"ایران در دور زدن تحریم‌ها موفق نبوده است"
۱۳۹۱ اردیبهشت ۱۱, دوشنبه
پافشاری جمهوری اسلامی بر سر فعالیت‌های مناقشه‌برانگیز هسته‌ای سبب اعمال تحریم‌های کم‌سابقه‌ای، به ویژه از سوی ایالات متحده آمریکا و اتحادیه اروپا شده است. نشریه‌ی "ویرتشافتز بلت" آلمان در گزارشی که دوشنبه (۳۰ آوریل / ۱۱ اردیبهشت) منتشر شد نوشت، به نظر می‌رسد مسئله‌ی اکثریت ایرانیان پیش از آنکه مسئله هسته‌ای باشد تامین ابتدایی‌ترین مایحتاج روزمره است.
همزمان، اعتراف محمدرضا رحیمی معاون اول محمود احمدی‌نژاد به ناتوانی دولت در کنترل قیمت‌ها انتقادهای شدیدی را متوجه مسئولان اجرایی کرده است. الیاس نادران نماینده مجلس شورای اسلامی، دولت را به بی‌توجهی به هشدارهای کارشناسان متهم کرده و خواستار کناره‌گیری مدیرانی شده که از مقابله با گرانی روزافزون عاجزند.
«ضربه سخت به دشمن خونخوار»
جمهوری اسلامی به شدت به کالاهای وارداتی وابسته است. بخشی از تولیدکنندگان داخلی نیز برای ادامه‌ی کار محتاج وارد کردن مواد اولیه از خارج هستند. در چنین شرایطی افزایش سرسام‌آور بهای ارز در شش ماه گذشته و تحریم مهمترین بانک‌های ایران از سوی آمریکا و اتحادیه اروپا، به بالارفتن شدید قیمت کالاهای اساسی منجر شده است.
رهبر جمهوری اسلامی، علی خامنه‌ای شعار سال ۱۳۹۱ را «تولید ملى، حمایت از كار و سرمایهى ایرانى» تعیین کرده است. او در پیام نوروزی خود از دست‌اندرکاران عرصه اقتصادی و مردم دعوت کرد "امسال را سال رونق تولید داخلى قرار بدهند." خامنه‌ای روز یک‌شنبه، ۱۰ اردیبهشت در بازدید از یک کارخانه‌ی داروسازی گفت «قوای سه‌گانه، دستگاه‌های مختلف دولتی، بخش خصوصی، فرهنگ‌سازان جامعه، تبلیغات صدا و سیما همه و همه در خدمت تولید ملی قرار گیرند تا به فضل الهی ضربه سختی به دشمنان خونخوار ملت وارد آید.»
تولید داخلی قربانی سیاست‌های دولت
به رغم تاکیدهای خامنه‌ای در مورد حمایت از تولید داخلی، افزایش بی‌رویه واردات و رکود تولید، یکی از اصلی‌ترین انتقادها در سال‌های اخیر به دولت مورد حمایت بوده است. احمد توکلی، رئیس مرکز پژوهش‌های مجلس اجرای غلط قانون موسوم به هدفمندی یارانه‌ها توسط دولت را عامل آسیب دیدن تولید داخلی و افزایش شدید قیمت‌ها عنوان می‌کند.
برابر این قانون دولت موظف است ۳۰ درصد از درآمد حاصل از افزایش بهای حامل‌های انرژی را صرف رونق تولید داخلی کند. توکلی دولت را متهم می‌کند که نه تنها این سهم را نپرداخته که در روزهای پایانی سال گذشته کسری بودجه را «از طریق فروش ارزهای نفتی فراهم کرده و همین مسئله سبب گسترش رکود و تورم در کشور شده است.»
نشریه‌ی "ویرتشافتز بلت" می‌نویسد، مسئولان ارشد جمهوری اسلامی گرچه تلاش می‌کنند تاثیر تحریم‌ها را ناچیز جلوه دهند، به خوبی می‌دانند که دور جدید تحریم‌های اروپا و آمریکا قلب اقتصاد کشور را هدف گرفته است. به نوشته‌ی این نشریه تدبیرهای جمهوری اسلامی برای دور زدن تحریم‌ها، از جمله روی آوردن به کشورهای آسیایی تاکنون نتوانسته جلوی وخیم شدن اوضاع را بگیرد.
شعار سال ۹۱، واقعیت سال‌های اخیر
محمد قبله، معاون سازمان حمایت از مصرف‌کنندگان و تولیدکنندگان ۲۶ فروردین اعلام کرد این سازمان به دلیل بالارفتن بهای رسمی ارز با افزایش ۱۰ درصدی قیمت پودرهای شوینده موافقت کرده است. او همچنین اعلام کرد که دولت به دلیل مشابهی افزایش ۲۰ درصدی بهای روغن را پذیرفته است. خبرگزاری مهر به‌نقل از محمد قبله می‌نویسد: «۹۰ درصد قیمت روغن نباتی وابسته به واردات روغن خام است.»
سعید درخشانی رئیس اتحادیه سوپرماركت‌داران ۳۱ فروردین در گفت‌وگو با خبرگزاری ایسنا با ذکر مثال‌های مشخصی کاهش تولید را علت افزایش قیمت برخی از کالاها عنوان کرده است. او می‌گوید: «اكثر كارخانه‌ها جنس تولید نمی‌كنند، بنابراین كالا گران شده است.»
افزایش واردات و تاثیر منفی آن بر تولید داخلی مجلس را واداشت تا سال گذشته طرحی را برای تحقیق و تفحص در مورد واردات بی‌رویه محصولات کشاورزی در دو سال اخیر به تصویب برساند. بهمن محمدیاری تهیه‌کننده این طرح می‌گوید:«واردات میوه در یک دهه گذشته ۳۰۰ برابر افزایش یافته و آسیب‌های جدی به تولید داخلی زده است.»
«بی‌تفاوتی دولت در برابر گرانی»
"ویرتشافتز بلت" با اشاره به انتقادهای شدید امامان جمعه شهرهای مختلف از گرانی می‌افزاید، پافشاری ایران بر فعالیت‌های هسته‌ای نه تنها احمدی‌نژاد که خامنه‌ای را نیز بیش از پیش هدف انتقاد بخش بزرگی از شهروندان قرار داده است. احمد علم الهدی، امام جمعه مشهد می‌گوید: «دولت در برابر برهم خوردن تنظیم بازار و گرانی‌های شدید کالاهای اساسی در یک بی‌تفاوتی و خواب ماندگی قرار دارد و هیچ فعالیتی انجام نداده است.»
خبرگزاری مهر، ۱۱ اردیبهشت از قول الیاس نادران نوشت: «از زمانی که قانون هدفمندی یارانه ها در مجلس از ناحیه دولت مطرح شد، اساسی ترین نگرانی ما حادث شدن ۲ عارضه اقتصادی-اجتماعی "کنترل آثار تورمی و گرانی ناشی از هدفمندی یارانه ها و همچنین جلوگیری از رکود حاکم بر صنعت و بیکاری‌هایی که متعاقب آن ایجاد می‌شود" بود که متاسفانه دولتی‌ها هیچوقت پاسخی برای این دو مسئله مهم نداشتند.»
نادران دولت را به بی برنامگی و افزایش غیرقانونی قیمت‌ها متهم می‌کند و می‌گوید، برکنار کردن مدیرانی که عامل گرانی در بازار یا عاجز از کنترل قیمت‌ها هستند حداقل خواست مردم است. رحیمی معاون اول احمدی‌نژاد روز شنبه، ۹ اردیبهشت اعتراف کرد: «برنامه مشخصی برای کنترل قیمت‌ها در بازار وجود ندارد.»