ایران در “سالن انتظار“
۱۳۸۷ آذر ۲۶, سهشنبهرودولف شیملی، از روزنامهنگاران برجسته آلمانی است. وی سالها به عنوان گزارشگر رسانههای مهم آلمان چون «زود دویچه تسایتونگ» در بیروت، مسکو و پاریس کار کرده است.
ایران در انتظار علامتی از سوی اوباما
شیملی در آغاز تفسیر خود به پیام تبریک محمود احمدینژاد، رییس جمهور ایران، پس از انتخاب باراک اوباما به ریاست جمهوری امریکا اشاره میکند و معتقد است که فرستادن این پیام با موافقت رهبر جمهوری اسلامی بوده و فرستنده حقیقی پیام را بایست علی خامنهای دانست، وگرنه مخالفان آشتی میان ایران و امریکا به هر ترتیب مانع چنین گامی شده بودند.
هم عنوان تفسیر و هم جمله آغازین آن از انتظار ایرانیان برای دریافت علامتی از سوی اوباما سخن میگوید. اما اوباما حتی به تبریک احمدینژاد پاسخ نگفته است. نویسنده گزارش میدهد که “در ایران حتی در باره انتخاب دوباره احمدینژاد در بهار آینده یا پایان احتمالی کار وی، انقدر گمانهزنی نمیکنند که در باره عملکرد احتمالی اوباما“. اوباما در طول مبارزه انتخاباتی خود از جمله گفته بود که حاضر به گفتگویی بی قید و شرط با احمدینژاد است. اگرچه وی بر آن نیز تاکید کرد که از تمام امکانهایی که امریکا در اختیار دارد، در برخورد با ایران بهره خواهد گرفت.
بدبینها و خوشبینها
مفسر روزنامه «زود دویچه تسایتونگ» در مورد دیدگاه خوشبینها و بدبینها گزارش میدهد. وی مینویسد: “بدبینها در تهران بر این نظرند که در دوره دولت جدید در واشنگتن تغییری، بخصوص در سیاست هویج و شلاق، یعنی تشویقها و تحریمهایش، رخ نخواهد داد. حتی در صورت لزوم، اوباما هم هویجی بزرگتر و هم چوبدستی سنگینتر را به کار خواهد گرفت. این افراد نخستین انتصابهایی که رییس جمهور آینده انجام داده، را مؤید نظر خود میبینند.“ شیملی میافزاید که این انتصابها ناامیدکننده بودهاند، نه تنها برای عملگرایان حکومتی در ایران که مدتهاست در پی برقراری صلح در روابط ایران و امریکا هستند، بلکه برای بسیاری از مردم ایران که آرزویشان عادی شدن روابط کشورشان با امریکا است و دولت ایران از طریق نظرسنجیهای پنهان میداند که اکثریت مردم ایران چنین آرزویی دارند.
شیملی مینویسد که خوشبینها هم بتدریج امید خود را از دست میدهند که اوباما بتواند دوره صلحآمیز و جدیدی را برای خاورمیانه به ارمغان بیاورد؛ مخالفان رژیم ایران نیز نگراناند که امریکا به زودی تن به سازش با دولت ایران دهد، چیزی که در نگر آنان به نفع دولت احمدینژاد تمام خواهد شد.
سردرگمی ایرانیان
به نظر شیملی هر چقدر اوباما بیشتر در برابر ایران سکوت کند، بر سردرگمی ایرانیان افزودهتر میشود. به گفته این مفسر، ایران منتظر است تا اوباما پا پیش بگذارد؛ حتی کسی چون هاشمی رفسنجانی که خواهان عادی شدن هر چه سریعتر روابط دو کشور است، انتظار دارد که سرانجام امریکا گامهایی به سمت ایران بردارد، بدین طریق که حق ایران را برای استفاده صلحآمیز از انرژی اتمی به رسمیت بشناسد و نیز اتهام خود علیه ایران را پس بگیرد، این اتهام را که ایران با طرفداریاش از حزبالله لبنان و حماس فلسطینیها از تروریسم پشتیبانی میکند.
نویسنده «زود دویچه تسایتونگ» غیبت ایران را در دو کنفرانس اخیر مربوط به منطقه خاورمیانه نشانگر سردرگمی ایران میداند. ایران در چند روز اخیر نه در کنفرانس امنیت منطقهای در خلیج فارس شرکت کرد و نه در کنفرانس پاریس در مورد افغانستان و کشورهای همسایهاش.
کل خاورمیانه در “سالن انتظار“
شیملی مینویسد: “در حالی که برای همه روشن است که در افغانستان، در منطقه خلیج فارس و در عراق ثباتی بدون همکاری و تاثیرگذاری ایران نمیتواند بوجود آید.“ اما مفسر «زود دویچه تسایتونگ» به این نیز اشاره میکند که تنها ایران نیست که هم اکنون در دوره انتظار به سر میبرد: “تقریبا تمامی خاورمیانه در سالن انتظار نشسته است. در لبنان تا برگزاری انتخابات پارلمانی در فصل بهار تغییری صورت نخواهد گرفت. […] سوریها که رییس جمهور فرانسه سارکوزی نخستین پل را برایشان زد، میخواهند از قرنطینهای طولانی خارج شوند و با اسراییل توافقی کنند، اما در آنجا دولتی کارآمد وجود ندارد. رییس جمهور فلسطینیها محمود عباس آخرین هفتههای کار خود را همراه با نگرانی میگذراند. و سرانجام عراقیها تازه دو سال دیگر خواهند دانست که امریکاییها واقعا کی کشورشان را ترک خواهند کرد.“