اوکراین: روایت ایران از ارسال پهپاد به روسیه دروغ است
۱۴۰۱ آبان ۱۵, یکشنبه
اوکراین ایران را به دروغگویی درباره کم‌و‌کیف تحویل پهپادها به روسیه متهم کرد و گفت که روسیه تاکنون از ۴۰۰ پهپاد ایرانی علیه اوکراینی‌ها استفاده کرده است. ایران ادعا کرده که معدودی پهپاد را ماه‌ها قبل از جنگ به روسیه داد.
تصویری از حمله پهپادی به کی‌یف در روز ۱۷ اکتبر ۲۰۲۲عکس: Yasuyoshi Chiba/AFP/Getty Images
تبلیغات
اولگ نیکولنکو، سخنگوی وزارت خارجه اوکراین، روز شنبه ۱۴ آبان‌ماه (۵نوامبر) در شبکه اجتماعی فیسبوک به مقام‌های حکومت ایران هشدار داد که ''عواقب همدستی در جنایات فدراسیون روسیه علیه اوکراین به مراتب بیشتر از مزایای حمایت روسیه خواهد بود''.
این هشدار مقام اوکراینی ساعاتی پس از آن ابراز شد که وزیر خارجه جمهوری اسلامی در جمع خبرنگاران اعتراف کرد که جمهوری اسلامی "مقدار محدودی پهپاد" در اختیار روسیه قرار داده است.
حسین امیرعبداللهیان اما مدعی شده بود این پهپادها "ماه‌ها قبل از جنگ اوکراین" به روسیه تحویل داده شدند و اگر در این جنگ از آنها استفاده شده باشد، ایران بی‌تفاوت نخواهد بود.
کی‌یف و متحدان غربی آن در هفته‌های اخیر بارها روسیه را به استفاده از پهپادهای ساخت ایران در حمله به اوکراین متهم کرده‌اند. ایران، تا پیش از سخنان دیروز حسین امیرعبداللهیان، این ادعا را قویا تکذیب کرده بود.
زلنسکی: ایران دروغ می‌گوید
رئیس جمهور اوکراین روز شنبه در یک پیام ویدئویی، مقامات ایرانی را به ''دروغگویی'' در مورد زمان تحویل پهپادها به مسکو متهم کرد.
ولودیمیر زلنسکی گفت: «آنها [مسئولان جمهوری اسلامی] تصمیم گرفتند اعتراف کنند که برای اقدام‌های تروریستی روسیه پهپاد تهیه کرده‌اند؛ اما حتی در این اعتراف‌شان هم دروغ می‌گویند.»
او در ادامه افزود: «ما هر روز دست‌کم ۱۰ پهپاد ساخت ایران را سرنگون می‌کنیم و این در حالی است که مقام‌های ایرانی ادعا می‌کنند تنها تعداد محدودی پهپاد را پیش از تجاوز گسترده روسیه، در اختیار این کشور قرار داده‌اند.»
به گفته رئیس جمهور اوکراین، نیروهای این کشور در روز جمعه، ۱۱ فروند پهپاد شاهد ساخت ایران را سرنگون کرده‌اند.
تصویری از یک انبار پهپاد ایران در مکانی نامعلومعکس: Zumapress/picture alliance
مقام‌های اوکراینی می‌گویند که روسیه تاکنون از حدود ۴۰۰ پهپاد ساخت ایران برای حمله به غیرنظامیان اوکراینی استفاده کرده و روسیه همچنین نزدیک به ۲۰۰۰ فروند پهپاد دیگر را نیز به ایران سفارش داده است.
مطالب بیشتر در زمینه جنگ در اوکراین را اینجا بخوانید
زلنکسی در پیام خود تاکید کرد: «تهران هرچه بیشتر دروغ بگوید، جامعه بین‌الملل بیشتر این همکاری تروریستی بین رژیم‌های روسیه و ایران را بررسی خواهد کرد.»
رئیس جمهور اوکراین در پایان گفت: «ما می‌دانیم دشمن چه برنامه‌ای دارد؛ پاسخ خواهیم داد و به تلاش برای آزادی کشورمان ادامه می‌دهیم.»
ایران؛ فرار به جلو؟
سه کشور اروپایی طرف توافق هسته‌ای پس از افزایش شواهدی که استفاده از پهپادهای ساخت ایران در حمله به زیرساخت‌های غیرنظامی و شهرهای بزرگ اوکراین را تائید می‌کنند، خواستار بررسی این مسئله در سازمان ملل و مغایرت احتمالی آن با قطعنامه ۲۲۳۱ ناظر بر توافق هسته‌ای شدهاند.
این مسئله می‌تواند منجر به فعال شدن "مکانیسم ماشه" و بازگشت تمام قطعنامه‌های تحریمی شورای امنیت سازمان ملل علیه جمهوری اسلامی شود که پس از توافق هسته‌ای لغو یا تعلیق شدهاند.
برخی از کارشناسان بر این باور هستند که اعتراف امیرعبداللهیان با این ادعا که ارسال پهپادها به ماه‌ها قبل از جنگ اوکراین مربوط می‌شود با هدف کاهش فشارهای بین‌المللی، به خصوص بررسی این مسئله در ارتباط با نقض احتمالی قطعنامه ۲۲۳۱ باشد.
بازدید از پهپادهای ایرانی چند ماه پس از جنگ اوکراین
وزیر امور خارجه ایران در حالی ادعا کرده که جمهوری اسلامی، این پهپادها را "ماه‌ها قبل از جنگ اوکراین" به روسیه تحویل داده که بنابر برخی گزارش‌ها ظاهرا خرید پهپاد از جمهوری اسلامی در سفر ولادیمیر پوتین، رئیس جمهوری روسیه به تهران در روزهای پایانی تیرماه نهایی شد.
سه روز پیش از سفر پوتین به تهران، کاخ سفید در گزارشی اعلام کرد مقام‌های روسی در خرداد و تیرماه در فرودگاه کاشان از پهپادهای ساخت ایران بازدید کرده‌اند. این بازدید به ''ماه‌ها پس از شروع حمله روسیه به اوکراین'' مربوط می‌شود.
جیک سالیوان، مشاور امنیت ملی کاخ سفید ۲۵ تیر در بیانیه‌ای اعلام کرد آمریکا تصاویر ماهواره‌ای و اسنادی در اختیار دارد که نشان می‌دهد یک هیئت روسی برای بازدید از پهپادهای تهاجمی ایران دست‌کم دوبار در ماه ژوئن از کاشان بازدید کرده‌اند.
بخشی از این اسناد اندکی بعد در شماری از رسانه‌های آمریکایی منتشر شدند؛ با این حال، حسین امیرعبداللهیان همان زمان مدعی شده بود ایران به هیچ یک از طرف‌های جنگ در اوکراین کمک نمی‌کند.
پس از انتشار گزارش‌های اولیه درباره قصد ایران مبنی بر فروش پهپادهای نظامی به روسیه، لوید آستین، وزیر دفاع ایالات متحده با هشدار به ایران در قبال انجام چنین کاری اظهار داشت: «این واقعا ایده بدی است و اگر من به جای آنها بودم، این فکر را کنار می‌گذاشتم.»
با مهمترین پهپادهای جهان آشنا شوید
تا سال ۲۰۰۷ میلادی تنها آمریکا بود که به "پرنده هدایت‌پذیر از دور" یا به اختصار "پَهپاد" نظامی سنگین مسلح بود. حالا بیش از ۳۰ کشور از این تکنولوژی استفاده می‌کنند. نگاهی به دنیای پهپادها در این گزارش تصویری:
عکس: AP Photo/picture alliance
پهپادها را می‌توان در کنار ماموریت تعریف شده "شناسایی" یا "عملیاتی" با وزن، ارتفاع، برد و زمان پروازی هم تقسیم‌بندی کرد. بدین ترتیب پهپادهای تا ۲۰ کیلو گرم وزن جزو رده سبک، ۲۰ تا ۱۵۰ کیلو جزو رده نیمه سنگین و ۱۵۰ تا ۶۰۰ کیلو جزو رده سنگین و بالای ۶۰۰ کیلو وزن جزو رده فوق سنگین محسوب می‌شوند.
عکس: Liz Wolter/US Navy/picture alliance
Northrop Grumman X-47
از سری "B" این پهپاد رادار گریز در سال ۲۰۱۱ رونمایی شد و در اختیار نیروی دریایی آمریکا قرار گرفت. این پهپاد بیش از ۱۱ متر طول، با بال‌های باز نزدیک به ۱۹ متر عرض و بیش از سه متر ارتفاع دارد. این پهپاد تا ارتفاع ۱۲ هزار و ۱۹۲ متری و شعاع ۲ هزار و ۷۷۰ کیلومتر پرواز می‌کند، می‌تواند در آسمان بصورت خودکار سوخت‌گیری کند و قابلیت حمل ۲ هزار ۴۵ کیلوگرم سلاح را دارد.
عکس: AP Photo/picture alliance
CH-5
سری پنجم پهپادهای چینی چیزی کمتر از رقیب آمریکایی " MQ-9-Reaper" ندارند. این پهپاد ۶ هزار و ۵۰۰ کیلومتر برد دارد، می‌تواند ۶۰ ساعت در آسمان بماند و مسلح به ۲۴ راکت است و تا یک هزار کیلوگرم می‌تواند مهمات حمل کند. تولید سری دیگری از این پهپادها با توانایی ماندن ۱۲۰ ساعت در آسمان و افزایش برد آن به ۱۰ هزار کیلومتر در برنامه قرار دارد.
عکس: Shan He/dpa/picture alliance
General Atomics MQ-1
این پهپاد که پیشتر با نام "RQ1" شناخته می‌شد از سال ۱۹۹۵ تا سال ۲۰۱۸ مهمترین پهپاد شناسایی و بعدا عملیاتی ارتش آمریکا بود. در کشورهای افغانستان، پاکستان، بوسنی، لیبی، یمن و سوریه از آن صدها بار برای حملات نظامی هدفمند استفاده شده است. ۳۶۰ فروند از این پهپاد به نیروی هوایی آمریکا تحویل داده شد که آخرین آن در سال ۲۰۱۱ بود.
عکس: picture-alliance/dpa/T. Lopez
General Atomics MQ-9
از این پهپاد برای حمله به کاروان قاسم سلیمانی در عراق استفاده شد. " MQ-9" از سال ۲۰۰۷ به خدمت ارتش آمریکا درآمد و سری "بی" آن در روز ۲۰ مارس سال ۲۰۲۰ آزمایش شد. این پهپاد می‌تواند تا ۲۷ ساعت در آسمان بماند و توانایی حمل ۱۳۶۱ کیلو مهمات دارد. تا سال ۲۰۱۹ به نیروی هوایی آمریکا ۲۶۹ فروند تحویل داده شده است.
عکس: Reuters/J. Smith
RQ-4 Global Hawk
کمپانی "نورثروپ گرومن" سازنده سری پهباد‌های "RQ" است. این پهپاد "شناسایی" است که ۴۶ فروند آن در اختیار نیروی هوایی و دریایی آمریکا قرار گرفته است. این پهپاد می‌تواند تا ۴۰ ساعت در ارتفاع ۲۰ کیلومتری پرواز و اطلاعات جمه‌آوری و مخابره کند.
عکس: Imago/US Air Force
Heron
پهپاد شناسایی هرون اسرائیلی در اختیار ارتش‌های آلمان، هند، استرالیا، فرانسه، برزیل ترکیه، کانادا، آمریکا و ویتنام قرار گرفته است. از این پهپاد در عملیات‌هایی با فاصله طولانی استفاده می‌شود، چرا که توانایی سی ساعت پرواز در ارتفاعی حدود ۱۰ کیلومتر را داراست.
عکس: Imago Images/StockTrek Images/O. Zidon
IAI Harop
صنایع هوا- فضای اسرائیل نیز با پهپاد انتحاری هاروپ در زمره پهپادهای مهم جهان جای گرفته است. هاروپ با یک هزار کیلومتر برد، ۶ ساعت پرواز و قابلیت حمل ۲۳ کیلو مواد منفجره را دارد و سامانه‌های ضد هوایی توانایی رهگیری و ردگیری آن را ندارند.
عکس: Getty Images/AFP/E. Piermont
Northrop Grumman MQ-8
یک بالگرد بدون سرنشین ساخت ایالات متحده آمریکا با قابلیت نشست و برخاست عمودی و توانائی اجرای عملیات از عرشه هر واحد شناور می‌باشد. سری "بی" این بالگرد به موشک‌های ضد تانک و هوا به زمین مجهز شده است. تا کنون ۳۰ فروند از این هلی‌کوپترهای بدون سرنشین تحویل ارتش آمریکا شدهاند.
عکس: US Navy/picture alliance
Bayraktar TB2
ترکیه در سال‌های اخیر به یک قدرت پهپادی تبدیل شده است. شرکت "سلجوق بایراکدار"، داماد رجب طیب اردوغان رئیس جمهوری ترکیه، سازنده این پهپادها است. از این پهپاد در مناطق کردنشین، شمال سوریه و جنگ لیبی استفاده شده و در منطقه ترک‌نشین جزیره قبرس نیز مستقر شدهاند. از سال ۲۰۱۷ نزدیک به یکصد فروند از این پهپاد در اختیار ارتش ترکیه قرار گرفته است.
عکس: Murat Cetinmuhurdar/Turkish Presidency/handout/picture alliance / AA
TAI Anka
صنایع هوا – فضای ترکیه همچنین سری پهپادهای "آنکا" را نیز ساخته است که بیش از ۲۶ ساعت در هوا می‌ماند و قابلیت حمل ۲۰۰ کیلو مهمات را دارد و می‌توان آن را از طریق ماهواره نیز کنترل کرد. این پهپاد دارای ۲۰۰ کیلومتر محدوده عملیاتی است.
عکس: TAI
شاهد ۱۲۹
ایران نیز به ساختن پهپادهای متعددی دست زده است که از ابابیل، پهپادهای سری مهاجر، شاهد، شاهد ۱۲۹، سریر اس ۱۲۰، فطرس، رعد ،شاهد ۱۲۳ و کمان ۱۲ می‌توان نام برد. شاهد ۱۲۹ (عکس) از سال ۲۰۱۳ در خط تولید قرار گرفته، دارای ۲ هزار کیلومتر برد است و یک نمونه آن به چهار موشک ضد تانک سدید ۱ مجهز شده است.
عکس: Fars Agency
Lockheed Martin RQ-170
تازه در سال ۲۰۱۱ پس از سقوط یک فروند پهپاد شناسایی رادار گریز "آر کیو ۱۷۰" در خاک ایران، این پهپاد شهرت جهانی یافت. چند سال بعد جمهوری اسلامی ایران مدعی شد که موفق به مهندسی معکوس این پهپاد شده و ۵۰ دستگاه از آن را تولید کرده است.
عکس: dapd
S-70 Okhotnik-B
پس از فروپاشی اتحاد شوروی، روسیه در عرصه ساخت پهپاد از آمریکا عقب افتاد و تلاش اخیر این کشور با ارائه "سوخو ۷۰ اخوتونیک" شباهت زیادی به رقیب آمریکایی خود "RQ 170" دارد که چند سال پیش در خاک ایران سقوط کرد. این پهپاد می‌تواند ۲ تن مهمات حمل کند، سرعت آن یک هزار کیلومتر در ساعت و محدوده عملیات آن ۶ هزار کیلومتر است. از سال ۲۰۲۴ قرار است در اختیار ارتش روسیه قرار گیرد.
این پهپاد رادارگریز ساختِ کارخانهٔ داسو اویاسیون در کشور فرانسه است. این هواگرد برای نخستین بار در ۱ دسامبر ۲۰۱۲ میلادی مورد استفاده قرار گرفت و هدف آن تحقیقات بر روی تکنولوژی پهپادی است و قرار نیست مورد تولید سریالی قرار بگیرد.
