صورت قانونی و در چارچوب قوانین اساسی تنظیم شده‌اند.

AJ/KG