بان کی‌مون٬ دبیرکل سازمان ملل روز جمعه (۲۲ شهریور٬ ۱۳ سپتامبر) گفت بازرسان و متخصصان سازمان ملل در گزارش خود پیرامون وقایع سوریه٬ استفاده از تسلیحات شیمیایی در روز ۲۱ اوت را تایید خواهند کرد. گزارش رسمی بازرسان درباره این حملات شیمیایی که در اثر آن بیش از ۱۴۰۰ نفر کشته شدند٬ احتمالا اواسط هفته جاری منتشر خواهد شد.

به گزارش خبرگزاری رویترز٬ دبیرکل سازمان ملل تاکید کرد که گزارش بازرسان این سازمان "قانع‌کننده" خواهد بود٬ اما گفت که پیش از دریافت گزارش رسمی نمی‌تواند در محافل عمومی جزئیات بیشتری درباره آن ارائه کند. بان کی‌مون همچنین درباره این‌که مسئولیت این حملات بر عهده کیست اظهار نظری نکرد٬ اما به تصریح گفت که رژیم بشار اسد "جنایت‌های بسیاری علیه بشریت مرتکب شده است."

دولت سوریه و مخالفانش از زمان وقوع این حملات یکدیگر را به طرح‌ریزی و اجرای آن متهم می‌کنند٬ اما آمریکا و متحدانش می‌گویند شواهدی در دست دارند که نشان می‌دهد دولت سوریه مسئول اجرای این حملات مرگ‌بار است. روسیه اعلام کرده که شواهد آمریکا درباره نقش دولت بشار اسد در این حملات شیمیایی٬ برای مقامات کرملین قانع‌کننده نبوده است.

فرهان حق٬ سخنگوی سازمان ملل هم در یک نشست خبری اعلام کرد که گزارش رسمی بازرسان هنوز به دست دبیرکل این سازمان نرسیده٬ اما آقای بان کی‌مون با آکه سلستروم٬ سرپرست سوئدی بازرسان در تماس نزدیک بوده و از او خواسته که فرآیند بررسی‌ها را تسریع کنند تا نتایج نهایی زودتر منتشر شود.

دیپلمات‌های سازمان ملل به شرط پنهان ماندن هویت واقعی خود با توجه به حساسیت موضوع٬ به خبرگزاری رویترز گفته‌اند که سرپرست بازرسان سازمان ملل قرار است در روزهای آتی (شنبه یا یک‌شنبه) به نیویورک سفر کند و بان کی‌مون را مستقیما در جریان آخرین یافته‌های تیم خود قرار دهد. به گفته سفیر فرانسه در سازمان ملل٬ روز دوشنبه هفته جاری (۲۵ شهریور) قرار است بان کی‌مون یافته‌های گزارش بازرسان سازمان ملل را در اختیار اعضای شورای امنیت قرار دهد.

خودداری آمریکا از گنجاندن «اقدام نظامی» در قطعنامه شورای امنیت

هم‌زمان با مذاکرات وزرای خارجه آمریکا و روسیه در ژنو درباره طرح خلع تسلیحات شیمیایی رژیم بشار اسد٬ مقامات آمریکایی اعلام کرده‌اند که به خاطر اطمینان از مخالفت روسیه٬ از گنجاندن «بهره‌گیری بالقوه از نیروی نظامی» در قطعنامه آتی شورای امنیت علیه رژیم بشار اسد٬ صرف‌نظر کرده‌اند.

خبرگزاری رویترز به نقل از این مقامات که نخواسته‌اند هویت‌شان فاش شود٬ گزارش داد که آمریکا به جای اصرار بر گنجاندن «اقدام نظامی» تلاش خواهد کرد تا در این قطعنامه پی‌آمدهای ممکن برای دولت سوریه در صورت خودداری از تحویل تسلیحات شیمیایی را فهرست کند. تشدید تحریم‌ها علیه سوریه٬ یکی از پی‌آمدهای احتمالی است.

با این حال٬ دیپلمات‌های سازمان ملل می‌گویند امیدوارند که یافته‌های گزارش بازرسان تسلیحات شیمیایی این سازمان بتواند در روند مذاکرات جاری میان آمریکا و روسیه تاثیرگذار باشد و شرایط را برای صدور قطعنامه‌ای قاطع‌تر علیه رژیم بشار اسد فراهم کند. روسیه٬ از مهم‌ترین هم‌پیمانان سوریه در عرصه بین‌الملل٬ تا کنون با حمایت چین سه بار قطعنامه‌های شورای امنیت در محکومیت جنایات رژیم بشار اسد را وتو کرده است.

مقامات آمریکایی می‌گویند مذاکره با روسیه برای خلع سلاح سوریه و یافتن راه‌حلی دیپلماتیک برای پایان دادن به جنگ و بحران در این کشور٬ به نقطه سرنوشت‌سازی رسیده و آنها امیدوارند بدون اقدام نظامی بتوانند اهداف خود را محقق کنند. به همین خاطر٬ باراک اوباما فعلا رای‌گیری کنگره آمریکا برای صدور مجوز اقدام نظامی علیه سوریه را به حالت تعلیق درآورده است.

از زمان آغاز خیزش مردمی در سوریه در ماه مارس ۲۰۱۱ تا کنون بیش از ۱۱۰ هزار نفر از شهروندان این کشور کشته و میلیون‌ها نفر آواره و سرگردان شده‌اند و به کشورهای مجاور پناه برده‌اند. آمریکا و متحدانش در تدارک مداخله نظامی انسان‌دوستانه برای پایان دادن به این فاجعه انسانی در سوریه بوده‌اند٬ اما حالا امیدوارند تا با مذاکره بر سر خلع تسلیحات شیمیایی رژیم بشار اسد٬ راه‌حلی دیپلماتیک برای پایان دادن به بحران در این کشور بیابند.