حسن روحانی انتخابات دوازدهمین دوره ریاست جمهوری را انتخاب بین دو مسیر تعامل و آرامش یا تنش با جهان توصیف کرده بود. حدود ۵۷ درصد از رأی دهندگان با رأی دادن به او مسیر پرهیز از تنش را انتخاب کردند.
تبلیغات
وزیر کشور عبدالرضا رحمانی فضلی، بعد از ظهر شنبه، ۳۰ اردیبهشت در جمع خبرنگاران حضور یافت تا نتیجه نهایی انتخابات دوازدهمین دوره ریاست جمهوری را به طور رسمی اعلام کند.
او شمار کل آرای ریخته شده به صندوقها در سراسر کشور را اندکی بیش از ۴۱ میلیون و ۲۲۰ هزار رأی اعلام کرد. به این ترتیب میزان مشارکت در انتخابات به حدود ۷۳ درصد میرسد.
بر اساس نتایج اعلام شده، حسن روحانی با کسب اندکی بیش از ۵۷ درصد آرا پیروز این دوره از رقابتهای انتخاباتی بر سر مسند ریاست جمهوری شد.
ابراهیم رئیسی، رقیب اصلی روحانی در این رقابتها نزدیک به ۸ میلیون رأی کمتر به دست آورد و در مجموع ۳۸ و نیم درصد آرای رأی دهندگان را از آن خود کرد.
شکست آشکار رئیسی در حالی رخ داد که رهبر جمهوری اسلامی، علی خامنهای و نهادهای پرقدرت تحت نظرش، از جمله سپاه پاسداران، قوه قضائیه، صدا و سیما و شورای سیاستگذاری ائمه جمعه به طور تلویحی و آشکار از او حمایت میکردند.
نه به تنشآفرینی
حسن روحانی، به ویژه در سخنرانیهای انتخاباتی یک هفته گذشته در شهرهای مختلف، بارها از این دخالتها و سوءاستفاده از امکانات نهادهایی عمومی برای پشتیبانی از رئیسی انتقاد کرده بود.
روحانی چند روز پیش، انتخابات ریاست جمهوری ۱۳۹۶ را سرنوشتساز خوانده و گفته بود: «ملت ما در ٢٩ اردیبهشت اعلام میکنند که آیا به سال ٩٢ بر میگردیم یا به سوی ١٤٠٠ میرویم. ملت ما اعلام میکند که آیا مسیر آرامش را انتخاب میکند و یا تنش را.»
اغلب رسانههای بینالمللی نتیجه انتخابات ۲۹ اردیبهشت را همانگونه تفسیر کردهاند که رئیس دولت یازدهم به آن اشاره کرده است.
خبرگزاری آلمان مینویسد، نتیجه انتخابات ریاست جمهوری در ایران آشکار کرد که روحانی میتواند مسیر اصلاحات مورد نظر خود را برای گشودن دروازههای کشور به روی جامعه بینالمللی ادامه دهد.
افزایش حمایت از مسیر تعامل
یکی از ویژگیهای دوازدهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری مشارکت نسبتا بالای دارندگان حق رآی و دو قطبی شدن آن میان کاندیدای اصلاحطلبان و نیرویهای معتدل، در برابر جبهه مشترکی از طیفهای مختلف راستگرایان موسوم به اصولگرا است.
گشت و گذار تصویری در پای صندوقهای اخذ رای
حوزههای رایگیری در روز انتخابات ریاستجمهوری و شوراهای شهر و روستا شاهد چه صحنههای متعارف و نامتعارفی بودند؟
عکس: Mizan
بر اساس اعلام مسئولان ستاد انتخابات، ۵۶ میلیون و ۴۱۰ هزار و ۲۳۶ نفر واجد شرایط رای دادن هستند که از این تعداد یک میلیون و ۳۵۰ هزار و ۲۹۴ هزار نفر برای نخستینبار پای صندوق میروند.
عکس: Mizan
انتخابات ریاست جمهوری علاوه بر ایران در ۱۰۲ کشور و ۱۳۲ نمایندگی ایران در خارج از کشور برگزار میشود. ایرانیان مقیم نیوزیلند نخستین ایرانیان در جهان بودند که صبح جمعه به وقت محلی آرای خود را به صندوق انداختند. در مراکز اخذ رای خارج از کشور رعایت حجاب برای زنان اجباری نیست.
عکس: Irna
طبق ماده ۲۰ قانون انتخابات ریاست جمهوری، اخذ رای در داخل و خارج از ایران در طول یک روز و به مدت ۱۰ ساعت انجام میگیرد. مدت اخذ رای در صورت ضرورت قابل تمدید است. عکس از حضور ترکمنها در پای صندوق رایگیری در بجنورد.
عکس: Irna
مسئولان "تفکیک جنسیتی"، "ورودی خواهران" را در اختیار "برادران" قرار دادند.
عکس: Mehr
حسینیه ارشاد تهران، موقع رای دادن شلوغ است. برخی در حالی که به صف ایستادهاند از سرشانههای یکدیگر برای نوشتن رایهای خود استفاده میکنند.
عکس: Fars
با صندلی چرخدار بهسوی صندوق رای.
عکس: Fars
صندوقهای سیار انتخابات ریاست جمهوری و شورای شهر - گلستان
عکس: Tasnim
با کراوات و پرچم ایران در شعبه اخذ رای در ارومیه.
عکس: Mehr
امنیت شعبههای اخذ رای در شهرری توسط نیروی انتظامی تامین میشد. سیدمحمود علوی وزیر اطلاعات پس از انداختن رای خود در محل وزارت کشور در جمع خبرنگاران گفت: "تا کنون هیچگونه اتفاق ضدامنیتی نداشتیم".
عکس: Mizan
بسیاری با کودکان خود به شعبههای اخذ رای رفتند و برگهها پرشده رای را با کمک آنها به صندوق انداختند. بر اساس اعلام ادارات کل آموزش و پرورش تمامی مدارس استانهای گیلان، زنجان، کرمانشاه، اصفهان، مازندران، یزد، خوزستان، تهران، سنندج و مدارس شعب اخذ رای در استان مرکزی و خراسان رضوی به علت مشارکت گسترده فرهنگیان در امر برگزاری انتخابات و شمارش آرا روز شنبه تعطیل است.
عکس: Fars
تشکیل صفهای طولانی در مراکز اخذ رای کرج.
عکس: Ilna
موبد زرتشتی در صف اخذ رای. اسامی و کد نامزدهای انتخابات ریاست جمهوری به این شرح بود: مصطفی آقامیرسلیم کد نامزد۳۳. حسن روحانی کد نامزد ۵۵. ابراهیم رئیسی کد نامزد ۶۶. مصطفی هاشمی طبا کد نامزد ۸۸.
عکس: Fars
صف اخذ رای در مقابل سرکنسولگری ایران در فرانکفورت آلمان.
عکس: Mizan
عکس از اخذ رای الکترونیکی انتخابات ریاست جمهوری و شورای شهر در آمل. فرهاد تجری سخنگوی هیات نظارت بر انتخابات اسلامی شهر و روستا گفت: «کندی روند رایگیری الکترونیکی از معایب این دوره است چراکه آموزشهای لازم به مردم داده نشده است.»
عکس: Mizan
عروس و داماد در پای صندوق اخذ رای.
عکس: Irna
حضور چشمگیر زنان در پای صندوقهای رایگیری.
عکس: Ilna
اخذ رای در بیمارستان.
عکس: Mehr
"KEEP CALM I´M QUEEN". اخذ رای تا ساعت ۲۰ به وقت ایران تمدید شد.
عکس: Fars
عکس 181 | 18
ویژگی مهمتر این است که حسن روحانی در این رقابتها بیش از ۲۳ میلیون و ۵۴۹ هزار رأی به دست آورد که نزدیک به ۵ میلیون رأی و حدود شش درصد بیشتر از انتخابات سال ۹۲ است.
روحانی که چهار سال پیش با کسب اندکی کمتر از ۵۱ درصد آرا به ریاست دولت یازدهم رسید، هفته گذشته در یکی از سخنرانیهای انتخاباتی خود تاکید کرده بود که تحقق برخی از وعدههایش با این میزان رأی کار سادهای نیست.
چهار سال آینده مشخص خواهد کرد که روحانی با افزایش پشتیبانی مردمی تا چه حد قادر خواهد بود وعدههای محقق نشده خود در انتخابات سال ۹۲ را، از جمله درباره آزادیهای سیاسی و حقوق شهروندی عملی کند.
مشارکت بالا به رغم سرخوردگیها
امید نوریپور، سیاستمدار ایرانیتبار حزب سبزهای آلمان، انتخاب مجدد حسن روحانی را پیامی برای ادامه سیاست گفتوگو و تعامل بینالمللی ارزیابی کرده و میگوید رأی دهندگان "به رغم سرخوردگی از انتخابات گذشته" بار دیگر شهامت به خرج داده و امیدواری نشان دادند و اکنون بر عهده روحانی است که اصلاحات سیاسی در داخل کشور را به پیش برد.
به گزارش خبرگزاری رویترز، پیروزی روحانی خیال فعالان اقتصادی آلمان را نیز تا حدودی آسوده کرد و امید به گسترش روابط تجاری دو کشور را افزایش داد.
دیتر کمپف، رئیس اتحادیه صنایع آلمان، نتیجه انتخابات ایران را تائید آشکار جهتگیری گشایش سیاسی و اقتصادی ارزیابی کرده و میافزاید، این نتیجه میتواند به جذب سرمایهگذاری بیشتر و تقویت اقتصاد این کشور منجر شود.
فولکر ترییر، رئیس تجارت خارجی اتاق صنایع و بازرگانی آلمان به تازگی با اشاره به نگرانیهای فعالان اقتصادی این کشور درباره نتیجه انتخابات ۲۹ شهریور گفته بود، ایران از قابلیت رشد اقتصادی خوبی برخوردار است و اگر ضمانتی وجود داشته باشد که بتوان این ظرفیت را در کوتاه و میان مدت افزایش داد، ادامه ریاست جمهوری حسن روحانی است.
پدیدهها و عجایب انتخابات ۹۶
تبلیغات انتخاباتی در ایران به مرور زمان از بسترهای ارزشی و نسخههای رسمی فاصله گرفته و کارزارها و شعارها زمینیتر و عرفیتر شدهاند.
عکس: Fararu
تبلیغات انتخاباتی در ایران به مرور زمان از بسترهای رسمی یا "ارزشی" فاصله گرفتهاند. کارزارها و شعارهای نامزدهای انتخابات ۹۶ را میتوان نقطه عطفی در شکسته شدن کلیشههای معمول سیاسی دانست.
عکس: Fararu
تبلیغات ادوار نخست انتخابات ریاست جمهوری به پوسترهایی سیاه و سفید با ادبیات مذهبی و ایدئولوژیک محدود بود. مثلا ابوالحسن بنیصدر مبشر اقتصاد توحیدی و علی خامنهای، مرد محراب و جبهه معرفی میشدند. از دوره چهارم به بعد، دولتها القابی عرفی چون سازندگی، اصلاحات، مهرورزی یا تدبیر و امید گرفتند. ابراهیم رئیسی نام دولت احتمالی خود را دولت کار و کرامت گذاشته است.
عکس: Fararu
با رشد وسایل ارتباط جمعی و به موازات مشارکت مستقیم شهروندان در خبررسانی، تبلیغات انتخابات مجلس، شوراهای شهر و روستا و ریاست جمهوری از جنبه خشک و "انقلابی" فاصله گرفته و در فرم و محتوا دگرگون شده است. شعارها زمینی، غلوآمیز و "پوپولیستی" شدهاند.
عکس: Fararu
دیده شدن: پدیده انتخابات دوازدهم از روز ثبتنامها بروز کرد. هجوم و نامنویسی مردم عادی؛ نه برای نیل به دومین مقام سیاسی بلکه برای دیده شدن و به حساب آمدن. از میان ۱۶۳۶ نفر، شش داوطلب از فیلتر شورای نگهبان عبور کردند.
عکس: Fars
جنگ دو دستار: نام و کنیه و رنگ عمامه دو رقیب اصلی انتخابات ۹۶ دستمایه تبلیغات و شعارهاست. حامیان رئیسی او را "ابراهیم زمان" و "سید مظلوم" میخوانند و خبرهای مربوط به این دو با عباراتی چون رویارویی"شیخ و سید" تیتر میخورند. شعار برخی هواداران رئیسی: «ابراهیم بت شکن، بت بزرگ رو بشکن»
عکس: Fars
همسران در برابر همسران: ابراهیم رئیسی در بخشی از فیلم تبلیغاتی خود همسرش را معرفی کرد تا اصولگراها روی عضویت جمیله علمالهدی در هیات علمی دانشگاه بهشتی سرمایهگذاری کنند و استادیاری دانشگاه و تالیفات او را امتیازی در برابر خانهدار بودن همسر روحانی بخوانند. همسر رئیسی در همایشهای مربوط به شوهرش نیز سخنرانی کرد و از جمله در همدان، حق برابری جنسیتی برای زنان را به معنای پرداخت حق نفقه آنها دانست.
عکس: Mehr
حرفهای جمیله علمالهدی پاسخی بود به روحانی که گفت برخی میخواهند در پیادهروها هم بین زن و مرد دیوار بکشند. حسین شریعتمداری در کیهان نوشت کسی چنین ادعایی را میکند که همسران رقیبانش استاد دانشگاه هستند اما همسر خودش خانهدار است.» صاحبه عربی فعالیت سیاسی ندارد. دیپلمه است و به گفته اطرافیانش در مسائل خیریه و نیکوکاری فعالیت میکند.
عکس: ISNA
زنان و جوانان: روحانی در ورزشگاه شیرودی از جناح رقیب پرسید: «حاضرید حرفهایی را که در جلسات خصوصی در باره اشتغال زنان میزنید به زبان بیاورید؟» تمرکز رئیسی روی کرامت زنان و حقوق اسلامی آنهاست. هر دو کاندیدا وعده کردهاند در کابینهشان وزیر زن داشته باشند. وزیر ورزش وعده کرده که دولت بعدی روحانی فرصت حضور زنان در ورزشگاهها را فراهم کند.
عکس: ILNA
جلوههای ویژه: کاندیدای موتلفه در مناظرهها به تدریج تهاجمیتر شد اما ظاهر متفاوتش بیشتر مورد توجه بود. اگر کاپشن محمود احمدینژاد به یک آرم داخلی و جهانی مبدل شد، کت مصطفی میرسلیم، لباس سیاستمداران هندی و پاکستانی را تداعی میکرد. مصطفی میرسلیم روز ثبتنام با کلاه ایمنی و لباس کار به وزارت کشور رفت و در اولین نشست مطبوعاتی خودش نیز پیامی به زبان فرانسه فرستاد.
عکس: mizanonline.ir
کنسرت زنده در مشهد: ورود سلبریتیها به کارزار حمایت از این یا آن کاندیدا. اکثر هنرمندان، ورزشکاران و نویسندگان از کاندیداتوری روحانی حمایت کردند. بخشی با بیانیه و برخی در همایشها و میتینگهای انتخاباتی. سالار عقیلی در همایش مشهد آواز خواند. اجرای موسیقی با پیامی ویژه در شهری که کنسرت در آن ممنوع و مذموم اعلام شده بود.
عکس: aftabnews.ir
موسیقی زیرزمینی: کمتر چهره شناختهشده هنری یا اجتماعی از رئیسی حمایت کرده و برای همین پشتیبانی امیر تتلو، خواننده جنجالی از او خبرساز شد. تتلو گفت انتخابش قالیباف بود اما «با اینکه همه چیزم و حتى پیج اینستامو از دست دادم، هنوزم به نظر ایشون احترام میذارم و راى بنده با وجود نداشتن اطلاعات کافى جناب آقاى رئیسى هستند.» تتلو نوشته که در نهایت نوکر منتخب مردم خواهد بود.
عکس: etemaadonline.ir
پاسخگویی مردمی: واکنش طرفداران رئیسی به انتقاد روحانی از جمع کردن مردم با اتوبوس و نهار دادن در پادگانها. روحانی در مناظره سوم نیز به رئیسی گفته بود اگر نبات و پارچه سبز میخواهید برای روستاییان بفرستید بگذارید برای بعد انتخابات.
عکس: Fars
ناکامی سه باره: آرای قالیباف پس از آن که روحانی به تلاش او برای "لوله کردن" دانشجویان اشاره کرد، ریزشی جدی داشت و او از رقابتها کنار کشید. اصولگراها اقدام قالیباف را عملی انقلابی خواندند اما حسامالدین آشنا، مشاور روحانی نوشت: «شمع ريختهای نذر امام زادهای شد. آبروی رفتهای فدای آيندهای مبهم شد ولی معادلهای چندمجهولی حل شد. عمل انقلابی يعنی يا معاون اولی يا نايب توليتی».
عکس: SHAFAF
دور زدن ممنوعیتها: انتشار نام و تصویر خاتمی و یاد کردن از موسوی و رهنورد و کروبی در رسانههای رسمی قدغن است اما میتینگهای انتخاباتی روحانی در ورزشگاه شیرودی و آزادی، فرصتی برای طرح شعار رفع حصر، آزادی زندانیان سیاسی و حمایت از خاتمی بود. با این همه حتی رسانههای اصلاحطلب در پوشش خبری این میتینگها تصاویر افراد یاد شده را محو کردند.
عکس: ILNA
تقدیر فرهنگی: ربنای شجریان و سرود ای ایران، در بحبوحه رقابتهای انتخاباتی به عنوان میراث ملی ثبت شدند. همایون شجریان در اینستاگرام نوشت افرادی با روش خودجوش میکوشند من و پدرم را به اعلام موضع وادار کنند اما اجازه بدهید موضع من بماند برای خودم: «هرچند که مردم صلاح خود را بهتر میدانند زیرا این روزها و آن روزها هر آنچه که باید میدیدند و میشنیدند را دیده و شنیدهاند و بر همان اساس تصمیم میگیرند.»
عکس: picture alliance/dpa/UPI Photo
تیغ و تبلیغ: روحانی در میتینگهایش با صراحتی غافلگیرکننده به کاسبان تحریم تاخته و از سپاه و بسیج خواسته که در انتخابات دخالت نکنند. او در آخرین سخنرانی در اردبیل به دستگیری عوامل پاره کردن عکسهایش در استانهای مختلف اشاره کرد و گفت: «دو چیز میخواهم بگویم. این چاقوکشهایی که فرستادید عکس را پاره کنند، چرا نرخ را بالا بردید آخر یک ساعت عکس پاره کردن یک میلیون تومان؟»