بهای نفت وست‌تگزاس آمریکا در آخرین روز کاری هفته‌‌ی گذشته (جمعه ۲۱ مه ۲۰۱۰) ۷۰ دلار و ۳۰ سنت بود. روز پنجشنبه قیمت نفت حتی تا ۶۸ دلار پایین آمد. این پایین‌ترین قیمت نفت در ۱۰ ماه گذشته بود. متوسط بهای نفت در ماه آوریل، بالای ۸۵ دلار بود. در روزهایی حتی این میزان تا ۹۰ دلار نیز رسید.

کارشناسان یک علت کاهش بهای نفت را روند کند بهبود اقتصادی آمریکا می‌دانند. ایالات متحده آمریکا یکی از دو کشور اصلی مصرف‌کننده نفت در جهان است، اما ظاهرا رشد شاخص‌های اقتصادی این کشور کندتر از حد انتظار و پیش‌بینی‌های قبلی است.

دلیل دیگر، بحران در منطقه‌ی پولی یورو و کسر بودجه در این کشورها، به‌ویژه ورشکستگی اقتصادی یونان است. این بحران در عین حال موقعیت یورو در برابر دلار را تضعیف کرده است. به‌نظر می‌رسد در روزهای اخیر تاثیرپذیری بهای نفت از بحران مالی در حوزه یورو بیشتر از هر عامل دیگری است و تا زمانی که وضعیت اقتصادی کشورهای عضو اتحادیه اروپا چشم‌انداز با ثباتی پیدا نکند، نوسان در قیمت نفت ادامه خواهد یافت.

مشکل ارزی ایران

بنا بر گزارش‌ها، کاهش چشمگیر قیمت نفت در سه هفته‌ی گذشته، برخی اعضای اوپک را نگران کرده است. اوپک در آخرین نشست خود در روزهای پایانی زمستان، با ارزیابی مثبت از بازار نفت و روند رو به رشد قیمت‌ها، از تغییر میزان تولید خود صرف‌نظر کرد. نشست بعدی اوپک در ماه اکتبر آینده خواهد بود.

با این حال عربستان نگران کاهش بهای نفت نیست. وزیر دارایی عربستان سعودی، همین هفته در ریاض اعلام کرد، کشورش درباره کاهش اخیر قیمت‌های جهانی نفت خام، که در طول ماه جاری میلادی با ۱۷ درصد کاهش همراه بوده است، نگران نیست. اما به‌نظر می‌رسد که دیگر کشورهای عضو اوپک خونسردی و اعتماد به نفس سعودی‌ها را ندارند. ایران از جمله‌ی این کشورهاست.

نفت ایران به‌طور متوسط ۱۰ دلار کمتر از قیمت جهانی نفت وست‌تگزاس آمریکا و یا برنت دریای شمال به فروش می‌رسد. این در حالی است که بودجه‌ی امسال ایران بر اساس ۶۵ دلار برای هر بشکه نفت تنظیم شده است. اگر روند کاهش بهای نفت ادامه یابد و یا حتی کم و بیش در همین سطح کنونی باقی بماند، باز هم ایران با مشکل تامین نیازهای ارزی خود روبروست.

نداشتن خریدار

علاوه بر این، ایران به تازگی با مشکل «نداشتن خریدار» و فروش نفت خود نیز دست به گریبان‌ است. وب‌سایت «خبرآنلاین» که به اصول‌گرایان نزدیک است، روز شنبه اول خرداد نوشت: «از ابتدای سال میلادی تا کنون، صادرات نفت خام ایران روزانه حدود ۳۷۸ هزار بشکه کاهش یافته که این امر باعث کاهش ۵ میلیارد و ۹۰۰ میلیون دلاری درآمد فروش نفت ایران در سال ۲۰۱۰ خواهد شد.»

خبر آنلاین در ادامه گزارش خود می‌نویسد: «این نگرانی باعث شد تا مسوولان نفتی با تکذیب مشکلات مذکور ناشی از تحریم، در مجلس حاضر شوند و پاسخگوی نمایندگان مجلس باشند.»

سید عماد حسینی، نماینده مجلس و سخنگوی کمیسیون انرژی، در گفت‌وگو با خبر آنلاین «مشکل خریدار نداشتن نفت در آن زمان» را تایید کرده، اما گفته است، این مشکل فعلا رفع شده است.

این نماینده مجلس گفته است، اگر نفت ایران خریدار نداشته باشد - به عبارت دیگر خرید نفت از ایران تحریم شود - ایران «با یک دیپلماسی قوی نفتی در مقابل این مشکلات ایستادگی» خواهد کرد. عماد حسینی در پاسخ به این پرسش که این دیپلماسی چیست؟ گفته است: «ارزان فروختن نفت ایران».

سخنگوی کمیسیون انرژی مجلس گفته است: «در صورتی که نفت ایران تحریم شود ایران می‌تواند با کاهش قیمت نفت خود نسبت به بازارهای بین المللی مشتریان زیادی را به سمت خود بکشد و این یعنی دیپلماسی نفتی!»

MM/BB