بارزانی: فقط با استقلال می‌توانیم امنیت خود را تامین کنیم
۱۳۹۶ مهر ۲, یکشنبه
مسعود بارزانی، رئیس اقلیم کردستان عراق، به‌رغم مخالفت‌های بین‌المللی اعلام کرد که رفراندوم استقلال اقلیم روز دوشنبه برگزار خواهد شد. نه فقط دولت مرکزی عراق، بلکه ایران و ترکیه نیز با این رفراندوم مخالف‌اند.
عکس: picture-alliance/dpa/M. Hitji
تبلیغات
در آستانه برگزاری رفراندوم استقلال اقلیم کردستان عراق، تنش در منطقه رو به افزایش است. مسعود بارزانی، رهبر کردهای عراق، در یک کنفرانس مطبوعاتی در اربیل اعلام کرد که رفراندوم استقلال کردستان عراق روز دوشنبه (۳ مهر/۲۵ سپتامبر) برگزار خواهد شد. بارزانی افزود: «فقط با استقلال می‌توانیم امنیت خود را تامین کنیم.»
بارزانی در این کنفرانس مطبوعاتی خاطر نشان ساخت که همکاری "عالی" پیشمرگه‌های کرد با ارتش عراق ادامه خواهد یافت. اما او شراکت اقلیم خودمختار با دولت مرکزی عراق را شکست‌خورده نامید و گفت: «ما دیگر به بغداد بازنمی‌گردیم تا برای یک شراکت ناکام از نو مذاکره کنیم.»
مذاکرات ناکام با بغداد
مسعود بارزانی از روز شنبه بار دیگر با نمایندگان دولت عراق درباره‌ی رفراندوم اقلیم کردستان وارد مذاکره شد. به گفته ناظران، قرار بود شرکت‌کنندگان در این مذاکرات بارزانی را قانع کنند که رفراندوم را به تعویق اندازد.
اما بارزانی امروز گفت: «ما همه تلاشمان را کردیم تا با بغداد و جامعه بین‌المللی راه‌حلی بیابیم. اما بغداد پیشنهاد ما را نپذیرفت و ما را وادار ساخت که این گام را برداریم.»
به گفته بارزانی این جنایت نیست که از مردم کردستان درباره آرزویشان برای آینده سؤال شود.
بارزانی همچنین خطاب به کشورهای همسایه، یعنی ایران و ترکیه گفت: «پیام ما به همسایگان این است که برای برقراری مناسباتی عالی با آنها خوشحال هستیم. کردها هرگز عامل بی‌ثباتی نبوده‌اند و مرزهای بین‌المللی را رعایت می‌کنند.»
بارزانی روز جمعه در یک گردهمایی بزرگ با حضور ده‌ها هزار تن در ورزشگاه اربیل سخنرانی کرد و خطاب به هوادارانش گفت: «رفراندوم دیگر نه در دستان من است و نه در دستان احزاب دیگر، بلکه در دستان شماست.»
اگر چه همه کردها عملا از استقلال اقلیم کردستان پشتیبانی می‌کنند، اما شماری از آنان زمان کنونی و اوضاع فعلی را برای برگزاری آن نامناسب می‌دانند.
انتقاد ایران و ترکیه
نه فقط در عراق، بلکه در کشورهای همسایه ایران و ترکیه نیز از این رفراندوم شدیدا انتقاد می‌شود. ایران همه پروازهای هوایی به شمال عراق یا از آنجا به ایران را متوقف کرده است. این تصمیم صبح یکشنبه (۲ مهر) توسط شورایعالی امنیت ملی اتخاذ شده است. این شورا گفته است که این تصمیم را در پی خواست دولت مرکزی عراق اتخاذ کرده است. هنوز معلوم نیست که این اقدام تضییقی چه مدت طول خواهد کشید.
بینالی ییلدریم، نخست‌وزیر ترکیه نیز رفراندوم استقلال اقلیم کردستان عراق را "غیرقانونی" خواند. به گزارش خبرگزاری ترکی آنادولو، ییلدریم گفته است: «رفراندومی که فردا در شمال عراق برگزار می‌شود، غیرقانونی و بی‌اعتبار است.»
نخست‌وزیر ترکیه افزوده است: «برای پیامدهای رفراندومی که همه جهان با آن مخالف است، فقط دولت محلی در شمال عراق مسئول است. این رفراندوم به هرج و مرج در منطقه خواهد انجامید.»
ییلدریم روز شنبه (اول مهر) تهدید کرده بود که پاسخ آنکارا به رفراندوم اقلیم کردستان "هم ابعاد اقتصادی و هم ابعاد امنیتی" خواهد داشت.
تهدیدهای رجب طیب اردوغان
رجب طیب اردوغان، رئیس‌جمهوری ترکیه نیز تهدید کرده است که در صورت برگزاری رفراندوم در شمال عراق، آنکارا با تحریم‌های اقتصادی به آن پاسخ خواهد داد. افزون بر آن، ارتش ترکیه حضور نظامی خود در گذرگاه مرزی هابور را تقویت کرده است.
دولت ترکیه اصولا مناسبات خوبی با مسعود بارزانی، رهبر کردهای عراق دارد. اما آنکارا بیم آن دارد که رفراندوم استقلال اقلیم کردستان عراق، به تلاش‌های جدایی‌طلبانه کردهای ترکیه دامن زند.
سازمان ملل متحد، ایالات متحده آمریکا و شماری دیگر از کشورهای جهان نیز با برگزاری رفراندوم در کردستان عراق مخالفت کرده‌اند.
اقلیم کردستان؛ از مدار ۳۶ درجه تا امروز
به‌رغم هشدار و تهدیدهای دولت‌های ترکیه، ایران و عراق مقا‌م‌های اقلیم کردستان عراق می‌گویند روز دوشنبه (۲۵ سپتامبر) همه‌پرسی را برگزار می‌کنند. نگاهی تصویری به اقلیم کردستان از تعیین مدار ۳۶ درجه پرواز ممنوع تا امروز:
عکس: picture-alliance/Zumapress/B. Feher
به‌رغم هشدار و تهدیدهای دولت‌های ترکیه، ایران و عراق روز دوشنبه (۲۵ سپتامبر) مقا‌م‌های اقلیم کردستان عراق می‌گویند همه‌پرسی را برگزار می‌کنند. مسعود بارزانی طرح برگزاری همه‌پرسی استقلال را در ژوئیه سال ۲۰۱۴ اعلام کرده بود.
عکس: picture-alliance/Zumapress/B. Feher
حمله نیروهای ارتش عراق در سال ۱۹۹۱ و تصرف کویت با عملیات نیروهای ائتلاف به رهبری آمریکا روبرو شد و نیروهای این کشور در ماه مارس از کویت بیرون رانده شدند.
عکس: picture-alliance/AP Images/P. Downs
در پی شکست نیروهای عراقی در کویت، شبه نظامیان کرد مدافع دولت صدام حسین، به حزب دموکرات و اتحادیه میهنی کردستان پیوستند. پایان عملیات نیروهای ائتلاف و حمله ارتش عراق به مناطق کردنشین منجر به گریختن یک و نیم میلیون کرد شد.
عکس: picture-alliance/dpa/T. Brakemeier
در حالی که ترکیه مرزهای خود را بسته بود، در آوریل ۱۹۹۱ نیروهای ائتلاف در شمال عراق (بالای مدار ۳۶ درجه) منطقه پرواز ممنوع اعلام کردند تا مانع از حملات ارتش صدام حسین به کردهای شمال عراق شوند. از آن زمان اداره امور به دست کردهای ساکن منطقه افتاد.
عکس: picture-alliance/dpa
در حالی که گفت‌وگوهای حزب دموکرات و اتحادیه میهنی با دولت بغداد در زمینه خودمختاری انجام می‌شد، پیشمرگه‌های کرد در ماه ژوئیه سال ۱۹۹۱شهرهای اربیل و سلیمانیه را تصرف کردند و جنگ دیگری در ماه اکتبر همان سال بین دولت صدام حسین و پیشمرگه‌ها درگرفت و با بسته شدن راه‌ها کردستان در محاصره ارتش عراق قرار گرفت.
عکس: picture-alliance/dpa/Behrouz Mehri
در انتخاباتی که در ماه مه سال ۱۹۹۲ در مناطق تحت کنترل کردها در شمال عراق برگزار شد، حزب دمکرات ۵۱ درصد و اتحادیه میهنی ۴۹ درصد آرا را بدست آورد. در سپتامبر همان سال کنگره ملی عراق که از گروه‌های مخالف صدام تشکیل شده بود در صلاح‌الدین تشکیل جلسه داد.
عکس: picture-alliance/dpa/K. Akrayi
درگیری نیروهای حزب دموکرات و اتحادیه میهنی در ماه مه سال ۱۹۹۴ به جنگ داخلی در کردستان منتهی شد تا جایی که در اوت سال ۱۹۹۶ مسعود بارزانی از صدام حسین درخواست کمک کرد. نیروهای حزب دموکرات با کمک ارتش صدام، شهرهای اربیل و سلیمانیه را از دست نیروهای اتحادیه میهنی به رهبری طالبانی خارج کردند و دولت جدید در اربیل مستقر شد.
عکس: picture-alliance/dpa
سازمان ملل متحد در ماه مه سال ۱۹۹۶ بر سر طرح فروش "نفت برای غذا" با دولت عراق به توافق رسید و قرار شد ۱۳ درصد درآمد حاصل از فروش نفت در اختیار سه استان تحت کنترل کردها قرار بگیرد.
عکس: picture-alliance/dpa
جلال طالبانی و مسعود بارزانی در سپتامبر سال ۱۹۹۸ در واشنگتن قرارداد صلحی را بین نیروهای حزب دمکرات و اتحادیه میهنی امضا کردند.
عکس: picture-alliance/dpa
همزمان با حملات ۱۱ سپتامبر سال ۲۰۰۱ به برج‌های تجارت جهانی توسط شبکه تروریستی القاعده، درگیری نظامی بین نیروهای اتحادیه میهنی و گروه جندالاسلام صورت گرفت. این گروه بعدا به انصار اسلام تغییر نام داد. پس حمله ۱۱ سپتامبر، عملیات نظامی آمریکا در افغانستان آغاز شد و بحث بر سر حمله نیروهای ائتلاف به عراق نیز بالاگرفت.
عکس: dapd
نیروهای ائتلاف به رهبری آمریکا روز ۲۰ مارس سال ۲۰۰۳ به عراق حمله کردند و بمباران بغداد و دیگر شهرهای این کشور آغاز شد و حکومت صدام حسین فروپاشید. در همین زمان اتحادیه میهنی و حزب دموکرات "رهبری عالی مشترک" در مناطق تحت تسلط کردها تشکیل دادند که ریاستش به عهده رهبران دو حزب، مسعود بارزانی و جلال طالبانی بود.
عکس: picture-alliance/dpa
در اولین انتخابات دوران "پسا صدام" ائتلاف احزاب کرد موفق شد در انتخابات سراسری عراق در مکان دوم قرار گیرد و ۷۷ نماینده در ژانویه سال ۲۰۰۵ به مجلس موقت اعزام کند.
عکس: picture-alliance/dpa/Sioli/Emblema
نمایندگان موقت مجلس عراق در ماه آوریل سال ۲۰۰۵، جلال طالبانی، رهبر اتحادیه میهنی کردستان را به عنوان رئیس جمهور موقت کشور انتخاب کردند.
عکس: picture-alliance/dpa/dpaweb/A. Haider
در سال ۲۰۰۵ خبر کشف ذخائر بزرگ نفت در مناطق کرد نشین منتشر شد. از اواسط سال ۲۰۰۶ پرچم کردستان برفراز ساختمان‌های دولتی جای پرچم عراق را گرفت. و در ماه مه ۲۰۰۷ دولت اقلیم کردستان، تامین امنیت سه استان کردنشین شما را از نیروهای آمریکایی تحویل گرفت.
عکس: picture-alliance/dpa/dpaweb
در ماه ژوئیه سال ۲۰۱۴ مسعود بارزانی طرح برگزاری همه‌پرسی استقلال را که قرار بود همان سال برگزار شود اعلام کرد. او استقلال را یک "حق طبیعی" دانست. در ژوئن سال ۲۰۱۷ و در یک نشست "فراحزبی" روز ۲۵ سپتامبر برای برگزاری همه‌پرسی استقلال تعیین شد. در سپتامبر این سال پارلمان اقلیم که دو سال در تعلیق بسر می‌برد، بازگشایی شد تا همه پرسی را تایید کند.
