ایران از آمادگی عربستان برای گفتوگو میان دو کشور خبر داد
۱۴۰۱ آذر ۳۰, چهارشنبه
وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی میگوید که عربستان برای ادامه گفتوگو با ایران اعلام آمادگی کرده است. قرار بود دور ششم مذاکرات میان ایران و عربستان مردادماه برگزار شود اما این مذاکرات تا کنون انجام نشده است.
تبلیغات
حسین امیرعبداللهیان، وزیر امور خارجه در دولت ابراهیم رئیسی، روز چهارشنبه ۳۰ آذرماه در توییتی به زبان عربی نوشت که در کنفرانس بغداد ۲ در اردن، ''وزیر امور خارجه عربستان از آمادگی کشورش برای ادامه گفتوگو با ایران'' خبر داده است.
او افزوده که علاوه بر وزیر امور خارجه عربستان، همچنین با دیگر همتایان خود از عمان، قطر، عراق و کویت نیز دیدار و گفتوگو کرده است.
این دومین اظهارنظر رسمی امیرعبداللهیان درباره بازسازی روابط تهران و ریاض در روزهای اخیر است.
او روز دوشنبه ۲۸ آذرماه نیز گفته بود که ایران آماده است تا روابط این کشور با عربستان ''به حالت عادی'' بازگردد.
امیرعبداللهیان همچنین از ادامه گفتوگو میان دو کشور خبر داده و در عین حال گفته بود: «این طرف سعودی است که باید تصمیم بگیرد که چگونه رویکرد سازندهای را در برابر ایران دنبال کند.»
مناسبات دیپلماتیک ایران و عربستان شش سال قبل و پس از حمله به سفارت و کنسولگری عربستان در تهران و مشهد، قطع شد. این حمله در واکنش به اعدام شیخ نِمر باقر النمر، روحانی شیعه توسط حکومت عربستان سعودی صورت گرفت.
مذاکرات رو در رو میان هیاتهایی از ایران و عربستان از بهار ۱۴۰۰ در بغداد آغاز شد. عراق که مناسبات حسنهای با عربستان و ایران دارد نقش میانجی را در گفتگوهای بین این دو کشور متخاصم منطقه بازی کرده است.
قرار بود دور ششم مذاکرات میان دو کشور اوایل مرداد برگزار شود اما آنگونه که برخی از گزارشها و منابع دیپلماتیک میگویند، این دور از مذاکرات ابتدا به دلیل بالا گرفتن تنشهای سیاسی در عراق و سپس به خاطر آغاز اعتراضهای گسترده ضدحکومتی در ایران به تعویق افتاد و هنوز برگزار نشده است.
ایران و عربستان از ابتدای استقرار جمهوری اسلامی در ایران پیوسته در حال کشمکش بر سر هژمونی منطقهای در جهان اسلام و نیز منازعات نیابتی در کشورهای عربی بودهاند. کم و کیف برگزاری حج و پرونده هستهای ایران نیز از موارد مناقشهانگیز در مناسبات دو کشور بوده است که گاه و بیگاه به تنش یا قطع رابطه کشیده است.
روابط تهران و ریاض در سالهای اخیر نیز تحولات پرشتابی به خود دیده است. از جمله مهمترین آنها، سفر بنیامین نتانیاهو، نخستوزیر وقت اسرائیل به ریاض بود. نتانیاهو آذرماه سال ۱۳۹۹ به همراه یوسی کوهن، رئیس سازمان موساد به عربستان رفت و با شماری از مقامات عالیرتبه این کشور دیدار و گفتوگو کرد.
برخی از کارشناسان این سفر را یکی از مهمترین گامها برای عادیسازی روابط اسرائیل با کشورهای عربی در منطقه و همچنین شکلگیری نوعی ''ائتلاف'' علیه جمهوری اسلامی دانستند.
از آن زمان گزارشهایی در خصوص پیامها و تلاشهای پنهانی ایران برای بازسازی روابط با عربستان و جلوگیری از شکلگیری این ائتلاف منتشر شده است. مقامهای ایران اما این گزارشها را رد میکنند.
عربستان همچنین در مورد پروندههای متفاوتی مانند احیای برجام و سیاستهای تهران در یمن و کشورهای منطقه نیز خواهان انعطاف و تجدیدنظرهایی در رویکردهای جمهوری اسلامی است.
اتهامهای ایران علیه عربستان درباره اعتراضها
در پی جانباختن مهسا امینی و آغاز اعتراضهای ضدحکومتی در ایران، فصل جدیدی از تنش میان تهران و ریاض گشوده شد. جمهوری اسلامی تاکنون بارها کشورهای خارجی از جمله عربستان سعودی را به تحریک معترضان متهم کرده است.
در نمونهای از این موارد، اسماعیل خطیب، وزیر اطلاعات در دولت ابراهیم رئیسی، میانههای آبانماه گذشته در گفتوگویی با پایگاه اطلاعرسانی دفتر رهبر جمهوری اسلامی با هشدار به دولت عربستان سعودی گفت که "صبر راهبردی" جمهوری اسلامی در مقابل ریاض تا ابد ادامه پیدا نمیکند.
همزمان با اعتراضهای گسترده در ایران، روزنامه آمریکایی وال استریت ژورنال روز سهشنبه ۱۰ آبان در گزارشی از احتمال حمله ''قریبالوقوع'' ایران به عربستان خبر داد.
این گزارش، هدف از برنامهریزی ایران برای حمله به عربستان را "منحرف کردن اعتراضات" دانست.
این روزنامه آمریکایی همچنین به نقل از منابع اطلاعاتی عربستان سعودی افزود که در واکنش به این حملات احتمالی، عربستان، آمریکا و چند کشور همسایه دیگر سطح آمادهباش را برای نیروهای خود در منطقه افزایش دادهاند.
ایران همچنین از اواخر سپتامبر بارها با موشک و پهپاد به اربیل و سلیمانیه در اقلیم کردستان عراق حمله کرده است.
روایت تصویری تنش سیاسی میان عربستان و ایران
اعدام نمر النمر به تیرگی مناسبات دو کشور ایران و عربستان دامن زد. رویدادی با پیامدهای گسترده برای منطقه و جهان.
عکس: picture alliance/dpa/Y. Arhab
شیخ نمر باقر النمر رهبر شیعیان معترض عربستان
نمر النمر یکی از رهبران سرشناس شیعی مذهب عربستان سعودی و از مخالفان خانواده سلطنتی در منطقه قطیف در استان شرقی عربستان سعودی بود. نمر النمر پیش از دستگیری خواستار خودمختاری منطقه قطیف در شرق عربستان شده بود. اکثر ساکنان قطیف که از مناطق نفتی مهم کشور به شمار میرود، شیعه هستند.
عکس: Reuters/K. Abdullah
دستگیری نمر النمر
نمر النمر در تابستان سال ۲۰۱۲ در العوامیه، شهر مجاور قطیف دستگیر شد. پلیس عربستان میگوید وی در زمان بازداشت، در اتومبیل خود، اسلحه داشته و در صدد فرار بوده است. هواداران النمر این اتهامات را رد میکنند. شیخ نمر النمر در جریان دستگیری مورد اصابت گلوله پلیس قرار گرفت و زخمی شد. تصویر شیخ نمر النمر پس از دستگیری در سال ۲۰۱۲ در عربستان سعودی.
عکس: AFP/GettyImages
وزارت کشورعربستان: شیخ نمر النمر اعدام شد
وزارت کشور عربستان سعودی در تلویزیون این کشور اعلام کرد که "۴۷ تروریست" اعدام شدهاند. نام شیخ نمر النمر، روحانی شیعه نیز در میان اعدامشدگان بود. عربستان سعودی یکی از پنج کشوری است که بیشترین اعدامها را اعمال میکند.
عکس: picture-alliance/AP Photo/J. Gambrell
معترضان سفارت عربستان در تهران را به آتش کشیدند
معترضان به اعدام شیخ نمر النمر، روحانی شیعه، سفارت عربستان در تهران را به آتش کشیدند و دست به تخریب آن زدند. کنسولگری عربستان در مشهد نیز مورد حمله واقع شد. مأموران انتظامی موفق شدند به تجمع معترضان خشمگین در مقابل سفارت عربستان در تهران پایان دهند.
عکس: Isna
تظاهرات در برابر کنسولگری عربستان در مشهد
به رغم آنکه مقامات مسئول پس از تجمعات پرخشونت روز شنبه (۱۲ دی) هر گونه تجمع مقابل نمایندگیهای سیاسی عربستان را ممنوع اعلام کرده بودند، تجمع معترضان به اعدام شیخ النمر روز یکشنبه ادامه یافت. عصر یکشنبه عدهای در مشهد در برابر کنسولگری عربستان تجمع کردند. عکسهای منتشر شده نشاندهنده استفاده از ماشین آبپاش برای متفرق کردن جمعیت است.
عکس: fararu.com
تظاهرات در بحرین
اعدام شیخ نمر با اعتراض شدید شیعیان بحرین روبرو شد. آنها با راه پیماییهایی مخالفت خود را با این اقدام عربستان سعودی اعلام کردند. بحرین یک روز بعد از قطع روابط عربستان سعودی با ایران مناسبات دیپلماتیک خود با جمهوری اسلامی ایران را قطع کرد.
عکس: picture-alliance/dpa/A.Fardan
ایران کاردار عربستان سعودی در تهران را احضار کرد
دولت ایران کاردار عربستان سعودی در تهران را به وزارت امور خارجه احضار و به اعدام شیخ النمر اعتراض کرد. پیشتر سخنگوی وزارت خارجه ایران گفته بود، عربستان برای سیاستهای خود "تاوانی سخت" خواهد پرداخت.
عکس: picture-alliance/AP Photo
آیتالله خامنهای: "دست انتقام الهی گریبان سیاستمداران سعودی را خواهد گرفت"
آیتالله خامنهای با "ناحق" خواندن اعدام شیخ نمر هشدار داد: «دست انتقام الهی گریبان سیاستمداران سعودی را خواهد گرفت». دبیرکل سازمان ملل، اتحادیه اروپا، آمریکا و چهرههای سرشناس عراق نیز به این رویداد واکنش نشان دادند. بانکی مون، دبیر کل سازمان ملل متحد، گفت اعدام شیخ نمر در عربستان سعودی وی را "عمیقا نگران" کرده است.
عکس: Leader.ir
پیامدهای اعدام شیخ نمر به فوتبال ایران و عربستان هم رسید
مهدی تاج، رئیس سازمان لیگ ایران میگوید شکایتی علیه فوتبال عربستان برای ارسال به کنفدراسیون فوتبال آسیا تنظیم شده است. باشگاههای عربستان حاضر در لیگ قهرمانان آسیا ظاهرا ترجیح میدهند در زمینی بیطرف با حریفان ایرانی بازی کنند.
عکس: farsnews.com
عربستان روابط دیپلماتیک خود را با ایران قطع کرد
عادل الجبیر، وزیر امور خارجه عربستان یک روز پس از حمله گروهی از شهروندانی ایرانی به سفارت عربستان سعودی در تهران و تخریب و به آتشکشیدن آن، اعلام کرد که این کشور روابط دیپلماتیک خود با ایران را قطع کرده و از اعضای سفارت ایران در ریاض خواسته تا ۴۸ ساعت آینده خاک عربستان را ترک کنند.
عکس: picture-alliance/dpa/K. Elfiqi
عربستان قصد دارد برادر زاده نمر النمر را نیز اعدام کند
علی النمر، برادر زاده نمر النمر نیز به اعدام محکوم شده است. او ۱۷ ساله بود که در عربستان سعودی دستگیر شد.علی النمر در دادگاه شریعت اسلامی عربستان از جمله به جرم عضویت در یک سازمان تروریستی و پرتاب کوکتل مولوتوف به سوی ماموران پلیس عربستان به اعدام محکوم شده است. از علی النمر اعترافاتی به چاپ رسیده. خانواده او بر این نظرند که این اعترافها زیر شکنجه از متهم گرفته شده است.
عکس: Facebook/Save Ali-Al Nimr
بحرین و سودان مناسبات دیپلماتیک خود را با جمهوری اسلامی ایران قطع کردند
بحرین و سودان نیز به تبعیت از عربستان سعودی مناسبات دیپلماتیک خود را با جمهوری اسلامی ایران قطع کردند. بحرین که همجوار عربستان سعودی است متحد نزدیک این کشور به حساب میآید. حمد بن عیسی آل خلیفه، پادشاه بحرین
عکس: dapd
یورش به سفارتخانهها، تکرار یک تجربه خطا
جمشید فاروقی، رئیس بخش فارسی دویچه وله، در تفسیری با عنوان یورش به سفارتخانهها، تکرار یک تجربه خطا نوشت نیروهای اصولگرا در ایران "به جای جلب توجه اذهان بینالمللی به نقض آشکار حقوق بشر در عربستان و تلاش برای ایجاد موج مخالفت با سیاستهای تحریکآمیز عربستان در منطقه، همان خطای تجربه شده پیشین را تکرار کردند: یورش به سفارتخانه عربستان در تهران و کنسولگری این کشور در مشهد."
عکس: Mehr
آمریکا ایران و عربستان را به تنشزدایی فراخواند
جان کربی، سخنگوی وزارت امور خارجه آمریکا دولت آمریکا، با بالا گرفتن تنشهای سیاسی میان ایران و عربستان سعودی شامگاه یکشنبه (۳ دسامبر / ۱۳ دی) در واشنگتن دو کشور را فراخواند تا گامهای لازم را در راه آرامکردن اوضاع بردارند.
عکس: picture alliance/AA/S. Corum
تلاش روحانی برای حفظ آرامش در ایران پس از اعدام شیخ النمر
حسن روحانی اعدام نمر، رهبر شیعیان معترض عربستان را در راستای "دامن زدن به فرقهگرایی، تروریسم و افراط در منطقه" دانست. او ضمن هشدار نسبت به بروز خشونت، دستور شناسایی مهاجمان به نمایندگیهای سیاسی عربستان در ایران را داد.
عکس: picture-alliance/Russian Presidential Press and Information Office/TASS/M. Klimentyev
کوشش ایران و اروپا برای جلوگیری از تنشها پس از اعدام نمر
ایران و اتحادیه اروپا میخواهند از بالا گرفتن تنش در منطقه در پی اعدام شیخ نمر، رهبر معترض شیعیان عربستان، جلوگیری کنند. وزرای خارجه ایران و عربستان نیز به همتای اتریشی خود گفتهاند نمیخواهند تنش میان دو کشور تشدید شود.