بازگشایی کنسولگری ایران در بن؛ ارائه خدمات یا لانه جاسوسی؟
۱۴۰۴ آبان ۱۳, سه‌شنبه
اسماعیل بقایی، سخنگوی وزارت خارجه ایران روز دوشنبه ۱۲ آبان (۳ نوامبر) با اشاره به "مشکلات زیاد" ایجادشده برای شهروندان ایرانی مقیم آلمان به دلیل تعطیلی کنسولگری‌های جمهوری اسلامی در این کشور، گفت: «در مذاکرات اخیر با طرف آلمانی، موفق شدیم مجوزهای لازم برای فعال‌کردن سرکنسولگری در بن را اخذ کنیم و سایر موارد نیز همچنان در حال پیگیری و مذاکره با طرف آلمانی است.»
اینترنت بدون سانسور با سایفون دویچه‌وله
دولت پیشین آلمان یک سال پیش هر سه سرکنسولگری ایران در شهرهای فرانکفورت، مونیخ و هامبورگ را تعطیل کرده بود. این اقدام در اعتراض به اعدام جمشید شارمهد، شهروند ایرانی-آلمانی، توسط جمهوری اسلامی صورت گرفته بود.
چرا دولت آلمان در چنین شرایطی مجوز از سرگیری فعالیت سرکنسولگری ایران در شهر بن را صادر کرده است؟
غزاله شارمهد، دختر جمشید شارمهد به دویچه وله می‌گوید: «خانواده ما این هفته پیکر پدرم، گروگان آلمانی جمشید شارمهد، را به خاک می‌سپارد، مردی که توسط رژیم جمهوری اسلامی ربوده، چهار سال شکنجه و در نهایت به طرز فجیعی به قتل رسیده است.»
غزاله در ادامه صحبت‌های خود یادآور می‌شود که فریدریش مرتس صدراعظم آلمان وکالت سیاسی پدر او را برعهده داشته است. دختر شارمهد می‌گوید: «زمانی که کنسولگری‌های ایران در آلمان بسته شدند، دولت آلمان گفت که قتل یک شهروند آلمانی خط قرمز ماست. امروز باید بپرسیم: آیا خط قرمز ما تغییر کرده است؟»
غزاله شارمهد تاکید می‌کند که وکالت سیاسی مسئولیتی نمادین نیست، بلکه "تعهدی به پاسخ‌گویی و عدالت" است.
او ادامه می‌دهد: «وظیفه صدراعظم مرتس این است که اطمینان حاصل کند کسانی که یک آلمانی را ربوده و کشته‌اند، به‌دست عدالت سپرده شوند. خود او پیش‌تر گفته بود که اگر یک آلمانی به دست یک رژیم تروریستی کشته شود، هیچ رابطه تجاری با آن رژیم ادامه نخواهد یافت. پس اکنون زمان آن است که این تعهد عملی شود.»
درخواست دختر جمشید شارمهد از دولت آلمان
غزاله شارمهد خواستار اقدامات فوری از سوی دولت آلمان از جمله "قطع کامل روابط اقتصادی و دیپلماتیک با جمهوری اسلامی"، "ارجاع پروندهٔ قتل جمشید شارمهد به دیوان عالی فدرال آلمان"، اقدام دادستانی فدرال برای صدور حکم بازداشت بین‌المللی علیه عاملان جنایت و ممانعت از فعالیت مراکز وابسته به جمهوری اسلامی در خاک آلمان" شده است.
دختر جمشید شارمهد افزود: «دولت آلمان پدرم را بازنگرداند. ما خودمان این کار را کردیم. هیچ کالبدشکافی رسمی انجام نشد و ما خودمان انجام دادیم و وقتی متوجه شدیم تروریست‌ها زبان، حنجره، قلب و اندام‌های پدرم را بیرون آورده‌اند، درک کردیم که این جنایت تنها علیه یک انسان نبود، بلکه علیه انسانیت بود.»
غزاله شارمهد همچنین یادآور شد: «کفالت سیاسی آقای مرتس با قتل پدرم پایان نمی‌یابد؛ بلکه او را متعهد به مسئولیت و عدالت‌خواهی می‌کند. دولت آلمان موظف است تضمین کند چنین جنایتی هرگز دوباره تکرار نشود.»
نگرانی درباره فعالیت‌های جاسوسی علیه مخالفان
اما این درخواستی نیست که فقط غزاله شارمهد آن را طرح می‌کند. بهروز اسدی سخنگوی انجمن "زن زندگی آزادی" آلمان که اخیرا نشان افتخار جمهوری فدرال آلمان (Bundesverdienstkreuz) را از فرانک والتر اشتاین، رئیس جمهور این کشور دریافت کرد، در نامه‌ای به بازگشایی کنسولگری ایران در بن اعتراض کرده است.
بهروز اسدی به دویچه وله می‌گوید درباره فعالیت‌های جمهوری اسلامی برای فعال‌سازی کنسولگری‌ها و سفارتش در آلمان از ماه‌ها پیش هشدار داده است.
سخنگوی انجمن زن زندگی آزادی آلمان ادامه می‌دهد: «پس از اعلام رسمی مبنی بر بسته شدن کنسولگری ایران، ما همواره درباره وضعیت و روند فعالیت‌های کنسولی با مقامات آلمان مکاتبه کرده‌ایم. در ماه آوریل ۲۰۲۵ نیز نسبت به برخی تحرکات و فعالیت‌های مرتبط با بازگشایی مجدد اعتراض رسمی ارائه شد و اکنون نیز در مورد آغاز فعالیت سرکنسولگری ایران در بن اعتراض کرده‌ایم.»
او اضافه می‌کند نگرانی تنها به ارائه خدمات کنسولی محدود نمی‌شود؛ بلکه شامل ایجاد ساختارهای موازی همچون جاسوسی، ایجاد فضای تفرقه و سرکوب در میان جامعه ایرانی، همچنین فعالیت‌های جاسوسی علیه مخالفان و حتی در مواردی اقدامات خشونت‌آمیز و تهدیدآمیز تا برنامه‌ریزی ترور است.
این فعال حقوق بشر به این موضوع هم اشاره می‌کند که "قتل‌ها و ترورها همچون ترور در رستوران میکونوس در برلین و کشتن هنرمند فریدون فرخزاد در شهر بن بخشا در سفارتخانه‌ها و کنسولگری‌ها و مساجد وابسته به رژیم و تحت پوشش دیپلماتیک انجام گرفته است".
"عادی سازی روابط دیپلماتیک پیامی نادرست است"
به گفته اسدی از سرگیری فعالیت‌های کنسولی جمهوری اسلامی در بن می‌تواند خطراتی را متوجه ایرانیان مقیم آلمان، از جمله فعالان سیاسی، روزنامه‌نگاران و منتقدان حکومت کند. اسدی در ادامه می‌گوید بلافاصله پس از انتشار خبر بازگشایی کنسولگری ایران در بن نامه نوشته و از دولت آلمان این موضوع را پرسیده است.
او در بخشی از این نامه نوشته است: «هرگونه عادی‌سازی روابط دیپلماتیک پیامی نادرست ارسال می‌کند و چنین اقدامی می‌تواند از سوی رژیم ایران به‌عنوان موفقیتی سیاسی و تثبیت موقعیت خود تعبیر شود.»
اسدی در ادامه تاکید کرد کنسولگری‌های ایران در آلمان بر اساس شواهد موجود، بارها فراتر از وظایف کنسولی خود عمل کرده و به‌عنوان مراکزی برای فعالیت‌هایی مورد استفاده قرار گرفته‌اند که خارج از ماموریت دیپلماتیک محسوب می‌شوند. این فعال حقوق بشر میپرسد دولت آلمان چه اقدامات پیشگیرانه و تدابیری را برای جلوگیری از چنین سوءاستفاده‌هایی در نظر دارد؟
در بخش دیگری از این نامه گفته شده بسیاری از افرادی که برای دموکراسی، آزادی و حقوق بشر در ایران تلاش می‌کنند، هرگونه نزدیکی دیپلماتیک با رژیم جمهوری اسلامی را بی‌احترامی به تلاش‌ها و فداکاری‌های خود تلقی می‌کنند.
بهروز اسدی در مصاحبه با دویچه وله گفت دولت آلمان در پاسخ به نامه او نوشته است که "به این نامه اعتراضی با خواست مشخص در مورد بازگشایی سرکنسولگری جمهوری اسلامی در بن، این هفته از سوی مقامات ذیصلاح پاسخ داده خواهد شد".
دویچه وله فارسی را در اینستاگرام دنبال کنید
مقامات آلمانی پیش از این اعلام کرده بودند که سفارت ایران در برلین به‌طور کلی این اجازه را دارد که خدمات خود را خارج از برلین نیز برای چند روز ارائه دهد. این را نمی‌توان مانع شد و آنها می‌توانند این کار را در ساختمان‌هایی انجام دهند که متعلق به خودشان است یا آنها را اجاره کرده‌اند؛ همان‌طور که گفته شد، حتی خارج از برلین، اما فقط برای چند روز.