اول نوامبر ۱۸۷۷: تهتغاری ادبیات آلمان
۱۳۹۵ آبان ۱۱, سهشنبهپدر اِلزه اوری (Else Ury) کارخانه فرآوری توتون داشت و به آیین یهود پایبند بود اما فرزندانش بیش از آن که باور به دین داشته باشند به وطنپرستی گرایش داشتند.
اِلزه اوری و خواهرش به عکس برادرانشان که به دانشگاه رفتند، نزد آموزگاران خصوصی زبانهای فرانسوی و انگیسی و همچنین خانهداری، نقاشی و موسیقی آموختند.
اما این درسها که در آن دوره به دختران خانوادههای سنتی یاد داده میشدند، اِلزه اوری را راضی نمیکردند.
شاید به همین خاطر بود که اِلزه از نوجوانی به تئاتر و نویسندگی روی آورد و نخست نمایشنامهای نوشت و آن را با برادرانش اجرا کرد.
۲۸ ساله بود که نخستین کتابش "شنیدههای یک کودک خوشبخت" چاپ شد. تیراژ این کتاب به ۵۵۰۰۰ نسخه رسید.
اِلزه اوری در مجموع ۳۹ کتاب کودکان و نوجوانان نوشت که ماندگارترین و برجستهترین آنها سلسله کتابهای ۱۰ جلدی "تهتغاری و عروسکهایش" (Nesthäkchen und ihre Puppen) است که ۷ میلیون نسخه آلمانی آن تا کنون به فروش رسیده و به چند زبان دیگر هم ترجمه شدهاند.
"تهتغاری" ۷۰ سال زندگی دختر پزشکی به نام آنِماری براون (Annemarie Braun) است که شباهتهای بسیاری به زندگی نویسنده دارد: برابری پسران و دختران در کودکی و نابرابری و نارساییهای آنان در جهان بزرگسالان.
۵۶ ساله بود که نازیها بر سر کار آمدند و او هم که میپنداشت یک رهبر نیرومند، آلمان را نجات خواهد داد در آخرین کتابش هیتلر را ستود.
اما نازیها به او هم رحم نکردند و یک سال پس از آغاز جنگ جهانی دوم در سال ۱۹۴۰ بانوی ۶۳ ساله را به اردوگاه کار و مرگ در آشویتس بردند و سه سال پس از آن به اتاق گاز سپردند.
اِلزه اوری در ۶۶ سالگی در آشویتس در لهستان درگذشت.