مثل همیشه جلدی سیاه دارد. محتوای گزارش سالانه‌ی "عفو بین‌الملل" را هم فقط می‌توان با رنگ سیاه توصیف کرد. در سال ۲۰۰۹ دست کم در ۱۱۱ کشور جهان انسان‌ها را شکنجه کرده‌اند.

سندهای این سازمان همچنین نشان می‌دهد که در سال میلادی گذشته در دست کم ۵۵ کشور به پرونده‌هایی با بی‌عدالتی رسیدگی شده و در ۴۸ کشور معترضانی سیاسی که مرتکب هیچ خشونتی نشده‌اند، به زندان انداخته شده‌اند.

گزارش تعداد کسانی را که در سال گذشته در دوره‌هایی در زندان‌های سیاسی ایران بوده‌اند ، حدود ۵ هزار تن اعلام می‌کند.

پرونده‌ی سیاه

ارقام، پرونده‌ی حقوق بشر در جهان را در مجموع سیاه نشان می‌دهد. گزارش جدید "عفو بین‌الملل"‌بویژه بر روی نقض حقوق بشر در ایران، کنگو، اسرائیل، فلسطین، روسیه، افغانستان، چین و سریلانکا دست می‌گذارد.

در افغانستان در سال گذشته گروه کثیری غیر نظامی کشته شده‌اند. طالبان از یک طرف و نیروهای چندملیتی خارجی از طرف دیگر حق زندگی را از ۲۴۰۰ غیرنظامی گرفتند.

در چین وضعیت بدتر از دوره‌ی قبل از بازی‌های المپیک شده است. منتقدان به شدت زیر فشار هستند. برنامه‌ریزی‌های دولتی به بهای نادیده گرفتن حقوق انسان‌ها به اجرا درمی‌آیند، چنان‌که برای برپایی نمایشگاه جهانی در شانگهای ۱۸ هزار تن را از خانه و کاشانه خود راندند. در این کشور ماشین اعدام مدام قربانی می‌گیرد.

اوباما قول داد و عمل نکرد. قرار بود زندان گوآنتانامو بسته شود، اما بسته نشد. گزارش "عفو بین‌الملل" بر این عهدشکنی انگشت گذاشته است.

در سال گذشته، بحران اقتصادی باعث پس‌رفت در زمینه‌ی حقوق بشر شد. بسیاری از مردم فرصت اشتغال را، که یک حق انسانی است، از دست دادند.

ایران، انگشت‌نمای جهان

ایران در سال ۲۰۰۹ انگشت‌نما شد. اعتراض به روند و برآیند انتخابات ریاست جمهوری بالا گرفت، مردم به صورتی مسالمت‌آمیز به خیابان‌ها ریختند، اما با سرکوب شدید مواجه شدند. روزها و هفته‌های متوالی جهانیان چشم به ایران دوخته بودند. در گزارش عفو بین‌الملل گوشه‌هایی از نقض حقوق بشر در ایران برشمرده شده است.

مونیکا لوکه، دبیر کل شعبه‌ی آلمان "عفو بین‌الملل" در مصاحبه‌ای در هنگام معرفی گزارش سال ۲۰۰۹ گفته است: «ایران مرا به وحشت می‌اندازد». در خبرهای روز پنج‌شنبه ۲۷ مه، روز انتشار گزارش سالانه‌ی "عفو بین‌الملل" مدام از وحشتناکی وضعیت حقوق بشر در ایران سخن می‌رود.

پیشرفت‌ها

در عرصه‌ی حقوق بشر، پیشرفت‌هایی هم دیده می‌شود. گزارش عفو بین‌الملل در این رابطه به دادگاه‌هایی که در مورد شکنجه کردن و سربه‌نیست کردن افراد در دوران حکومت‌های نظامی در برخی کشورهای آمریکای لاتین برپا شده، اشاره می‌کند.

گزارش همچنین پیگرد بین‌الملی عمر البشیر، رئیس جمهور سودان را که متهم به جنایت علیه بشریت است، به مثابه آغاز روندی امیدبخش در حقوق بین‌الملل ارزیابی می‌کند.

RN/YK