ايران در هفتهاى كه گذشت: كنفرانس بغداد، گريزگاهى براى ايران؟
۱۳۸۵ اسفند ۱۹, شنبهدر بغداد، تكاپوى تازهاى برپا است. نمايندگان پنج عضو دائمى شوراى امنيت و آلمان، اين بار مىكوشند براى كنترل اوضاع عراق، با همسايگان اين كشور، از جمله ايران و سوريه به رايزنى بنشينند. اين كه اين رايزنىها چه تاثيرى بر سرنوشت عراق بگذارد، يك نكته است. اما پرسش مهمترى كه اذهان عمومى را به خود مشغول كرده، اين است كه آيا اين كنفرانس شانسى براى آغاز تماس هاى مستقيم ميان آمريكا و ايران فراهم خواهد ساخت؟ تا يك هفته پيش، هر دو طرف تاكيد داشتند كه مذاكرهاى بر سر بحران اتمى ايران صورت نخواهد گرفت. اما اين هفته، سخنگوى وزارت خارجه آمريكا به صراحت اعلام كرد كه انجام گفت و گوهاى دوجانبه بعيد نيست.
جمهورى اسلامى ايران، به لحاظ منطقى در شرايطى نيست كه بتواند شانس فراهم آمده در بغداد را از دست بدهد. آژانس بينالمللى انرژى اتمى، اين هفته اعلام كرد نمى توان مطمئن بود كه ايران براى ساخت سلاح اتمى تلاش نمىكند. وزيران خارجه اتحاديه اروپا نيز خواستار اعمال تحريم هاى گستردهتر عليه ايران شدند. اين در شرايطى است كه گفته مى شود پنج عضو دائمى شوراى امنيت و آلمان هم بر سر قطعنامه جديد، به توافق هائى رسيده اند.
هم اكنون، نه بانك هاى خارجى حاضرند براى بازرگانان ايرانى گشايش اعتبار كنند و نه بيمه هاى بين المللى تمايلى به بيمه كردن كالاهاى صادر شده به ايران را دارند. دلارهاى نفتى ايران نيز، در بانك هاى اروپائى به يورو تبديل نمى شود تا اين كشور بتواند تعهدات خود را به سادگى بپردازد.
از سوى ديگر، به گفته وزيرى همانه وزير نفت، ايران براى بهينه سازى و گسترش تاسيسات نفتى خود، تا سال ۲۰۱۰، به ۲۰ ميليارد دلار پول نياز دارد كه تنها ۵ ميليارد دلار آن فراهم است. براى جبران اين كمبود، تنها مىتوان به سرمايه گذارى هاى خارجى اميد بست كه تا تعيين تكليف تنش اتمى، امكان تحقق آن بسيار ناچيز است.
در كنار همه اين مشكلات، اوضاع داخلى نيز چندان به سامان نيست. انتقادهاى شديد هاشمى رفسنجانى رئيس تشخيص مصلحت نظام از دولت و انتقادهاى متقابل احمدى نژاد از وى، نشان از آشكارتر شدن جبهه گيرىها دارد. در چنين شرايطى، پناهنده شدن عليرضا عسگرى معاون وزارت دفاع جمهورى اسلامى به آمريكا نيز مى تواند دردسرهاى تازه اى براى تهران بيافريند.
عليرضا عسگرى، كه در مقام معاونت وزارت دفاع اطلاعات وسيعى در زمينه فعاليت هاى تسليحاتى ايران دارد، چند هفته پيش، پس از آن كه از سوريه به تركيه سفر كرد، ناپديد شد. مقامات ايرانى مدعى شدند كه او از سوى آمريكا و اسرائيل ربوده شده است. اما اين هفته آمريكائى ها ادعا كردند كه او خود را به آمريكا رسانده، پناهنده شده و مشغول همكارى با آن ها است.
تداوم اعتراضات و تظاهرات معلمان ناراضى و دستگيرى گروهى از زنان در جريان يك تظاهرات آرام، نشانه گسترش نارضائى هاى داخلى است. اعمال تحريم هاى گسترده تر، از توانائى دولت براى تامين نيازمندى ها مى كاهد و اين نارضائى ها را گسترش مى دهد.
به گزارش ماهنامه سياسى سيسرو، يوشكا فيشر، وزير خارجه سابق آلمان، در ماه فوريه امسال از قطعى بودن حمله آمريكا به ايران خبر داد. حتى اگر اين پيش بينى درست نباشد، جامعه ايران، فشار اقتصادى بيشتر را تاب نخواهد آورد. پس، شايد كنفرانس بغداد، همانطور كه منابع غربى مى پندارند، آخرين شانس باشد.