روزنامه فایننشال تایمز روز سه‌شنبه (۱۶ ژانویه/۲۶ دی) گزارش داد که کشورهای اروپایی به تهدیدهای دونالد ترامپ، مبنی بر خروج از برجام واکنش نشان داده و خواستار مذاکرات فشرده و بسیار جدی" با ایران بر سر برنامه موشکی این کشور شده‌اند.

به کانال دویچه وله فارسی در تلگرام بپیوندید

در این گزارش آمده است که کشورهای اروپایی فشار بر ایران را به خاطر برنامه موشک‌های بالستیکی این کشور و هم‌چنین مداخلات جمهوری اسلامی در کشورهای منطقه افزایش داده‌اند.

فایننشال تایمز نوشته است که سه کشور اروپایی فرانسه، بریتانیا و آلمان حتی برای شروع این مذاکرات با ایران به توافق رسیده‌اند.

زیگمار گابریل، وزیر امورخارجه آلمان پس از دیدار با محمدجواد ظریف، همتای ایرانی‌اش در هفته گذشته، رکس تیلرسون، وزیرخارجه آمریکا را در بروکسل در جریان اقدامات اروپایی‌ها قرار داده است.

بیشتر بخوانید: فراز و نشیب دو سال اجرای برجام و چشم‌انداز آینده

کشورهای اروپایی خواهان حفظ توافق اتمی با ایران هستند و بر خلاف ترامپ برجام را یک توافق قابل‌قبول برای حفظ صلح در منطقه و محدودسازی بلندپروازی‌های اتمی ایران می‌دانند.

ترامپ در ۱۲ ژانویه (۲۲ دی) اعلام کرد که برای آخرین بار تعلیق تحریم‌ها علیه ایران را تمدید کرده و خواهان اصلاح سریع توافق اتمی با ایران در ماه‌های آتی است. رئیس جمهور آمریکا بارها توافق هسته‌ای با ایران را "بدترین توافق‌نامه تاریخ ایالات متحده" خوانده و مدعی است که این توافق مانع اقدامات "بی‌ثبات‌کننده" جمهوری اسلامی در منطقه و برنامه‌های مناقشه‌برانگیز موشکی این کشور نشده است.

بنا به ارزیابی دیپلمات‌های اروپایی تلاش‌های اخیر کشورهای اروپایی نیز در این راستا صورت می‌گیرد که از یک‌سو توافق اتمی با ایران حفظ گردد و از سوی دیگر نگرانی‌های دولت آمریکا در زمینه برنامه موشکی ایران رفع شوند.

اروپایی‌ها تحت فشار آمریکا قرار دارند

گفته می‌شود که کشورهای اروپایی هنوز به‌درستی نمی‌دانند که انتقاد مشخص آمریکا به چه بندهایی از برجام است و به همین دلیل رایزنی‌های خود را با همکاران ترامپ آغاز کرده‌اند تا بتوانند با اقدامات لازم نگرانی‌های آمریکا را برطرف کنند.

به گفته یک دیپلمات اروپایی اصولاً مهلت ۱۲۰ روزه آمریکا پیامی به کشورهای اروپایی است تا در ماه‌های آینده بتوانند برجام را "اصلاح" کنند.

او افزود: «به نظر آمریکا اگر اروپایی‌ها نتوانند تا ۴ ماه آینده برنامه‌ای برای اصلاح برجام ارائه دهند بخشی از روز قیامت و نابودی هستند به این معنا که آنها نه همراه آمریکا بلکه در کنار ایران قرار گرفته‌اند.»

محافل دیپلماتیک آمریکا مدعی‌اند که نظرات و سیاست دولت خود را به روشنی با متحدان اروپایی در میان نهاده‌اند. اروپایی‌ها گرچه خواهان حفظ برجام هستند، اما به‌خوبی می‌دانند بدون همکاری و همرایی آمریکا توافق اتمی "زنده" نخواهد ماند. روسیه و چین دو کشور دیگر عضو گروه ۱+۵ نیز به شدت خواهان ادامه برجام هستند و سیاست‌های ترامپ را سبب ایجاد "بی‌ثباتی" در منطقه و جهان ارزیابی می‌کنند.

موضع وزارت امورخارجه ایران

بهرام قاسمی، سخنگوی وزارت امورخارجه ایران گزارش فایننشال تایمز درباره توافق ایران با اروپا بر سر برنامه موشکی را نادرست خواند و گفت: «سیاست و موضع جمهوری اسلامی ایران در خصوص برنامه دفاعی موشکی کشور کاملا مشخص و روشن است و دیگر کشورها نیز به خوبی از این موضع جمهوری اسلامی ایران آگاهی دارند.»

قاسمی تاکید کرد که برنامه موشکی ایران کاملاً جنبه دفاعی و بازدارندگی" داشته و علیه هیچ کشوری نیست." سخنگوی وزارت امورخارجه ایران با تکرار مواضع رهبران سیاسی و نظامی این کشور گفت: «جمهوری اسلامی ایران به هیچ کشوری اجازه دخالت در امور داخلی و سیاست‌های دفاعی به‌ویژه برنامه موشکی خود را نخواهد داد.»

سرتیپ امیر حاتمی، وزیر دفاع ایران نیز روز چهارشنبه (۱۷ ژانویه/۲۷ دی) پس از پایان نشست دولت درباره گفت‌وگوهای ایران و اروپا بر سر برنامه موشکی به خبرنگاران گفت: «هیچ مذاکره‌ای در گذشته درباره موضوعات موشکی انجام نشده است و بنا هم نداریم که داشته باشیم.»

بیشتر بخوانید: پایبندی به برجام پیام مشترک نشست ویژه اروپا خطاب به ترامپ

به گفته کارشناسان سیاسی تجربه تحریم‌های گسترده علیه ایران در دوران اوباما نشان داد که کشورهای مهم جهان از جمله چین و روسیه در صورتی که بر سر دوراهی بازار ایران و آمریکا قرار گیرند، قادر به چشم‌پوشی از معاملات اقتصادی با آمریکا نیستند و تحریم‌های احتمالی یک‌جانبه ایالات متحده در آینده نیز می‌توانند بر اقتصاد ناتوان ایران ضرباتی مهلک وارد کنند.