رکود فعالیت‌های تولیدی و افزایش کم‌سابقه میزان تورم اوضاع اقتصادی ایران را بحرانی کرده است. میزان تورم در سال گذشته نیز روندی رو به افزایش داشت و در اسفند ماه از مرز ۳۰ در صد گذشت.

به گزارش روابط عمومی اتاق بازرگانی ایران محمد نهاوندیان رئیس این نهاد در نشست "هم‌اندیشی سیاست‌های پولی" اعلام کرد: «طبق آمار موجود، ایران در بین كشورهایی كه از سوی بانك جهانی مورد مطالعه قرار می‌گیرند، با صعود یك پله، رتبه سوم در شدت تورم را به خود اختصاص داده است.»

رکود تولید و کاهش ارزش ریال

روزنامه اعتماد، چهارشنبه اول خرداد به نقل از گزارش نهاوندیان نوشت: «طی سنوات اخیر در اقتصاد ایران شاهد یك پدیده به ظاهر متناقض هستیم؛ در حال حاضر نقدینگی، رشد فاحشی دارد و در عین حال در تولید و بخش واقعی كشور با انقباض نقدینگی مواجه هستیم.» او این وضعیت را به معنای حاکم شدن "شرایط رکودتورمی" بر اقتصاد کشور ارزیابی می‌کند.

رئیس اتاق بازرگانی ایران می‌گوید: «در گذشته، واحدهای تولیدی به هنگام گشایش اعتبار ۱۰ درصد به بانك‌ها می‌پرداختند كه امروز این رقم به ۱۳۰ درصد افزایش یافته و فشار به نقدینگی بنگاه‌های تولیدی ۱۳ برابر رشد داشته است؛ بنا‌بر‌این یكی از عوامل ركود در تولید به كمبود امكان دسترسی به منابع مالی مربوط می‌شود.»

بانک جهانی در گزارش وضعیت اقتصادی ایران در سال ۲۰۱۲ ، که نیمه دوم فروردین ماه منتشر شد، رشد اقتصادی این کشور را منفی اعلام کرد و نوشت:«افزایش قیمت کالاهای وارداتی به دلیل افزایش قیمت انرژی و کاهش ارزش ریال نیز بر عملکرد بخش صنعتی و غیر نفتی اقتصاد ایران اثر منفی گذاشت.»

مطابق برآورد بانک جهانی ریال در یک سال منتهی به اسفند ۹۱ حدود ۸۰ درصد ارزش خود را از دست داده است.

بانک مرکزی مسئول "نهادینه شدن تورم"

در نشست یاد شده عقیلی کرمانی، مدیرعامل بانک خاورمیانه ریشه اصلی مشکلات ایران را تورم خوانده و گفت: «امروز سپرده‌گذاران بانكی صدمه می‌بینند چرا كه نرخ سود كمتر از تورم، اجحاف در حق آنهاست.»

کرمانی در مورد دخالت بانک مرکزی یا شورای پول و اعتبار در تعیین میزان بهره بانکی می‌گوید: «در كشورهای دیگر چنین تجربه‌یی وجود ندارد. در حقیقت بانك مركزی می‌تواند در تعیین نرخ سود سرمایه‌گذاری كوتاه‌مدت دخالت كند و اجازه دهد نرخ سود سایر سپرده‌ها براساس عرضه و تقاضا و در نظام بازار تعیین شود.»

مدیرعامل بانک خاورمیانه در بخش دیگری از اظهاراتش ابراز تاسف می‌کند که «طی سالیان اخیر این مساله به هیچ‌وجه مورد توجه نبوده و بانك مركزی با دخالت خود و بالا و پایین كردن نرخ بهره‌ها باعث نهادینه شدن تورم در اقتصاد ایران شد.»

مهدی تقوی، عضو هیات علمی دانشگاه علامه طباطبایی در مورد وضعیت تورم در ماه‌های آینده، ۱۵ اردیبهشت به سایت خبرآنلاین گفت «رکود تورمی که با اجرای قانون هدفمندی یارانه ها آغاز شده است را در نظر بگیرید، از سوی دیگر افزایش قیمت ارز هم باید مورد توجه قرار گیرد؛ همین دو نکته حکایت از افزایش تورم در ماه‌های آینده خواهد داشت.

سکه پیش فروش گرانتر از بازار

به اعتقاد کارشناسان پرداخت نقدی یارانه‌ها، بدون در نظر گفتن سهم تولید از افزایش بهای حامل‌های انرژی، یکی از علت‌های اصلی افزایش نقدینگی و بالا رفتن میزان تورم بوده است. این نهاد اسفندماه سال گذشته برای کاهش نقدینگی سرگردان طرح پیش فروش سکه را آغاز کرد که به دلیل افت بهای جهانی طلا با موفقیت همراه نشد.

بانک مرکزی سکه را با سررسید شش ماهه یک میلیون و ۲۵۰ هزار تومان پیش فروش کرد. با سقوط قیمت جهانی طلا تحویل سکه‌ها سه ماه پیش از مهلت اعلام شده، از ابتدای خرداد ماه آغاز شد.

به گزارش خبرگزاری ایسنا، محمود بهمنی رئیس کل بانک مرکزی صبح چهارشنبه، اول خرداد تلویحا این طرح را شکست خورده خواند و گفت: «از امروز سکه‌های پیش فروش شده تحویل می‌شود و چون قیمت سکه در بازار پایین‌تر از قیمت تمام شده برای افراد با در نظر گرفتن مالیات بر ارزش افزوده می‌شود، همین جا اعلام می‌کنیم هر کس ضرر می‌کند می‌تواند نقدا پول خود را از بانک‌ها دریافت کند.»