از نظر جمهوری اسلامی ایران، وضعیت پایگاه‌های نظامی آمریکا در افغانستان حتی پس از خروج نیروهای نظامی آمریکا از این کشور در سال ۲۰۱۴ مبهم است. مقام‌های ایران می‌گویند، نحوه‌ی وظایف امنیتی آمریکا پس از این تاریخ دلیل نگرانی جمهوری اسلامی است.

سخنگوی وزارت امور خارجه ایران روز یکشنبه (۶ مه / ۱۷ اردیبهشت) به خبرگزاری مهر گفت: «جمهوری اسلامی ایران مراتب نگرانی خود را از امضای پیمان همکاری‌های راهبردی بین آمریکا و افغانستان اعلام می دارد».

رامین مهمان‌پرست افزود: «وجود ابهام در وضعیت آینده پایگاه‌های نظامی آمریکا در افغانستان و عدم شفافیت در نحوه وظایف امنیتی آمریکا از محورهای نگرانی ایران و کشورهای منطقه است.»

پیمان همکاری درازمدت استراتژیک میان آمریکا و افغانستان، پس از مدت‌ها چانه‌زنی سرانجام روز سه‌شنبه (اول مه / ۱۲ اردیبهشت) به امضای رهبران دو کشور رسید. در جریان مذاکراتی که پیش از امضای این پیمان صورت گرفت، آمریکا مجبور شد امتیازاتی به دولت کرزای بدهد.

آمریکا برای مقابله با تروریسم و تهدیدهای خارجی در افغانستان می‌ماند

در چارچوب مذاکرات حول این پیمان راهبردی، نیروهای ناتو و آیساف پذیرفتند که تفتیش‌های شبانه را تنها به وسیله سربازان افغان انجام دهند. همچنین ارتش آمریکا پذیرفت که اداره زندان معروف بگرام را به دولت افغانستان بسپارد.

بخش عمده‌ی این پیمان همکاری استراتژیک میان کابل و واشنگتن به تحکیم امنیت درازمدت افغانستان اختصاص یافته است. در ماده دوم بخش سوم این توافق‌نامه آمده است: «با هدف افزایش توانمندی افغانستان برای دفع تهدیدات علیه حاکمیت ملی، امنیت و تمامیت ارضی، طرفین به تلاش‌هاشان جهت تقویت همکاری نزدیک در اتخاذ تدابیر دفاعی و امنیتی همچنان ادامه می‌دهند.»

منظور از عبارت "همچنان ادامه می‌دهند" این است که ایالات متحده آمریکا پس از خروج نیروهای بین‌المللی در سال ۲۰۱۴ میلادی، افغانستان را همچنان "متحد عمده خارج از ناتو" برای خود می‌داند و برای جلوگیری از تهدیدهای خارجی و تروریستی، در این کشور خواهد ماند.

در چند بند توافق‌نامه‌ی استراتژیک، بدون ذکر رقم اعلام شده است که از سال ۲۰۱۴ به بعد آمریکا هرساله برای کمک به افغانستان بودجه‌ای را تعیین خواهد کرد.

سخنگوی وزارت امور خارجه ایران اظهار داشت: «جمهوری اسلامی ایران معتقد است استقرار صلح و امنیت در افغانستان با خروج کامل نیروهای خارجی و تعطیلی پایگاه‌های نظامی و از طریق انجام گفتگوهای بین‌الافغانی در چهارچوب شورای عالی صلح امکان‌پذیر خواهد بود.»

وی افزود، مفاد پیمان استراتژیک با آمریکا نه تنها مشکلات امنیتی افغانستان را حل نمی‌کند، بلکه "همانند ده سال گذشته روند نا امنی و بی‌ثباتی در این کشور را تشدید خواهد کرد".

پیمان راهبردی درازمدت میان افغانستان و آمریکا، از همان زمانی که طرح اولیه آن در نوامبر سال گذشته در لویه جرگه به تصویب رسید، محور اصلی نگرانی‌ها و رایزنی‌های دو جانبه و چند جانبه ایران در سال ۱۳۹۰ بود.

جمهوری اسلامی ایران بیم دارد که چنین قراردادی به حضور بلند‌مدت نیروهای آمریکایی در افغانستان بیانجامد و واشنگتن به احتمال از این حضور برای اعمال تهدید و فشار بر ایران یا تاثیرگذاری بر مناسبات کابل و تهران استفاده کند.