یک مسئول بلندپایه ایرانی روز جمعه (۳۰ ژوئیه / ۸ مرداد) اعلام کرد که ایران از حق خود در غنی‌سازی اورانیوم عقب‌نشینی نخواهد کرد، ولی در صورت دستیابی به توافق در مبادله سوخت هسته‌ای با کشورهای خارجی، آنگاه برای چندین سال غنی‌سازی را متوقف خواهد کرد.

علی‌اکبر صالحی، رئیس سازمان انرژی اتمی ایران گفت که تهران نمی‌تواند تعهدی در توقف غنی‌سازی اورانیوم بدهد، اما می‌تواند غنی‌سازی با درصد بالا را متوقف کند.

این موضعگیری جدید ایران ممکن است نقشی اساسی در از سرگیری مذاکرات با قدرت‌های بزرگ ایفا کند که از چندی قبل تحریم‌های گسترده‌ای را علیه ایران به اجرا گذاشته‌اند.

احمد داوداوغلو وزیر خارجه ترکیه نیز روز چهارشنبه گفته بود که اگر کشورهای بزرگ با طرح مبادله سوخت هسته‌ای موافقت کنند، ایران غنی‌سازی اورانیوم با درجه خلوص بیست درصد را متوقف خواهد کرد.

ایران هزاران دستگاه سانتریفوژ برای غنی‌سازی اورانیوم با درجه خلوص ۵/ ۳ درصد در اختیار داشته و می‌گوید که هدفش از غنی‌سازی، دستیابی به سوخت برای تولید انرژی است. این در حالیست که تنش میان ایران و غرب از ماه فوریه و زمانی که ایران غنی‌سازی بیست درصد را شروع کرد، افزایش یافته است.

به گفته کشورهای غربی، غنی‌سازی با این درجه از خلوص به میزان لازم برای ساخت سلاح هسته‌ای بسیار نزدیک است.

«غنی‌سازی بیست درصد، حق ایران است»

صالحی در مصاحبه با خبرگزاری نیمه رسمی مهر، اعلام کرد که «غنی‌سازی به نسبت بیست درصد حق ایران است و از این حق کوتاه نخواهد آمد. با این حال و علیرغم این حق، چنانچه تبادل سوخت هسته‌ای مورد قبول واقع شود، دیگر ضرورتی به ادامه غنی‌سازی وجود نخواهد داشت».

در حالیکه شورای امنیت سازمان ملل از ایران خواسته تا تمامی فعالیت‌های خود در زمینه غنی‌سازی را متوقف کند، تهران از زمان دستیابی به توافق مبادله سوخت با روسیه، فرانسه و آمریکا در اکتبر سال گذشته، هیچگونه مذاکره‌ای را صورت نداده و با طرح شروط جدید برای مذاکره، عملا توافق را به بن‌بست کشانده است.

بر اساس توافق به عمل آمده، ایران ۲/ ۱ تن اورانیوم (هفتاد درصد از ذخیره اورانیوم ایران) با درجه غنی‌شده پایین را به خارج منتقل کرده و در مقابل سوخت هسته‌ای لازم برای نیروگاه تهران را دریافت خواهد کرد. ایران از این نیروگاه برای پژوهش‌های پزشکی استفاده می‌کند.

ایران توان تبدیل اورانیوم غنی‌شده به سوخت را ندارد

این توافق بار دیگر در مذاکرات میان ایران با برزیل و ترکیه در ماه مه گذشته مطرح شد، اما کشورهای غربی از آن استقبال نکرده و گفتند که میزان ذخیره اورانیوم ایران از ماه اکتبر تا ماه مه افزایش یافته است.

تحلیلگران می‌گویند که ایران قدرت تبدیل اورانیوم غنی‌شده با درصد بالا به سوخت را ندارد، چرا که توان ساخت دستگاه‌های لازم برای این امر را نداشته و تنها چند کشور جهان مثل فرانسه و آرژانتین چنین فن‌آوری را در اختیار دارند.

علی‌اکبر صالحی در سخنان خود همچنین گفت که ایران ترجیح می‌دهد تا سوخت هسته‌ای مورد نیاز برای نیروگاه تهران را از خارج وارد کند چرا که «تولید محلی آن از نظر اقتصادی به صرفه نیست».

مخالفت چین با اقدام اروپا در تحریم ایران

از سوی دیگر، چین روز جمعه اعلام کرد که با مجازات‌های جدید اعمال شده از طرف اتحادیه اروپا علیه ایران مخالف است.

چین همچنین از پیشنهاد ایران برای بازگشت بدون شرط به میز مذاکرات برای دستیابی به توافق نهایی تبادل سوخت، استقبال کرد.

وزیران خارجه کشورهای اروپایی دوشنبه گذشته در مورد افزایش تحریم‌های علیه ایران در سرمایه‌گذاری در زمینه‌های نفت و گاز به توافق رسیده بودند.

جیانگ یو سخنگوی وزارت خارجه چین گفت که پکن هنوز امیدوار است تا مشکلات موجود در خصوص «بلند پروازی‌های هسته‌ای ایران» از طریق مذاکره حل و فصل شود.

وی افزود: «امیدواریم تا همه کشورهای دست اندرکار پرونده هسته‌ای ایران از راه‌حل‌های دیپلماتیک برای حل پرونده هسته‌ای ایران از طریق گفتگو حمایت کنند».

چین ماه گذشته میلادی از آمریکا به دلیل اعمال تحریم‌های یک‌جانبه علیه ایران انتقاد کرده و گفته بود که واشنگتن نباید چنین تصمیماتی را خارج از مصوبات شورای امنیت اتخاذ کند.

AM/SI