ایمن‌سازی حضور اکتیویست‌ها در فیس‌بوک
۱۳۹۰ فروردین ۲۵, پنجشنبه
گسترش برق‌آسا و پرشتاب شبکه‌های اجتماعی، رسانه‌های آنلاین و فن‌آوری‌های نوین ارتباطی، در فعالیت کسانی که برای تغییرات اجتماعی و سیاسی در حوزه‌ها و سطوح مختلف تلاش می‌کنند، تغییراتی بنیادین پدید آورده است.
اینترنت به عنوان پدیده‌ای انقلابی در صنعت ارتباطات، محدودیت‌های مرسوم مرزهای جغرافیایی را در هم شکسته و سرویس‌های نوین آنلاین، به‌طور چشمگیری بر ظرفیت‌های فعالیت‌های هدف‌مند و سازمان‌یافته اجتماعی، مدنی و سیاسی افزوده‌اند.
بخوانید: ۱۰ نکته‌ای که باید درباره حریم خصوصی در فیس‌بوک بدانید
فیس‌بوک در این میان، با نزدیک به ۶۰۰ میلیون کاربر در سراسر جهان، بستر بسیار مناسبی برای اکتیویسم فراهم کرده است. اگرچه تنوع و گستردگی کاربران فیس‌بوک، فضا را برای کارهای نازل و بی‌تاثیر هم باز کرده که می‌تواند اکتیویسم واقعی را تحت تاثیر قرار دهد.
اسلکتیویسم (Slacktivism) همان‌چیزی است که اکتیویست‌ها از شیوع روزافزون آن نگران‌اند. کارهای بیهوده و بی‌نتیجه‌‌ای مانند جمع‌آوری امضا برای متوقف کردن جنایات جنگی، یا نمونه‌های پرشمار دیگری از این دست، که فقط برای ارضای احساسات آنی کسانی طراحی شده که عموما نسبت به مسائل اجتماعی و سیاسی در سطوح مختلف ملی، منطقه‌ای و بین‌المللی، آگاهی چندانی ندارند.
خرده‌رسانه‌ها در حال بازتعریف فعالیت‌های سیاسی و اجتماعی‌اند و رشد این فعالیت‌ها در بسترهای آنلاین تازه آغاز شده و شواهد نشان می‌دهد در مسیر تکامل خود ایده‌های نو و سازنده را جذب خواهد کرد.
اما مساله اینجاست که تمرکز عمده‌ی این فعالیت‌ها در کشورهایی است که دیکتاتورها و تمامیت‌خواهان در آنها حکم می‌رانند و از هیچ اقدامی برای تعقیب و رهگیری و حتی مجازات سنگین فعالان آنلاین دریغ نمی‌کنند. سوزان ویلا که مدیریت تولید محتوا در وب‌سایت تخصصی جنبش‌های اجتماعی
(www.movements.org)را بر عهده دارد، در مطلبی در وب‌سایت Mashable فهرستی از راه‌هایی برای بهره‌گیری بهینه از فیس‌بوک و افزایش امنیت اکتیویست‌ها در فیس‌بوک ارائه کرده است که خلاصه‌ای از آن را می‌توانید در ادامه بخوانید.
حفاظت از اطلاعات؛ داده‌هایتان را دانلود کنید
داده‌هایی که روی سرورهای فیس‌بوک آپلود می‌کنید، فقط متعلق به خودتان نیست. اگر اکانت فیس‌بوک شما خواسته یا ناخواسته غیرفعال (Deactivate) شود، یا قوانین استفاده از فیس‌بوک را زیر پا بگذارید و اکانتتان حذف شود، همه این داده‌ها و اطلاعات را از دست خواهید داد، مگر این‌که پیش‌تر از اطلاعات خود بک‌آپ گرفته باشید.
برای دانلود کردن همه اطلاعات فیس‌بوک‌تان باید به Account Settings بروید و سپس در کنار Download your information روی Learn more کلیک کنید. معمولا پس از چند ساعت، لینک دانلود اطلاعات به آدرس ایمیل‌تان ارسال خواهد شد. اما نکته اینجاست که این داده‌ها همه محتوایی که روی فیس‌بوک دارید را در بر می‌گیرد، غیر از فهرست دوستان یا کسانی که عضو صفحه شما شده‌اند. برای ذخیره کردن آنها باید از اپلیکیشن‌های جانبی (مانند SocialSafe) استفاده کنید تا در صورت بروز تهدید بتوانید از نسخه پشتیبان استفاده کنید. فراموش نکنید که تخریب شبکه‌ای که شما ساخته‌اید، اولویت ذهن دیکتاتورها است.
هرگز HTTPS را فراموش نکنید
با استفاده از HTTPS فرایند انتقال داده‌ها از مرورگر شما به سرورهای فیس‌بوک و حتی مکالمات‌تان در فیس‌بوک یا هر محیط دیگر کدگذاری و ایمن می‌شود و رمزگشایی از آن برای نفوذگران یا نیروهای مانیتورینگ وابسته به رژیم‌های سرکوبگر بسیار دشوار خواهد بود. این امکان از مدت‌ها پیش برای جی‌میل فعال بوده و در توییتر هم به تازگی فعال شده است. در استفاده از HTTPS تردید نکنید. در فیس‌بوک می‌توانید با دنبال کردن این مسیر، به سادگی آن را برای همیشه فعال کنید:
Account Settings > Account Security > Secure Browsing HTTPS
وقتی با تیک کردن این گزینه آن را فعال می‌کنید، در خط پایین هم گزینه دیگری وجود دارد که به امن‌تر شدن‌تان کمک چشمگیری خواهد کرد. اگر تعداد دفعاتی که از سیستم‌های دیگری در کافی‌نت‌ها یا مکان‌های عمومی وارد فیس‌بوک می‌‌شوید زیاد است، با تیک کردن این گزینه، در صورتی که از سیستم جدیدی درخواست ورود به اکانت شما در فیس‌بوک ارسال شود، شما ایمیلی دریافت می‌کنید که حاوی جزئیات آن سیستم خواهد بود و به این ترتیب پی‌گیری ماجرا ساده‌تر خواهد شد.
ناشناس بمانید تا ایمن‌تر باشید
اگر به خاطر حساسیت کارهایی که انجام می‌دهید، احساس می‌کنید ممکن است تحت تعقیب نیروهای امنیتی باشید، بهتر است راه‌های ناشناس ماندن را یاد بگیرید. گروه‌ها و صفحات و همه امکانات فیس‌بوک، همان‌قدر که برای اکتیویست‌ها مفیدند، می‌توانند یاری‌رسان دیکتاتورها و نیروهای وابسته به آنها هم باشند.
اما مساله اینجاست که حضور در فیس‌بوک با اسم مستعار یا بدون اعلام هویت واقعی، از مصادیق نقض قوانین این شبکه اجتماعی است و ممکن است منجر به حذف اکانتتان شود. بنابراین اگر نمی‌خواهید هویت واقعی خود را فاش کنید، بهتر است نامی را انتخاب کنید که نزدیک به نام‌های واقعی باشد و فیس‌بوک آن را به عنوان نامی مستعار یا جعلی تشخیص ندهد و اکانتتان را حذف نکند. گذشته از این، همه اطلاعات را همیشه ذخیره کنید تا اگر روزی اکانتتان حذف شد، دست‌تان خالی نباشد.
بهترین کار این است که واقعا شرایط استفاده از فیس‌بوک را مطالعه کنید و راه‌های گزارش کردن اکانت‌های مستعار یا غیرواقعی را بشناسید.
ناشناس ماندن فقط مخفی کردن هویت نیست
تنظیمات حریم خصوصی خود در فیس‌بوک را در کنترل کامل داشته باشید. اما اگر می‌خواهید کاملا ناشناس بمانید، باید با تغییر تنظیمات، امکان تگ کردن خود توسط دیگران را غیرفعال کنید. عکسی از شما در کنار اکتیویست شناخته‌شده دیگری که حالا در بند است، به سادگی زمینه بازداشت شما را هم فراهم خواهد کرد. کسانی که ارتباطات آنلاین را رصد می‌کنند، همه این نکات جزیی را هم زیر نظر می‌گیرند. خود را جای آنها بگذارید و همه تصاویر، متون، یا هر داده‌ای را که ممکن است بخشی از هویت «پنهان‌شده» شما را افشا کند، پاک کنید.
اما در کنار همه این‌ها، اپلیکیشن‌ها و ابزارهایی همچون Friend Wheel و Social Graph هم وجود دارند که امکان تجزیه و تحلیل شبکه ارتباطی شما در فیس‌بوک را برای‌تان مهیا می‌کنند. بهره‌گیری از آنها، ایمن ماندن، ناشناس ماندن و محتاطانه و مدبرانه رفتار کردن در فیس‌بوک را تسهیل خواهد کرد.
از ابزارهای جانبی برای هماهنگی‌های امن استفاده کنید
اگر می‌خواهید برنامه‌ها یا جلسات حساسی را برنامه‌ریزی کنید، شاید بهتر باشد به نرم‌افزارهایی اعتماد کنید که توسط اکتیویست‌ها و برای اکتیویست‌ها طراحی شده است. Crabgrass یکی از این برنامه‌ها است که امکانات تعاملی جالبی برای فعالیت‌های گروهی دارد و بسیاری از ملاحظات امنیتی در طراحی آن در نظر گرفته شده است.
نکته اساسی در زمینه امنیت این است که همواره به خاطر داشته باشید راه‌های ذکرشده، راه‌هایی قطعی و دائمی نیستند، چون کسانی که درصدد رهگیری ارتباطات و سرکوب شبکه‌سازی هستند هم شیوه‌های جدیدی را به کار می‌گیرند و امکانات را شناسایی می‌کنند، بنابراین بسیار مهم است که دانش خود را در این زمینه به‌روز کنید و با کسانی که آشنایی بیشتری با امنیت وب دارند، در ارتباط مستمر باشید و یافته‌ها و دانسته‌های خود را با دوستان‌تان هم به اشتراک بگذارید. امنیت، ضامن تداوم و استمرار فعالیت‌ها است.
احسان نوروزی
تحریریه: یلدا کیانی