تازه‌ترین گزارش مدیر کل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در مورد برنامه‌های هسته‌ای جمهوری اسلامی که روز سه شنبه (۸ نوامبر/ ۱۷ آبان) منتشر شد واکنش و بحث‌های زیادی را دامن زده است.

اسرائیل معتقد است گزارش جدید یوکیا آمانو نگرانی‌های جامعه بین‌المللی در مورد ماهیت نظامی بخشی از فعالیت‌های هسته‌ای ایران را تایید می‌کند و کشورهای غربی باید برای متوقف کردن این فعالیت‌ها اقدام کنند.

«فشار کشورهای خاص بر آژانس»

مقام‌های ارشد جمهوری اسلامی گزارش اخیر آمانو را بخشی از یک توطئه‌ی سازمان‌یافته علیه کشورشان عنوان می‌کنند. رامین مهمانپرست، سخنگوی وزارت خارجه ایران، عصر چهارشنبه (۱۸ آبان) گفت «آن‌چه كه در گزارش اخیر به صورت ویژه خود را برجسته كرده، و تفاوت چشم‌گیری با گزارش‌های قبلی آژانس دارد، آشكار بودن اهداف سیاسی و قطعی‌كردن فشارهای كشورهای خاص بر آژانس برای ایجاد فضای روانی و تبلیغی علیه كشورمان است.»

ظاهرا منظور از این "کشورهای خاص" در درجه‌ی نخست اسرائیل است. در روزهای گذشته برخی از مقام‌های این کشور از کشورهای غربی خواسته‌اند تحریم‌های خود علیه تهران را تشدید کنند و برخی دیگر خواهان در دستور کار قرار گرفتن حمله نظامی به تاسیسات اتمی جمهوری اسلامی شده‌اند. ایران دست به تهدید متقابل زده است.

تهدید اسرائیل به حمله به تاسیسات اتمی

مسعود جزایری، معاون فرهنگی و تبلیغات دفاعی ستاد کل نیروهای مسلح جمهوری اسلامی، می‌گوید ایران در مقابله با هرگونه تهدید نظامی علیه تاسیسات هسته‌ای خود، تاسیسات هسته‌ای اسرائیل را هدف قرار خواهد داد. شبکه خبری العربیه ۱۹ آبان نوشت، «جزایری با اشاره به تهدیدهای آمریکایی و اسرائیلی برای حمله به ایران» گفته است: «چنانچه چنین اتفاقی بیفتد خوشبختانه جمهوری اسلامی بر اساس تجاربی که از دوران گذشته دارد، در موقعیتی نیست که دست‌بسته باقی بماند.»

به گزارش العربیه، مسعود جزایری در مصاحبه با شبکه تلویزیونی "العالم" و در پاسخ به این سؤال که آیا ایران از نظر نظامی می‌تواند تاسیسات دیمونای اسرائیل را هدف قرار دهد، گفت: «این مرکز در دسترس‌ترین مراکز است و ایران توانمندی‌های بیشتری هم دارد.»

کشاندن درگیری به اروپا و آمریکا؟

جمهوری اسلامی بارها تهدید کرده که در صورت تعرض به تاسیسات هسته‌ای‌اش دست به عملیات تلافی‌جویانه‌ی گسترده‌ای علیه اسرائیل و پایگاه‌های آمریکا در سرتاسر منطقه خواهد زد. معاون ستاد کل نیروهای مسلح جمهوری اسلامی در گفت‌وگو با العالم می‌گوید دامنه‌ی این عملیات از کشورهای منطقه نیز فراتر خواهد رفت: «ایران برگ‌های زیادی دارد و این برگ‌ها محدود به منطقه نیست، و در زمان مناسب از آنها استفاده خواهد کرد.»

حسین نقوی، عضو کمیسیون امنیت ملی مجلس شورای اسلامی، همزمان با انتشار گزارش تازه‌ی آژانس، در گفت‌وگو با خبرگزاری فارس گفته است «در صورت حمله نظامی، نیروهای ایران در تمام خاک اروپا و آمریکا با دشمنان با اقتدار کامل می‌جنگند.»

یدالله جوانی، رئیس اداره سیاسی سپاه پاسداران نیز می‌گوید «جمهوری اسلامی در نزدیک‌ترین نقطه به اسرائیل، از امکاناتی برخوردار است که به راحتی می‌تواند جواب پشیمان‌کننده‌ای به این رژیم ‌دهد.»

ظاهرا منظور او نیروهای حماس و حزب‌الله لبنان است که گفته می‌شود از حمایت مالی و نظامی ایران برخوردارند. مقام‌های ارشد سپاه همچنین فرماند‌هان آمریکایی در افغانستان، عراق و کشورهای منطقه را که به زعم آنها «حضور و تردد فراوان دارند» تهدید به عملیات تلافی‌جویانه کرده‌اند.

تهدید به اعمال تحریم‌های بی‌سابقه

به رغم تهدیدهای متقابل، مقام‌های ارشد جمهوری اسلامی بارها بحث‌های مطرح شده در مورد حمله احتمالی نظامی به تاسیسات هسته‌ای ایران را غیر واقعی و تبلیغات روانی خوانده‌اند. برخی از ناظران نیز معتقدند احتمال درگیری نظامی میان دو طرف بسیار اندک است و کشورهای غربی همچنان بر افزایش فشار از طریق تشدید تحریم‌ها تاکید دارند.

روز گذشته (۱۸ آبان) ویلیام هیگ، وزیر خارجه بریتانیا، اعلام کرد این کشور و هم‌پیمانانش مشغول بررسی راه‌های افزایش فشار بر ایران هستند. ویلیام هیگ می‌گوید ما خواستار دست‌یافتن به یک راه‌حل دیپلماتیک هستیم اما اگر تهران تغییری در مواضع خود ندهد، اقدام‌های تنبیهی علیه ایران را شدت خواهیم داد.

همزمان، آلن ژوپه، وزیر خارجه فرانسه، در گفت‌وگو با رادیو بین‌المللی فرانسه تاکید کرد اگر ایران از همکاری با جامعه جهانی در مورد برنامه مناقشه‌برانگیز اتمی‌اش خودداری کند، با تحریم‌های بی‌سابقه‌ای مواجه خواهد شد.

BK/PB