به موازات مذاکرات احیای برجام در وین مذاکراتی نیز میان ایران و سازمان بین‌المللی انرژی اتمی جریان داشته که رفع ابهام درباره برخی سایت‌های اعلام نشده و برنامه‌ریزی برای انتقال اورانیوم غنی‌شده فراتر از حد مجاز در توافق هسته‌ای مهم‌ترین محورهای آن هستند.

به گزارش خبرگزاری ایسنا، محمد اسلامی، رئیس سازمان انرژی اتمی روز چهارشنبه، ۱۷ فروردین در یک نشست خبری اعلام کرد ابهام‌ها در مورد یک مکان مورد نظر آژانس رفع شده و مذاکره درباره سه مکان دیگر در جریان است.

بازرسان آژانس پیشتر در چهار مرکز اعلام نشده جمهوری اسلامی مواد رادیواکتیو یافته‌اند و خواستار توضیح درباره منشاء این مواد شده‌اند.

احتمال سفر نمایندگان آژانس به تهران

اسلامی در جمع خبرنگاران گفت ایران برای رفع ابهام‌های آژانس ۲۹ اسفند ۱۴۰۰ اسنادی را برای این نهاد فرستاده که بررسی شده‌اند و احتمالا نمایندگان آژانس باید برای جمع‌بندی نهایی به تهران سفر کنند.

رافائل گروسی، مدیرکل آژانس در سفر ۱۴ اسفند خود به تهران درباره رفع ابهام‌های موجود در فعالیت‌های هسته‌ای جمهوری اسلامی، از جمله در مورد مراکز از پیش اعلام نشده طی یک برنامه سه ماهه با مسئولان ایرانی به توافق رسید.

دویچه وله فارسی را در اینستاگرام دنبال کنید

در بیانیه‌ای که پس از این سفر منتشر شد اعلام شده که ایران تعهد کرده تا پایان سال گذشته خورشیدی پاسخ پرسش‌های آژانس درباره مکان‌های اعلام نشده را همراه با اسناد مربوط به آن ارائه کند.

رئیس سازمان انرژی اتمی ایران ظاهرا با توجه به توافق‌های انجام شده ابراز امیدواری کرده اسنادی که برای رفع ابهام‌ها به آژانس ارائه شده تا خرداد ماه بررسی شوند.

توقف اجرای تعهدها مطابق توافق هسته‌ای

جمهوری اسلامی اردیبهشت ۹۸ و با آغاز نخستین سالروز خروج ایالات متحده از توافق هسته‌ای در چند مرحله اجرای تعهدات خود مطابق برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) را متوقف کرد.

این اقدام به افزایش غلظت اورانیوم غنی‌شده در ایران و حجم ذخایر آن، فراتر از حد تعیین شده در برجام منجر شد که در صورت نهایی شدن توافق وین باید برای آن فکری شود.

مطابق توافق هسته‌ای، جمهوری اسلامی متعهد شده غنای اورانیوم را زیر چهار درصد نگه دارد. این توافق همچنین مقرر کرده که ذخیره اورانیوم غنی شده در ایران نباید از ۲۰۲ کیلوگرم فراتر رود.

آژانس در تازه‌ترین گزارش فصلی خود که اسفند ماه منتشر شد اعلام کرد جمهوری اسلامی به غنی‌سازی اورانیوم فراتر از حدود تعیین شده در توافق هسته‌ای ادامه داده است.

بر پایه این گزارش در زمان انتشار آن میزان ذخیره اورانیوم با غنای ۲۰ درصد در ایران به حدود ۱۸۲ کیلوگرم و اورانیوم با غنای ۶۰ درصد به اندکی بیش از ۳۳ کیلوگرم رسیده است.

در مذاکرات وین ایران پذیرفته در صورت رسیدن به توافق نهایی اورانیوم بالاتر از ۵ درصد غنی شده خود را رقیق کرده و مازاد ذخایر خود را به خارج منتقل کند.

نگهداری بخشی از اورانیوم ۶۰ درصد غنی شده

برخی منابع، از جمله خبرگزاری‌های بلومبرگ و رویترز در روزهای پایانی اسفند ماه با استناد به یک گزارش محرمانه آژانس اعلام کردند ایران بخشی از اورانیوم ۶۰ درصد غنی شده خود را که ظاهرا بیش از دو کیلوگرم می‌شود به گونه‌ای تغییر شکل داده که امکان رقیق کردن یا انتقال آن به خارج وجود ندارد.

محمد اسلامی روز چهارشنبه در جمع خبرنگاران تائید کرد ایران حدود دو و نیم کیلو اورانیوم غنی شده به غلظت ۶۰ درصد را "به عنوان تارگت تبدیل کرده" و هدف از این کار را ایجاد "ظرفیتی برای تولید رادیو دارو" خواند.

آژانس تاکنون به طور رسمی این اقدام ایران را تائید نکرده اما ظاهرا انتقال ذخیره مازاد اورانیوم غنی شده به خارج در صورت نهایی شدن توافق وین با همکاری شرکت روس‌اتم صورت می‌گیرد که مذاکرات آن در حال انجام است.

رئیس سازمان انرژی اتمی ایران در این مورد گفته است: «این مذاکرات نوعی آماده‌سازی است چون طبق توافق باید ترتیبات و هماهنگی برای مبادله مواد را انجام دهیم و مذاکرات با روس‌اتم بیشتر فنی است و درباره مقدار و چگونگی ‌حمل‌ مواد و ما به ازایی که باید دریافت کنیم، است.»

ظاهرا قرار است ایران در ازای بخشی از اورانیومی که به خارج منتقل می‌کند اورانیوم طبیعی دریافت کند. جزئیات این کار وابسته به نهایی شدن توافق برای احیای برجام است که در حال حاضر مذاکرات در مورد آن دچار وقفه شده است.

اتهام نمایندگان اصولگرا به مذاکره‌کنندگان اصولگرا

در حالی که از زمان تشکیل دولت اصولگرای ابراهیم رئیسی ادامه مذاکرات وین توسط تیم جدید انجام می‌شود، شماری از اصولگرایان تندروی مجلس شورای اسلامی مذاکره‌کنندگان را به عدم رعایت "خطوط قرمز ترسیم‌‌‌شده نظام" متهم می‌کنند.

به کانال دویچه وله فارسی در تلگرام بپیوندید

محمود نبویان، نماینده اصولگرای تهران در مجلس یکی از فعال‌ترین منتقدان مذاکره‌کنندگان دولت رئیسی به شمار می‌رود که ادعا می‌کند در پیش‌نویس متن نهایی توافق وین هیچ یک از خطوط قرمزی که رهبر جمهوری اسلامی، علی خامنه‌ای تعیین کرده رعایت نشده است.

نبویان در یادداشتی که به تازگی منتشر کرد درباره رعایت نشدن این خطوط از جمله نوشت: «آمریکا تعهد و تضمین نداده است که تحریم‌های رفع‌‌‌شده را دوباره وضع نکند، بلکه آمریکا در این توافق مجاز است ملت ایران را تحریم مجدد کند.»

این نماینده اصولگرای مجلس اکنون در نامه‌ای خطاب به ایراهیم رئیسی خواستار "اخذ تضمین‌های محکم‌تر از طرف‌های غربی در مذاکرات وین" شده است.

سایت خبری انتخاب، ۱۶ فروردین از قول احمدحسین فلاحی، نماینده همدان که مشغول جمع‌آوری امضاء برای نامه نبویان به رئیسی است نوشت تا کنون ۱۹۰ نماینده مجلس این نامه را امضاء کرده‌اند.